Պատմութիւն Աղուանից աշխարհի

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

ԳԼՈՒԽ ԺԷ
Յաղագս գալստեանն Աբդլ Ազիզայ իշխանին Տաճկաց ի Պարտաւ քաղաք Աղուանից. եւ վասն կատարման երկուց եղբարց՝ Մանկանն եւ Միրդազատայ

Եւ յետ երկուց ամաց ի թուականութեաննՀայոց ՃԿ եկն Աբդլ Ազիզ իշխանն Տաճկաց յԱղուանս եւնստաւ ի Պարտաւ։ Անդ ածին զՄանկիկ եւ զՄիրդազատեղբարս երկոսին, որք էին ի տոհմէ ազատաց, առաջինորա. եւ վասն հաւատոյ քրիստոնէութեանն բազում եւազգի ազգի տանջեալք՝ Մանկիկն երանելիզվկայութեանն անուն ժառանգեալ՝ պսակեցաւ իՔրիստոսէ։ Եւ եդան պատուական նորա նշխարք ի մեծեկեղեցւոջն Պարտաւայ՝ ի Սուրբն Գրիգոր։ Իսկեղբայրն Միրդազատ ոչ ժուժեալ տանջանացն առաջիբազմամբոխ ժողովոյն ուրացաւ զՔրիստոս Աստուած. եւապա ի զեղջ եկեալ՝ յետոյ դառն եւ մեծ արտասուօքհաշտեցոյց՝ զոր խռովեցոյցն։ Նա եւ զամենայնժամանակս կենաց իւրոց աւազան քաւութեան զարտօսրնիւր արարեալ՝ լուանայր, զորս աղտեղեալ գթեացն. եւհեծեծանս Ի խորոց սրտին առաքէր առ գիտակն գաղտնեաց. մինչեւ ցելս անձին իւրոյ ի սուգ անմխիթար մնայր։Այլ՝ որ ողորմածն էր եւ գթած, զնա ընդ մարտիրոսսընկալեալ. նշանք զարմանալիք լինէին ի ժամ մահունորա։

Եւ ի նոյն ամի էանց Սբդլ Ազիզ զԿուրգետով յայն կողմն։ Եւ զկնի Գ ամաց եկն Մսլիմանաւերեաց զԴարբանդ եւ եմուտ ի Խազիրս։ Ուստի ոչզօրեաց ելանել, ապա թողու զբանակ կազմն ամենայնընչիւք եւ զհարճս անգամ, վերջապահս իւր առնէ, եւզԵռանշահիկն զՎաչագան ի Պատրիկեան Աղուանից իշխանզքաջ կորովի աջողակ աղեղնաւորն հանդերձ զօրօքնիւրովք յետոյ իւր արարեալ, յորմէ զկնի եկեալԽազիրքն պարտեցան՝ դարձեալք ի փախուստ։ Այսպէսզերծեալ Մսլիման ելանէր ընդ Վրաց կողմն։ Իսկ ի ՃՀԴթուականութեանն Հայոց զամառն մահ անասնոց եւ ձմեռնաշխարհագիրն Հերթի, որ արկ զմարդ եւ զանասուն եւզսահմանս երկրի ընդ հարկաւ անթիւ ծառայութեան։ Իսոյն ժամանակս զՋուանշիր՝ իշխան Աղուանից սպանինամեթեդուքն։ Եւ ի նոյն ամի մեռաւ Սմբատ՝ Հայոցիշխան։ Եւ եղեւ տարին սով խիստ, որ էր թիւ ՀայոցՃՀԵ։ Եւ երից ամաց այլ անցելոց Ջառահ երկրորդ անգամմտանէ ընդ Աբխազս ի Խազիրս։ Եւ ի միւսում ամի ելԽազրաց տեառնորդին եւ սպան զՋառահ եւ ձերբակալարար զՁագիկ։

Եւ ի ՃՁ թուականին դարձեալ Մսլիման շինէզԴարբանդ յանուն Տաճկաց, այլ զկաթողիկոսարաննարեւելից ոչ աւերէ, որ դեռեւս կայ ի նմա։