Հայոց թագաւորների եւ իշխանների կարգը

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

Արդ` վասն զի գիրքս առաջակա գաւազանաց կամ ժամանակագրաց կոչեալ մինչեւ ցայս վայր ի գրոյ լատին ի հայ թարքմանեցաւ ինեւ փցուն Ներսէսիւ Պալիանցի կոչեալ ի Կիլիկոյ գաւառէն:

Պարտ վարկա վերջոյ ինքնակալութեանն Հռոմայեցոցն եւ տէրութեանն Լատինացոցն զիշխողութենէն եւ զթագաւորութենէն Հայոց համառօտաբար շարադրել, նայեւ զհայրապետացն իսկ յիւրում տեղին, եթէ որպէս սկսան եւ զորն որք փոխանորդեցին եւ զանուանսն եւ զժամանակն եւս զորքանութիւն աւուրց բացայ յայտել ըստ կարի, ըստ ուխտադրութեան իմոյ ի նախերգան գրոցս մինչեւ առ մեզ զպատմութիւնն հասուցանելօվ: Եւ քանզի բազումք ընդ այլո բազում ինչ պատմեցին, իսկ մեք առցուք ի ձեռն գրել ի ստուգաբան մատենիցն Եւսերեայ ժամանակագրի եւ Մօսէսի Հայոցս վիպակագրի:

Արդ` ոմանք դնեն զթագաւորսն Հայոց ի սեռէն Քամայ գոլ իջեալ վասն իշխողութեանն Բէլա եւ զկնի Նինոսի եւ Շամիրամա կնոջն նորա եւ այնպէս մի զմի փոխանորդեալ բերին մինչ ի տէրութիւնն Վաղարշակայ: Այլ ես ոչ առնում յանձն զայս, քանզի թէպէտ եւ թագաւորութեամբն փոխանորդեցին զմիմեանս, սակայն ոչ սեռեաւ, նայեւ ոչ տեղօք, այլ յայլեւյայլ տեղիս եւ յայլոյ ցեղէ իշխէին եւ թագաւորէին Հայոց եւ Պարսից, որք եւ Մարք եւս, որք են գրդերն ընդ յերկար տիրեցին Հայոց, նայեւ ամենայն Ասիոյ: Եւ են սոքա յիրաւի ի ցեղէն Քամայ, յորմէ ցեղէ եւ Բէլ իսկ, որ է Նեբրօվթ: Սայ շինեաց զՈւռհայ, զոր յետս քակեաց Սենեքարիմ եւ զՍելեւկիայ շինեաց, որ թագաւորեաց սոյն Բէլս ամենայն Ասիոյ, բաց ի Հնդկաց, ամս ԿԲ (62): Եւ յետ Բէլայ` Նինոս ամս ԾԲ (52). սայ զՆինուէ շինեաց: Ի սորին Նինոսի ԽԴ (44) ամին Թարայ զԱբրահամ ծնանի: Շամիրամ կինն Նինոսի ամս ԽԲ (42) եւ այլք հետեւաբար: Իսկ մեք ի խոստացեալն մեր կարգ շարագրութեանցն դարձցուք պայազատութեամբ իջուցանել զցեղն եւ զիշխանութիւնն Հայոց յուղեղ գծէն եւ ոչ ի խոտորնակի ուղէշնոյ: Արդ` ասեմ զազդսն եւ զիշխանսն Հայոց եղեալ եւ իջեալ ի ցեղէն եւ որդոցն Յաբեթի կրսերո որդոյն Նոյի, զոր ցուցանեմք այսպէս ըստ աստուածային գրոց եւս` Աբեթ կրսեր որդին Նոյի ծնանէր զԳամեր, Գամեր` զԹիրաս, Թիրաս` զԹորգոմ, Թորգոմ ծնանի զՀայկն:

Այս Հայկս մի է ի հսկաիցն, որք խորհեցան զանբարիշտ խորհուրդն աշտարակայշինութեանն: Իսկ յետ բլանելոյ աշտարակին եւ անլուր բարբառոյն միմեանց խրոխտանօք ի վերայ միմեանց տիրել կամելօվ, որօվ ի մէջ այլոցն Բէլ բռնանայր տիրել կամելօվ երկրի: Իսկ Հայկն առեալ զորդի իւր զԱրամանեակ, զոր ծնեալն էր ի Բաբելոն, ընդ այլեւ Յ (300) ոգոց ի նայ յարելոց, ախիւ եւ կահիւ, չուեալ գա ի լեառնոտն Այրարատո, շինէ անդ տուն եւ տայ զայն Արամանեկի, որդոյն իւրոյ եւ ինքն գնայ ընդ յարեւմուտս հիւսիւսի բնակէ եւ անուանէ զայն Հարք:

