Գիրք Դատաստանի, Ա խմբ.

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
Law  

ՅԱՂԱԳՍ ԴԱՏԱՍՏԱՆԱՑ ԲԱԺԱՆՄԱՆ ԺԱՌԱՆԳՈՒԹԵԱՆ ԱՐԱՆՑ

Եւ մատեան դստերքն Սաղպաադու՝ որդւոյ Ոփերայ՝ որդւոյ Գաղաադու՝ որդւոյ Մաքիրայ ի գնդէ Մանասէի՝ որդւոյն Յովսեփայ։ Եւ այս են անուանք նոցա՝ Մաաղա, եւ Նուա, եւ Եգղա, եւ Մեղքա, եւ Թերսա։ Կացին առաջի Մովսիսի, եւ առաջի Եղիազարու քահանայի, եւ առաջի իշխանացն, եւ առաջի ամենայն ժողովրդեանն ի դրան խորանին վկայութեան եւ ասեն. հայր մեր մեռաւ յանապատին, եւ նա ոչ էր ի մէջ ժողովրդեանն գումարելոցն առաջի Տեառն ի ժողովրդեանն Կորխայ, որ վասն մեղաց իւրոց մեռաւ, եւ որդիք ոչ եղեն նորա։ Եւ արդ, մի՛ ջնջեսցի անուն հաւր մերոյ ի միջոյ ցեղի իւրոյ, վասն զի ոչ գոյր նորա որդի. տո՛ւք մեզ ժառանգութիւն ի մէջ եղբարց հաւր մերոյ։ Եւ մատոյց Մովսէս զդատաստանս նոցա առաջի Տեառն։ Եւ խաւսեցաւ Տէր ընդ Մովսիսի եւ ասէ. ուղիղ խաւսեցան դստերքն Սաղպաադու, տալով տացես նոցա կալուած ժառանգութեան ի մէջ եղբարց հաւր իւրեանց, եւ դիցես զվիճակ հաւրն իւրեանց զնոքաւք։ Եւ ընդ որդիսն Իսրայելի խաւսեսցիս եւ ասասցես. այր ոք եթէ մեռանիցի, եւ ուստր ոչ գուցէ նորա, տացէ զժառանգութիւն իւր դստեր իւրում. եւ եթէ ոչ գուցէ նորա դուստր, տաջիք զժառանգութիւն նորա հաւրեղբաւր իւրում. եւ թէ ոչ գուցեն եղբարք հաւր նորա, տաջիք զժառանգութիւն ընտանւոյ մերձաւորի նորա. ի ցեղէ նորա ժառանգեսցէ զնորայն։ Եւ եղիցի որդւոցն Իսրայելի այդ իրաւունք դատաստանի, որպէս հրամայեաց Տէր Մովսիսի։

Անլուծանելի յամենայն հաւատացեալս եւ այս կացցէ վճիռ դատաստանի, զի իւր իսկ է հաւաստի գիտողին զամենայն իրաւունս։ Զի ուստեր անկ է ժառանգ լինել, թէ իցէ, ապա թէ ոչ իցէ՝ դստերն, որ տակաւին ի տանն իցէ։ Իսկ արտաքս գնացեալն եւ առն եղեալն՝ երկու դուստր զմիոյ դստեր բաժին առցեն, այլ ոչ կարեն ժառանգ լինել։ Եւ այս յայտ անտի է, զի ոչ թողին զդստերսն Սաղպաադու յաւտար ցեղս արանց լինել, զի մի՛ ժառանգութիւնն յաւտարս ելցէ։

Ապա թէ չիցէ դուստր, եղբայրն ժառանգիցէ։

Իսկ եթէ առն լեալ դուստրն կամիցի իւրովք ծննդաւք եւ արամբ գալ եւ զհայրենիսն ժառանգել, նոցա լիցի եւ մի լիցի եղբաւրն, եւ յորժամ որդի չիցէ եղբաւրն. ապա թէ ոչ կամիցի գալ՝ զիւր մասնն առեալ, եղբայրն ժառանգիցէ։

Ապա թէ չիցէ եղբայր, հաւրեղբայրն ժառանգիցէ։ Եւ թէ չիցէ հաւրեղբայր, այլ ընտանի մերձաւոր ժառանգիցէ ի ցեղէ հաւրն։ Որքան մերձաւոր իցէ, հեռաւոր ընտանւոյն ոչ հրամայէ. եւ զցեղ հաւր առնէ ժառանգ եւ ոչ մաւր, մինչ ի դուստրն միայն կացոյց զժառանգ լինելն։

Ապա թէ հաւրեղբաւրն հրամայէ ժառանգ լինել, յայտ է, թէ հայր իցէ, նա ժառանգէ, եւ թէ մայր, եւ քոյր, եւ կին ոչ ժառանգեն, այլ մասունս առնուն, որպէս եւ ցուցանի. կնոջն՝ դանգ, եւ քեռն՝ դանգ եւ կէս, եւ մաւրն՝ երեք թասու։

Այլ ընտանի մերձաւոր համարիմք, զոր Աւրէնքն մինչ ի չորրորդ զարմն հրամայէ զառականս ոչ յայտնել յառնուլ կին. զայս եւ ի ժառանգաւորսն պահելի է։ Իսկ զկնի այնր ոչ են ժառանգ, այլ ժառանգութիւնն վիճակ լիցի դատաւորաց, որպէս ցուցեալ է ի դրութիւնս նոցա։

Իսկ եղբայրն, որ չիցէ համամայր, կէս դանգ պակաս ընդ համահարսն եւ ընդ համամարսն ժառանգիցէ։ Զայս եւ նահապետն եցոյց Աբրահամ, զի ետ զամենայն ինչս իւր Իսահակայ որդւոյ իւրոյ եւ որդւոց հարճիցն ետ պարգեւս եւ արձակեաց զնոսա։ Եւ թէ ասիցէ ոք. աստ՝ պսակ աւրհնութեան, եւ անդ՝ Քետուրա կին երկրորդ, սակայն անդ՝ տուրս, եւ ժառանգութիւն եղիցի աստ, ըստ ցուցելոցդ, սակաւ պակաս. եւ յԱւրէնսն անդրանկանն տուաւ իրիցութեան պատիւ։ Ըստ այսմ աւրինակի եւ հաւրեղբարքն լիցին։

Յանդիմանին յաստուածային աւրինացս դատաստանէ մահմետականացն դատաստանք, զի զդստերս ժառանգ ոչ առնեն հարց, այլ ընդ ընտանիս մասնաւորեն, որոց ոչ հետեւելի է, այլ անվրէպ՝ աստուածայինս դատաստանաց իրաւամբք։