Ջերմանց մխիթարութիւն

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

Վասն միօրեայ ջերմանն որ ՚ի խոնճենալոյ լինի կամ ձիով կամ հետեւակ։

Բագարատ ասէ, թէ շատ տապելովն եւ խոնճելովն՝ հոգւոյն տաքութիւնն իւր չափէն անցնի, եւ հոգի կենդանութեան եւ հոգի զգայութեան դատին եւ ահոկին։ Իւր նշանն այս է՝ որ ջիլք մարմնոյն զերդ լար քաշած լինի, եւ ՚ի մարմինն չորութիւն երեւայ. եւ մաճասին երակն ծանտր եւ տկար երեւի. եւ գոզն նօսր եւ տկար, վասն շարժելոյ մարմնոյն եւ արձակելոյ զօրութեանն։

Իւր ստածումն այս է, որ հանապազ ՚ի բաղանիս մտանէ, եւ եղկ աւազան առնէ, եւ զմարմինն եղկ ձիթերով օծանէ, եւ կերակուր պարկեշտ ուտէ, զերթ հաւձագ եւ ուլի միս, թաժայ եւ մանր ձուկն որ ՚ի քաղցր ջրէն կալած լինի։ Բայց պակաս կերակրի վասն այն պատճառին՝ որ ստամոքն ՚ի յուժի չէ, եւ կարողութիւն չունի որ զկերակուրն եփէ. յետոյ ձվի դեղնուց թերխորով ուտէ. եւ զմարմինն հանգիստ պահէ. ՚ի ծանր կերակրոց պատրաստի, օգտակար է։

Մասրճուէն ասէ, թէ իւր ստածումն այս է՝ որ յանօթուց ճուլլապ խմէ. ապա թէ գինւոյ սովոր է, ջրախառն թող խմէ. եւ զմարմինն մանուշակի ձիթով օծէ, եւ նոնոֆարի. եւ ուշիկ ուշիկ զմարմինն մարձէ. եւ եղկ աւազան մտէ, որ զգիճութիւնն յաւելցնէ. նոյնպէս զգլուխն եւ զշլիքն եւ զհլունսն ողոշարին մանուշակի ձիթով լաւ օծանէ. մանաւանդ յորժամ ՚ի բաղնեցէն ելանէ, կակուղ եւ հանգիստ տեղ պառկի, եւ անուշ հոտեր՝ որ զըղեղն հոտացնեն՝ նա հոտայ, որպէս նոնոֆար եւ մանուշակ եւ որ սոցին նման են, շատ օգտեն։

Մատային ասէ, թէ ձմեռն լինի կամ օդն ցուրտ, յորժամ ՚ի բաղնեց ելանէ, զմարմինն պապունաճի եւ սամթի ձիթով օծնէ, եւ պարկեշտ կերակուր ուտէ, որպէս ղալիայ դդմով եւ սպաննախով եւ փերճկոտած մաշով։ Ապա թէ չորութիւն երեւայ ՚ի մարմինն, գարեջուր տուր նշի ձիթով եւ պզրղատունի լուապով իսպիտակ շաքարով. օգտէ Աստուծով։