Գիրք Դատաստանի, Ա խմբ.

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

ՅԱՂԱԳՍ ԴԱՏԱՍՏԱՆԱՑ ԴԱՐՁԵԱԼ ԱՌՆ ԵՒ ԿՆՈՋ, ԵԹԷ ՊԱՏԱՀԻ ՄԻՈՅՆ ԱՅՍԱՀԱՐԻԼ, ԿԱՄ ԱԽՏԱՆԱԼ ՈՒՐԿՈՒԹԵԱՄԲ, ԿԱՄ ԲՈՐՈՏՈՒԹԵԱՄԲ, ԵՒ ԿԱՄ ՀԻՒԱՆԴՈՒԹԵԱՄԲ ՅԵՐԿԱՐԺԱՄԱՆԱԿԵԱՅ, ԿԱՄ ՀԱՇՄՈՒԹԵԱՄԲ ԵՒ ՈՐ ԻՆՉ ՆՄԱՆ ՍՈՑՈՒՆՑ

Եթէ պատահի առն եւ կամ կնոջ այսահարիլ, քննել արժան է. եթէ յառաջ քան զ՚ի միասին գալն իցէ եւ ծածկեցաւ խաբէութեամբ ի ծնողացն կնոջ, ի տունս իւրեանց առցեն եւ զընծայս ուխտից եւ զայլ ծախս պիտոյից ինքեանք հոգասցեն եւ մի՛ այրն, զի ոչ ի տան առն, այլ կանխաւ ի տան իւրեանց ախտացաւ։ Զայդ յամենայնսն ըստ սահմանի կանոնաց արասցեն։ Եթէ բժշկիցի, յայր իւր դարձեալ տացի, եթէ անսասցէ այրն, ապա եթէ ոչ՝ իշխան լիցի։

Ապա եթէ ի տան առն լեալ ախտն իցէ, այրն ըստ ցուցմանդ հոգասցէ մինչ ի սահման բժշկութեան։ Ապա եթէ անբժշկելի զկնի եւթն ամին իցէ, ըստ հրամանի վերջնոցն կանոնաց արձակիցի յառնէն ի տուն հաւր իւրոյ հանդերձ իւրովք ընչիւք, եւ այրն այլ կին արասցէ։ Եւ եթէ մանկունք իցեն, առ իւր այրն կալցի եւ ըստ կարի զկեանս եւս հոգասցէ կնոջն, սակայն թողութեամբ ի կնոջէն եղիցի, եւ ապա առցէ այլ կին։ Իսկ եթէ ի տան հաւր իւրոյ եղեալ իցէ ախտաւոր, իշխան լիցի այրն ի լնուլ սահմանի բժշկութեան եւ ոչ բժշկիլ, եւ նախ քան զսահմանն առանց կամաց կնոջն առնուլ այլ կին։ Եւ իրաւունք դատաստանի բաժանմանն նոյն լիցի, որ եւ յառաջագոյն անկարողացն ասացաւ։

Իսկ եթէ առն պատահիցի ախտն ի դիւէ. եթէ նախ քան զպսակն առնուլ, իշխան լիցի կինն մնալ սահմանի բժշկութեան եւ կամ ոչ մնալ, եւ թէ յետ պսակին՝ համբերել բժշկութեան սահմանին արժան է, եւ ըստ հրամանի առն լիցի այլում։

Այլ թէ լիցի ուրկութիւն կամ բորոտութիւն, այսոքիկ ախտք դժուարաւ ծածկին։ Եթէ գիտելով յանձն առ կարծեաւք բժշկութեան, իբրու զի չէր տարածեալ ախտն, պարտապան է ամենայնի բառնալ եւ ոչ իշխան է թողուլ, ապա թէ զղջացեալ կինն թողութիւն առն արասցէ առնուլ կին՝ առցէ։ Նման այսմ լիցի, եթէ ի տան առն ախտն եղեալ իցէ։ Իսկ եթէ խորամանկեալ գողացան ծնողքն, իշխան է այրն թողուլ զկինն եւ առնուլ այլ ըստ իւրոց կամացն։ Եւ իրաւունք դատաստանի այս լիցի. գիտելով զախտն յառնուլն եւ ի տան առն ախտանալն, մինչ ի մահ զկեանս նոցա հոգասցեն եւ զինչսն բաժնի անդրէն դարձուսցեն, իսկ ծածկելով ծնողացն՝ ինքեանց հոգքն լիցին իւրեանց ընչիւքն։ Ապա թէ առն պատահիցի ախտն. եթէ նախ քան զպսակն կարծեաւք առողջութեան եւ եթէ զկնի պսակին, ոչ է իշխան կինն առնուլ այր, բայց եթէ կամաւք առն, ապա եթէ խաբէութեամբ ծածկեալ իցէ, իշխան է կինն առնուլ այր արտաքոյ կամաց նորա։

Եւ եթէ պատահիցի յերկար եւ անբժշկելի հիւանդութիւն, եւ կամ հաշմութիւն, եւ կամ այլ ինչ, որով անկար գոյ կնութեան, ի տան առն պատահեալ՝ ոչ է իշխան թողուլ այրն։ Ապա եթէ խղճացեալ կնոջն՝ հրաման տայցէ առնն առնուլ կին՝ առցէ եւ զկեանս նորա հոգասցէ եւ զինչս նորա ի ձեռս նորա տացէ, ըստ դատաստանի իրաւանց։ Նոյն եւ պատահման առն լիցի, եւ ըստ հրամանի առն՝ լիցի այլում կինն։