Պատմութիւն Հայոց

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

Փերմելիանոս եպիսկոպոս Կեսարու Կապադովկացւոց էր այր սքանչելի յուսումնասիրութեան, որ եւ ի տղայութեան իւրում առ Որոգինէս երթեալ վարժեցաւ: Սա բազում խօսս արար, յորոց մի է պատմութիւն հալածանաց եկեղեցւոյ, որ յառաջ յաւուրս Մաքսիմիանոսի եւ Դեկոսի յարեաւ եւ որ հուսկ յետոյ յամս Դիոկղետիանոսի, շարայարեալ ի նա եւ զգործս թագաւորացն: Յորում ասէ՝ վեշտասաներորդ եպիսկոպոս կացեալ Աղեքսանդրացւոց Պետրոս, վկայեալ յիններորդ ամի հալածանացն: Գրէ զբազումս վկայեալս եւ ի Խոսրովայ, ի մերում աշխարհիս, համայն եւ յետ նորա օտարք յօտարաց: Բայց զի ոչ ճշմարտութեամբ եւ ոճով պատմէ, եւ ոչ զանուանսն նշանակէ կամ զտեղիս կատարմանցն՝ ոչ ինչ կարեւորագոյն համարեցաք երկրորդել: Նոյնպէս եւ զԱնտոնինէ որդւոյ Սեւերեայ ասէ՝ պատերազմեալ ընդ Վաղարշայ Պարսից արքայի ի Միջագետս, եւ մեռանել ի մէջ Եդեսիայ եւ Խառանու, եւ մերոյն Խոսրովու ոչ յոք հակամիտեալ:

Իսկ որ ինչ զկնի մահուանն Խոսրովայ մինչեւ ցթագաւորութիւնն Տրդատայ ի ժամանակս անիշխանութեանն պատմէ՝ ստոյգ համարելով երկրորդեմք քեզ համառօտ բանիւք: Բայց եւ որ ինչ ի թագաւորութեանն Տրդատայ եւ յետ նորա, ոչ հեղգութեամբ եւ անզգուշաբար վրիպեալ, եւ ոչ կամաւոր սխալանօք ի սմա յարմարեալ բան, այլ որ ինչ ի յիշատակաց դիւանագիր մատենիցն Յունաց: Իսկ ըստ նմանեացն ապա եւ որ ինչ ի համբաւուց արանց իմաստնոց եւ հնախօս սիրաբանից ստուգապէս տեղեկացեալ, արդարաբար քեզ զրուցեցաք: