Գիրք Դատաստանի, Ա խմբ.

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

ՅԱՂԱԳՍ ԴԱՏԱՍՏԱՆԱՑ ՔԱՀԱՆԱՅԻՑ

Եւ մի՛ լիցի քահանայից ժառանգութիւն առնել զժողովուրդն, որպէս տեսանեմք, զի եւ դստերաց ի բաժինս տան ժառանգութեան զգինս արեանն Քրիստոսի։ Դատաստան լիցի յեպիսկոպոսաց յայնպիսեացն առնուլ զհաւտն Քրիստոսի եւ տալ ի ձեռս այնոցիկ, որ Տեառն զտէրունիսն հովուիցէ, եւ պատասխանել նոցա իրաւամբք, եթէ զոր սրով քո գերեսցես եւ գնով քո գնեսցես՝ զնոսա կալցես քեզ ժառանգութիւն եւ մի՛ զչարչարանաւքն Քրիստոսի փրկեալսն. եւ եթէ յանդգնի՝ լռեցուցանել եւ ի քահանայութենէ։

Եւ թէ պատահի ժողովրդականաց փոփոխել բնակութեամբ, այնմ քահանայի լիցի ի հաւտս, ուր եւ բնակիցի, եւ մի՛ առաջինն յաղագս այնորիկ հակառակիցի, զի մի է աւրինակ հովուութեան ընդ ամենայն տեղիս ուղղափառաց. զի այդոցիկ դատաստան լիցի՝ զժամանակ առաջնոյ քահանային առաջինն Տեառն տալ համար եւ զվերջնոյն՝ վերջինն։ Եւ թէ այդմ հակառակին, իբր անբան ոչխարաց ի վերայ ագահիլ, իրաւացի է լռել եւ ի քահանայութենէ հակառակողին։ Այլ այնոցիկ, որ ոչ ունին զպատիւ քահանայութեան եւ հարկիւ զժողովուրդ Տեառն ստանան, դատաստան լիցի՝ կա՛մ քահանայանալ եւ կա՛մ լռել ի չար սովորութենէն, եւ եթէ ոչ հնազանդին իրաւանց, որոշեսցին յեպիսկոպոսաց, մինչեւ զղջասցին։ Իսկ քահանայից վանականաց ոչ է պարտ ժողովրդականաց լինել հովիւ, այլ կրաւնաւորութեան, զոր ընկալան, պարապիցին եւ զհասս ի ժողովրդենէն ըստ սահմանի կանոնաց սրբոյն կալցեն Սահակայ։

Բայց զհոգեհանգիստ ի վանս առնել ոչ է ըստ աւրինաց դատաստանի գրոց, զի մսակերութիւն ի վանս կուսանաց ոչ է, բայց եթէ զենմունս յաշխարհի առնիցեն, եւ մասն ի վանս, իբրեւ վայել է նոցա, տարցեն։ Իսկ եթէ յաղագս անձեռնհասութեան եւ կամ յաղագս յուսոյ ի վանս տարցեն եւ արտաքոյ գրոց դատաստանաց մսակերութիւն անդ աշխարհականաց առնիցեն, մի՛ լիցի հակառակիլ քահանայից աշխարհի յաղագս այսոցիկ, զի ոչ է դատաստան աւելի քան զկարն պահանջել կամ զյոյս հատանել, զի այլոց անկարգութեան պարտին վրէժխնդիր լինել եւ ոչ յաղագս այսոցիկ։

Եթէ աղ ոք յաշխարհականաց ի տան իւրում աւրհնել տացէ, յաղագս անհնազանդութեան իւրում քահանային, այլում քահանայի եւ նմա զմորթ եւ զերի տացէ, դատաստան լիցի՝ իւրում քահանային կրկին տալ, եւ լուծիչ իրաւանց քահանայն արժանապէս դատ առցէ յեպիսկոպոսաց։ Այլ եթէ յաղագս յուսոյ ընտրելոց եւ կամ առ ի չգոյէ մերձ իւր քահանայի ի տանն արասցէ եւ զմորթ եւ զերի յիւր տացէ յեկեղեցի, մի՛ լիցի ինչ դատ նմա։

Եւ եթէ ժողովրդական ոք արհամարհէ զքահանայ իւր նախատելով, եւ կամ յանդգնի եւ կամ հարկանէ, դատաստան է իրաւամբք հատանել զձեռն։ Բայց եթէ յոյժ զղջմամբ առաջի անկանիցի եւ աղաչիցէ ապաշխարել, ներեսցէ նմա։

Եւ քահանայ եթէ յաղագս անձին խնդրելով վրէժ զոք կապիցէ ըստ որում եւ իցէ պատճառի, զանձն մանաւանդ դատապարտէ, բայց եթէ յաղագս վրէժխնդրութեան աւրինաց Տեառն իցէ, եւ ի զղջանալն ներիցէ ցաւակցաբար ապաշխարել։ Իսկ եթէ յաղագս անձին վրէժխնդրութեան ոչ ներէ ապաշխարողին, դատաստան լիցի յեպիսկոպոսաց՝ կապել զնա, մինչեւ զղջացեալ՝ թողցէ զղջացելումն։ Բայց սակայն որ կապեցաւ, թէ՛ իրաւ, թէ՛ անիրաւ, ընդ կապանաւք է, մինչեւ զղջացեալ թողցէ։

Այլ ամենայն դատաստան ի գրոց ցուցեալ է քահանայից։