Սիրելի
որդի
տէր
Ստեփան
Վաղուց
է
ի
քէն
գիր
չունիմ.
յայսմ
թուոջս
եւ
ի
յունվարի
18
գրեցեալ
թուղթ
ընկալայ
ի
յազնիւ
Շահամիր
Աղայէն.
ապա
ի
քէն
ոչ
գոյր
ի
նմա,
վասն
այսմ
կամ
ի
տարակուսութեան.
ես
մշտապէս
սպասեմ,
գիր
եւ
համբաւ
ընկալնուլ
ի
քէն`
եւ
միամտիլ,
վասն
յաջողութեան
գործոյդ:
Ի
յիշատակ
Հնդկաց
ժողովրդեանն`
զԱղօթամատոյց
գիրքն
տպեցուցաք.
եւ
ութսուն
հատ
առաքեցաք
Շահամիր
Աղային,
տարացել
յամենայն
ուրեք,
յառաջին
պտուղ
նուիրացն
իւրեանց.
ի
Մատրաս
եւ
ի
Սուրաթ
հասարակ
կոնդակ
եւս
գրեցաք.
նոյնպէս
եւ
յատուկ
գիր,
օգնութիւն
արարողացն,
որոց
զանուանս
գիտէաք,
յուսամ
որ
հաՃոյ
երեւեսցի
յաչս
նոցին.
զգիրքս
այս,
եւ
բազումք
սիրահարեցին,
ստանալ
յիշատակ
ինքեանց,
վասն
պայծառութեան
ազգի
եւ
մշտնջենապէս
յիշելոյ
զինքեանս,
եւ
անմահ
մնալոյ
զանուանս
իւրեանց
ի
տպի
անդ:
Զարմանամ
ի
վերայ
խոհեմութեան
քոյ,
որ
ոչ
ես
նկատեալ
թուրքաց
եւ
պարսից
յերկրի
վրդովմունքն
եւ
Ճանապարհաց
խառնակութիւնքն,
եւ
զտուրս
ժողովրդեանն
շրջեցուցեալ
ընդ
քեզ,
ո՞րպէս
ոչ
գիտես,
որ
յայսմ
միջոցի
փող
պահելն
առ
քեզ,
վտանգ
է,
եւ
կամ
ուրեք
տանիլն
ընդ
քեզ,
յայսմհետէ
չունիս
հրաման
ի
մէնջ
փող
շրջեցուցանել
ընդ
քեզ,
այլ
որքան
օգնութիւն
գտեալ
ես
ի
բարեպաշտ
անձանց,
եւ
կամ
այսուհետեւ
գտանիցես,
զամենայնն
յանձնեսցես
հարազատ
վէքիլին
մերոյ
Ազնիւ
Շահմիր
Աղայ
Սուլթանում
Շահմիրամեանին,
եթէ
մերձ
իցես,
իսկ
եթէ
ի
հեռի
տեղ
իցես,
եւ
եւս
ուղեւորեսցես
առ
նա.
փութով
հասուցանել
մեզ,
որ
մեք
դոյզն
ինչ
թեթեւասցուք
ի
պարտուց,
եւ
զգործս
մեր
յառաջասցուք
արդեամբն
այնմիկ:
Քանզի
տապակիմ
չքաւորութեամբ
եւ
սկսուածքն
մեր
անկատար
մնան,
զօրութիւն
ոչ
է
մնացեալ
ի
յիս,
որ
թարց
օգնականութեան
Հնդկաց
ժողովրդեանն
կարողանայցեմ
կառավարել
զմեծագործութիւնս
այս
եւ
ի
կատար
ածել:
Ներ
չորս
եւ
կամ
հինգ
ամսոյն
կարելի
է
որ
ստանամք,
զտուրս
բարեպաշտ
ժողովրդոցն
հնդկաց,
ի
ձեռն
Ազնիւ
Աղայ
Շամիրին:
Իսկ
եկեղեցական
յիշատակիքն
եւ
կամ
ընծայքն,
զորս
յանուն
մեր
նուիրեալ
են
օրհնեալ
ժողովուրդքն,
առ
քեզ
պահեսցես
զամենայն
թարց
դրամոց:
Քոյայինքն
ամենեքեան,
առողջութեամբ
են,
միամիտ
լե'ր
վասն
նոցա,
յիսուն
ոսկի,
որ
է
քսան
թուման
առաքեցի
ի
տունն
ձեր,
ընկալեալ
են
ամբողջ:
Ձ.
(80)
հատ
աղօթամատոյցն
է,
ԻԸ.
(28)
հատ
Ողբն
Էջմիածնայ
եւ
քանի
մի
հատ
Հեգ
Սաղմոս
եւ
տետր:
Ի
Մատրաս
եւ
ի
Սուրաթ
ով
ոք
ողորմութիւն
է
տուեալ
քեզ,
զորոց
անունս
գրեալ
ես
մեզ,
նոցա
մէկ
մէկ
հատ
ընծայեցի.