Իսկ Բէլայ տիրեալ ամենեցունց կոչէ եւ զՀայկն ի Բաբելոն, զոր ոչ առ յանձն գնալ: Գայ ի վերայ նորա խրոխտանօք եւ Հայկն նետօվ հարեալ զԲէլ սպանանէ: Յետ որո կացեալ Հայկայ ամաց ոչ սակաւուց մեռանէր, յանձնեալ զախն, այսինքն է զպարոնութիւնն Արամանեկայ:

Արամանեակ, որդի Հայկայ, ծնանի զԱրմայիս եւ թողու զերկու եղբայրս իւր ի Հարք` զԽոռ, յորմէ ազգն Խոռխոռունեաց եւ զՄանաւազ, յորմէ Մանաւազեանքն եւ Բզնունեանքն եւ Գնունիքն անուանին: Եւ ելեալ ինքն գնացեալ բնակէ ի լեառնակողմն, զոր եւ կոչէ զայն Արագած եւ ապրեալ անդ ոչ սակաւ մեռանի: Արմայիս, որդի Արամանեկայ ծնանի զԱմասիայ: Ամասիայ ծնանի զԳեղամ ընդ յայլ Բ (2) որդոց:

Գեղամ, որդի Ամասիա, շինեաց բազում /131բ/ տեղիս. որ եւ շինէ զԳեղաքունիս եւ զծօվն եւս կոչէ յիւր անունն:

Գեղամ ծնանի զՀարմայի եւ զՍիսակ եւ սահմանէ նմա կէտ երկրի ի ծօվէն ընդ արեւելս կոյս, ընդ որ անցանէ Երասխ գետ, ընդ դաշտն կոչեալ Քաղավազ եւ անուանէ զայն երկիրն Սիւնիս եւ այլն:

Հարմայ, որդի Գեղամայ, ծնանի զԱրամ եւ յետ ամաց մեռանի: Արամ, որդի Հարմայի, բազում գործ քաչութեան ցուցեալ ընդարձակէ զաշխարհն իւր ընդ Դ (4) կողմանցն, յորոյ անունն ամենայն ազգ եւ լեզուք զմեզ եւ զաշխարհն մեր Արամէնի եւ Արմէնք կոչեն: Եւ Արմնիկ ըմբռնէ զբռնաւոր ոմն Մաղէս կոչեցեալ եւ կախէ զպարսպէն: Եւ երկրորդ իւր կոչեաց զսա Նինոս: Տայ եւ համարձակութիւն եւ հրաման վարսակալ ածել մարգարտեայ: Զայլ ոմն հզօր եւ բռնաւոր Պայապիս անուն ի մէջ երկրաց հալածական առնէ ի կղզի ինչ յԱսիա: Եւ ի տեղի նորա թողու զմշակ իւր, յազգէ իւրմէ հայ, որ շինեաց զՄայժաք, որ յետո կոչեցաւ Կեսարիայ: Հրամայէ անդ եւ լեզու հայկական ուսանիլ: Սա ծնաւ զԱրա: Արայ Գեղեցիկն որդի Արամայ: Սայ պատուի ի Նինոսէ, որպէս եւ հայրն իւր, իսկ յետ մահուանն Նինոսի, շռայլն Շամիրամ, յետ չհնազանդելո նորա կամացն իւր, զի ուզէր քունել զինքն: Ելանէ պատերազմաւ ի վերայ Արայի ընդ բռամբ ածել զնա, որ սպանաւ անդէն Արա, ի խառնիլն պատերազմին: Որ եւ յետո Շամիրամն շինէ զամուրն, որ կոչի այժմ Վան: Եւ զորդին Արաի Կարդոս առեալ, վասն սիրո հօրն, Արայ անուն եդ: Եւ ապայ ինքն հալածի ի Զրադեշտէ մոգէ, որ էր նահապետ Մարաց, զոր ի գալն իւր Շամիրամ ամի ամի ի Հայս կողմնապետ թողոյր զԶրայդաշտն կողմանցն Ասորոց: Յայսմ պատերազմիս մեռանէր Արայ, որդին Արայի: Իսկ Շամիրամ փախստական լեալ հալածի եւ սատակի ի Զամեսեայ որդո իւրո, որ է Նինուաս:

