The Life Of Mashtots

Հեղինակ
Koeiwn  

Բաժին

Թեմա

67. Յետ այսորիկ ուշ եդեալ երկոցունց երանելեացն զիւրեանց ազգին զդպրութիւնն առաւելուլ, յարգել եւ դպրաց ուսուցանել, ձեռն ի գործ արկանէին ի թարգմանել եւ ի գրել ըստ յառաջագոյն սովորութեանն։ Որոց դարձեալ դէպ լինէր եղբարս երկուս յաշակերտացն յուղարկել ի կողմանս Ասորւոց ի քաղաքն Եդեսացւոց, զՅովսէփ՝ զոր ի վերոյն յիշեցաք, եւ երկրորդն Եզնիկ անուն, յԱյրարատեան գաւառէն, ի Կողբ գեղջէ. զի յասորական բարբառոյն՝ զնոցին հարցն սրբոց զաւանդութիւնս հայերէն գրեալս դարձուսցեն։

68. Իսկ թարգմանչացն հասեալ՝ ուր առաքեցանն, եւ կատարեալ զհրամանն, եւ առ պատուական հարսն առաքեալ, անցեալ գնային ի կողմանս Յունաց, ուր եւ ուսեալք եւ տեղեկացեալք՝ թարգմանիչք կարգէին ըստ հելլենական լեզուին։

69. Ապա յետ ժամանակի ինչ ընդ մէջ անցելոյ՝ դէպ լինէր ոմանց եղբարց ի Հայաստան աշխարհէս, դիմել իջանել ի կողմանս Յունաց, որ եւ Ղեւոնդէս առաջնոյն անուն էր եւ երկրորդին՝ Կորիւնս. եւ յարէին յԵզնիկն իբրեւ առ ընտանեգոյն սննդակից ի Կոստանդինական քաղաքին։ Եւ անդ միաբանութեամբ հոգեւոր պիտոյիցն զխնդիրն վճարէին։ Որոց յետ այսորիկ հաստատուն աւրինակաւք աստուածատուր գրոցն եւ բազում շնորհագիր հարցն աւանդութեամբք եւ նիկիական եւ եփեսոսական կանոնաւք գային երեւելով յաշխարհին Հայոց. եւ առաջի դնէին հարցն զբերեալ կտակարանսն եկեղեցւոյ սրբոյ։

70. Իսկ երանելւոյն Սահակայ զեկեղեցական գրոց գումարութիւնն, կանխաւ ի յունական բարբառոյն ի հայերէն դարձուցեալ եւ զբազում եւս զհայրապետաց սրբոց զճշմարտապատում զիմաստութիւնն դարձեալ յետ այնորիկ առեալ՝ հանդերձ Եզնկաւ, զյառաջագոյն, զյանկարծագիւտ, զփութանակի թարգմանութիւնն հաստատէր ճշմարիտ աւրինակաւք բերելովք, եւ շատ եւս մեկնութիւն գրոց թարգմանէին։

71. Եւ այնպէս զամենայն ժամանակս իւրեանց յընթերցուածս գրոց ծախէին հարքն զտիւ եւ զգիշեր, նովիմբ ծաղկեալք եւ շահաւէտեալք՝ աւրինակ բարեաց ուսումնասէր առընթերակայիցն լինէին. մանաւանդ զի ունէին պատուիրանս զգուշացուցիչս յաստուածակարգ պատգամաւորացն։ Յորոց առաջինն հրամայէ՝ թէ «Յաւրէնս Տեառն խորհեսցիս ի տուէ եւ ի գիշերիե. եւ երկրորդն հանգոյն պատուիրէ՝ թէ «Միտ դի՛ր ընթերցուածոց մխիթարութեան վարդապետութեան. մի՛ անփոյթ առնել զշնորհացդ որ ի քեզ են. յայդ խորհեա՛ եւ ի դոյն յամեսջի՛ր։ Զայդ եթէ առնիցես՝ եւ զանձն ապրեցուսցես եւ զայնոսիկ, որ քեզն լսիցենե։