իսկ
Շամիրամ
Աղային
եւ
Աղայ
Յօհանջան
Գերակեանին
10..
10
առաքեցի:
6
հատ
մեծ
պատկերքն
իմ
առաքեցի
ըստ
խնդրոյդ
1
հատ
Շամիրին
1
հատ
Աղայ
Մկրտիչ
Էմնիազին,
եւ
Ա.
հատ
ի
Կալկադայ
Պետրոսի
որդի
Աղայ
Յարութիւնին:
Իսկ
մնացեալ
պատկերքն
եւ
գրեանքն
հասուցանել
քեզ,
եթէ
դեռ
ի
յերկրի
յայդր
իցես
որ
դու
արժանաւոր
անձանց
մատուսցես.
իսկ
եթէ
դու
գնացեալ
իցես
ինքն
Շամիրամ
Աղայն
որպէս
եւ
կամիցի
եւ
ում
պատշաՃաւոր
տեսցէ
հեռաւոր
քաղաքացն
նոցա
հասուսցէ:
Իմ
փոքրիկ
երկու
պատկերք
եւս
առաքեցի
շատ
գեղեցիկ
եւ
մեծագին,
մինն
Շամիրին,
միւսն
Յօհանջան
Գերակեանին.
Շամիրամին
առաքեցի
եւ
քնեազի
փոքրիկ
պատկերն:
Մահն
Խաչիկ
Առաքելի
միջաբեկ
արար
զիս.
զի
յոյս
մեծ
ունէի
ի
նմանէ
ըստ
գրեցելոցն
ձերոց.
Աստուած
զհոգի
նորա
լուսաւորեսցէ,
եւ
զյիշատակիս
իւր
սփոփեալ
երկար
կենօք
պահեսցէ.
թերեւս
նոքա
լցուսցեն
զկամս
նորա:
Վիրքն
այժմ
ի
խաղաղութեան
են,
բայց
շատ
աղքատք,
սուրբ
Աթոռն
նոյնպէս:
Ռուսքն
յաղթեցին
թուրքաց.
Եւրոպիու
թագաւորքն
թէպէտ
կամեցան
նմա
օգնել,
չկարացին,
այժմ
հաշտութիւն
խօսին.
մեք
որ
վասն
հասարակաց
բանին
եկեալ
էաք
ի
Պետրպօլք`
մեծ
իշխանն
յետ
դարձաւ
ի
յԵաշ,
մեք
եւս
ընդ
նմա
դառնամք,
եւ
ի
ձմռանն
վերստին
գալոց
եմք
աստ:
Պարոն
Ստեփան
Աղաբաբի
Սաղմոսն
եւ
Ժամագիրքն
տպելն
չկարացին
հասուցանել
որ
սովաւ
առաքէի,
ինձ
դրամ
հասո',
որ
տառապիմ
յոյժ:
Ուր
եւ
իցես
քահանայից
եւ
ժողովրդեան
օրհնութիւն
տացես
յինէն,
նորընծայ
Տէր
Գրիգորն
Յովհաննէս
Սարկաւանգն
եւ
այլք,
զքեզ
սիրով
ողջունեն
եւ
մեք
փափաքելով
առողջութեանդ,
յաջողութեանդ
եւ
գալստեանդ,
Մնամ
աղօթարար
խոնարհ`
Յովսէփ
Արքեպիսկոպոս
Ռուսաց
երկրի
Հայոց:
1791
յօգօստոսի
3.
ի
Պետրպօլք:
Որպէս
յառաջ
գրեալ
էի
քեզ
ի
Պետրպօլք
մեզ
վէքիլ
է
հարազատ
սիրելին
իմ
ազնիւ
Պարոն
Փիլիպպոս
Մանուչարեանն.
զամենայն
թուղթս`
Աղայ
Շամիրն`
ի
ձեռս
նորա
առաքէ.
դու
եւս
ամենեցուն
ծանուցանես,
որ
ո'վ
գիր
ունիցի
առ
մեզ
եւ
կամ
դրամ
կամիցի
առաքել
վասն
տպման
եւ
կամ
վասն
դպրոցին,
Շամիրամ
Աղայի
գիտութեամբն
նմա
հասուսցեն:
Նարեկացւոյ
պատկերն,
քանդակել
ետու.
այժմ
բոլոր
Աստուածաշնչի
պատկերն
տամ
քանդակել:
Եւ
այլն.
Մնամ
կրկին
աղօթարար
վասն
քոյ`
Յովսէփ
Արքեպիսկոպոս
Տէր
Բաղդասարն
հարկիւ
բերցես,
որպէս
եւ
հրաման
ունիս,
ընտանիքն
խեղՃ
են:
-
