Գիրք Դատաստանի, Գ խմբ.

ԳԼՈՒԽ ՄԼԳ
ՎԱՍՆ ԱԿԱՄԱՅ ԵՒ ԿԱՄԱՒ ՍՊԱՆՈՒԹԵԱՆՑ

Եւ ակամայ սպանութիւն լինի բազումօրինակաւ, սակայն զնշանակս տացուք չափաւորապէս։Եւ է այսպէս։

Զի ի հարկանել ուրուք փայտ եւ ոստեալտապարն, որ է կացինն, եւ ումեք դիպեալ սպանցէ։

Եւ կամ խոնարհ ի բարձանց կամ ի լերանցթողեալ փայտ կամ քար՝ դիպեալ զոք սպանցէ։

Եւ կամ յայգոյ, կամ ի դրախտէ, եւ կամ այլինչ յայսպիսեաց արտաքս ձգեսցէ քար եւ սպանցէ զոք։

Կամ ի ծառ ձգեալ ոք քար ի թափել պտուղ, եւքարն անկեալ ի վերայ ուրուք սպանցէ, եւ կամ ի ծառայի խոնարհ թափել պտուղ, եւ քար իցէ

մնացեալ ի ծառ կամ գաւազան անկեալ եւ կամայլ ինչ այսպիսի, ուստի մահ գործեսցի։

Կամ վարդապետ զաշակերտս վասն խրատուհարկանէ ըստ չափոյ, կամ հայր՝ զորդի, կամ մայր՝զդուստր, կամ սկեսուր՝ զհարսն, կամ եղբայր՝զեղբայր, եւ կամ տէր՝ զծառայ, եւ կամ տիկին՝զաղախին, եւ այլ ոք՝ զոք, ուստի վնաս մահու լիցի։

Եւ թէ զերիվար ոք ընդ հրապարակ վարիցէ, կամ զայլ ինչ ի կենդանեաց, կամ զսայլ, եւ առ ոտնկոխեալ՝ մահ լիցի։

Եւ կամ նետ որսոյ ձգիցէ, եւ կամ ինպատակ, այսինքն՝ ի մողոք, կամ էրէ վայրի, եւպատահիցի ումեք եւ սպանցէ։

Կամ թէ քար ոք ձգիցէ՝ կարծեցեալ քիսարգոլ։

Է եւ այլազգ ակամայ, յորժամ ի հետ մտանէեղբայր զեղբայր սպանանել, եւ նա հարկաւորաբարդարձցի եւ սպանցէ, կամ ոք՝ զոք այդպէս։

Կամ յաւազակաց ի մէջ անկեալ՝ ի հարկէսպանցէ։ Եւ են սոքա յակամայէ եւ ի կամաւորէ։

Իսկ ի պատերազմի սպանանելն՝ ի կամաւորէեւ յակամայէ։

Եւ եթէ ոք ի գիշերի կարծիցէ զթշնամիհարկանել եւ հարեալ զբարեկամ սպանցէ. եւ է սա իկամաւորէ եւ յակամայէ։

Եւ եթէ նետ ոք ձգիցէ, եւ թշնամոյպատահեալ՝ սպանցէ, յակամայէ եւ ի կամաւորէ է։

Իսկ կամաւորն. եթէ ոք հարկանէ խիստգաւազանաւ զմարդ՝ կարծելով յուղղութիւն ածելզչարագործն, մինչեւ հանեալ արիւն, յորմէ եւ մեռցի։

Նոյնպէս՝ եթէ քարիւ կամ փայտիւ զոքհարեալ առաւել չարչարեսցէ, քան զկարն, ընդ այնոսիկհամարեալ է, որ սրով սպանցէ, կամ այլ ինչյայսպիսեաց։

Նոյնպէս՝ եւ որ փայտատ ինչ ձգիցէ, եւ իծանրութենէ երկաթին, եւ ի սրոյն իսկ, եւ ի ձեռացներեւի հարուածն. ի բազմապատիկ դիմաց հարուածոյն, որ ի վերայ նորա են, գուշակէ գեղեալսն։

Նոյն օրինակաւ՝ առանց իրիք հարկանելոյկամաւոր չարիք, որ յաւազակացն լինին։

Իսկ կանայք, դեղս արբուցեալ, արանցսովոր են սպանել. նոյնպէս եւ որ առ նախանձու դեղստայ մերձաւորի, ընդ մահապարտս համարեալ է։ Եւարանց եւ կանանց զոյգ է վճիռն։

Արդ, այդոքիկ են կամաւոր սպանութիւնք եւնմանք սոցա, եւ ակամայքն եւ խառն յերկոցունցն, որպէս ցուցաւ. եւ բժշկել խոստովանութեամբ յայտնիէ։

Այլ զդատաստան տացուք զօրինակ։ Զի որպէսգրեցաւ ի դատաստան թագաւորացն, զի թէպէտ ակամայայլազգի զքրիստոնեայ սպանանէ

իբրու զի խնդայ, ըստ կամաւորի դատեսցի իգին արեանն։ Իսկ քրիստոնեայ զքրիստոնէ սպանեալ՝կամաւոր է։

Եւ է կամաւորն, յորժամ վասն նախանձուկնոջն, կամ յաղագս ընչից, կամ վասն փառաց, կամ վասնայլ պատճառի սպանցէ. որպէս եւ գրեալ է՝ լիովդատեսցի։ Իսկ թէ ակամայ եւ թշնամի պատահիսպանեալն, յորոյ վերայ խնդայ, իբր զկամաւորդատեսցի կամ ըստ ներման՝ ըստ կիսոյ, որպէս իդատաստանս թագաւորացն գրեցաք։

Իսկ թէ բնաւին ակամայ իցէ, ըստ այնմ լիցիդատաստան, եւ եթէ խառն ի կամաւորէ եւ յակամայէ, ըստայնմ լիցի։