Արայեանն Արայի որդի Անուշաւանն: Այս Անուշաւանս հարուստ եւ հան•արեղ յիր եւ ի բան: Սայ տուայտեալ շատ արհամարհանս կրէ ի Զամեսեայ եւ օգնականութեամբ բարեկամացն շահի զմասն ինչ յաշխարհէն Հայոց, յետոյ ողջոյն իսկ: Իսկ ի սմանէ յառաջ ոչ ըստ ազգի, այլ ըստ յառաջադիմութեան արանց բռնակալաց տիրեցին աշխարհին Հայոց եւ ոչ ըստ ազգաց ասեմ, զի չէին հայեր, այլ զի ուղղակի ժառանգութեամբ ի հօրէ յորդի ոչ անցանէր իշխանութիւնն: Եւ անուանք նոցա այսպէս` Պարետ, Արբոկ, Զաւան, Փառնակ, Սուր: Առ սօվաւ Յեսու Նաւեայ զօրավարեաց: Արդ` ի սատակելն Յեսուայ զՔանանացիսն անցին փախստական Յագռաս նաւելօվ ի Թարսիս: Եւ յայս յայտն[ի] դրոշմամբն, որ յարձանին Ափրեկեցոց աշխարհին գրեալ կան այսպէս. «Ի Յեսուայ գողոյ փախուցեալ եմք նախարարք Քանանացոց եւ եկաք բնակել աստե, յորոց մի եւ քանի դաս պատուականագոյնն մեր ի Հայս: Զայս եւ ստուգեալ գտաք զազգն Գնթունեացն ի նոյն Քանանո դասէն յառաջ գալ, զոր եւ բարք ազգին յայտնեն Քանանացիս գոլ: Յետ սուրա Զաւանակ, Վաշտակ, Հայկակ: ԶՀայկակ, ասեն, առ Բէլիքոսիւ եղեալ եւ անբոխ արարեալ անխորհրդաբար մեռանի. Անբակ, Առնակ, Շաւարշ, Նորայր, Վստամ, Կար, Գոակ, Հրանդ, Ընձակ, Գլակ, Հօրայ, Զարմայր: Սայ օգնական Պռիամու ի Տաւտանայ, առաքեալ ընդ Եթօպացի զօրացն եւ մեռանի ի քաչանցն Ելենացոց, Դրօացիքն են կարծեմ: Պեր•, սայ էր յաւուրս Դաւթի արքայի Իսրաեղի: Արբուն, Բազուկ, Հոյ, Յուսակ, Կապակ, Սկայորդի, Պարոյր: Այս Պարոյրս, որդի Սկայորդոյն Հայկազնի, օգն<ան>ական լեալ Վարբակա Մարի, թուի թէ Պարսիկն է, բառնան զթագաւորութիւնն ի Սարդանեայպալլեայ: Եւ թագ եդեալ սմայ Վարբակ լեալ առաջին թագաւոր /132ա/ Հայոց եւ առաջին պսակաւոր ի Հայկազնեաց:

Հրաչեայ որդի Պարոյրայ. սայ Հրաչեայ կոչի վասն առաւել բոցակնագոյն եւ պայծառ երես լինելոյն: Առ սօվաւ գերեաց զԵրուսաղէմ Նաբօգոդոնոսոր, որ եւ սայ զմի ի գերելոց գլխաւորացն Հրէից խնդրեաց ի Նաբագօդօնոսորա անուն Շաբբաթ եւ բնակեցոյց առ ինքեան մեծաւ պատուօվ, յորմէ յառաջ եկին ազգն Բագրատունեացն, եւ Սմպատն անուն է Շամբաթ:

Իսկ յետ Հրաչեայ պայազատէ զթագն Փառնաւազ, Պա•ոյ•, Կռօնակ, Փաւոս, Հակակ, Երուանդ, Տիգրան: Այս Տիգրանս առաւել զօրաւոր լեալ ամենայն նախարարացն իւրոց, զորոյ զառաւել գօվութիւնն ուսցիս ի պատմութենէ մեծին Մօսէսի պատմագրի: Տիգրանս Թ (9)-երորդ գոյ ի Պարոյրա առաջին թագաւորէ Հայոց: Առ սայ եկին որդիքն Սենեքարիմա Ադրիմէլէք եւ Սանասար. եւ բնակեցոյց զՍանասար առ Ասորեստան կողմմամբն, որ ա•եցեալ լցին զՍիմն լեառն. եւ իմաստնագոյնքն նոցա վասն մտերմութիւն ցուցանելո կոչեցան բդեաշխք. իսկ յԱդրամու ազանէն` Արծրունիք եւ Գնունիք: Իսկ ի Պասքամայ թոռնէ Հակակայ լեալ Անգեղտուն: Յետ սպանանելո նորա զԱշտահակ, որ թարքմանի վիշապ: Զկին նորա զառաջին զԱնոյշ ամենայն զարմիւքն կացուցանէ առ թիկունս Մասեաց ոտին, որ է Տանպատ մինչեւ զ[Գ]ողթն, յորոց մին Վրանջունիք եւ Աժդանականն: Սակայն որդիք Տիգրանայ լինին` Բաբ, Տիրան, Վահագն, յորմէ Վահունիք: Առաւան, յորմէ Առաւենեանք. յԱռաւենայ` Ներսէհ եւ ի Ներսէհէ` Զարեհ, ի Զարեհէ` Արմոգ, յԱրմոգայ` Բագամ, ի Բագամա` Վան, ի Վանայ` Վահէ: Սայ ընդվզեալ մեռանի յԱղէքսանդրէ Մակեդոնացոյ: Յայս վայր տէրութիւնն Հայոց դադարէ:

Յայսմհետէ մինչեւ ցթագաւորելն Վաղարշակա ի Հայս ոչ ինչ ստուգիւ ունիմք ասել, քանզի շփոթեալ, արք զարամք ելեալք: Եւ վասն այնորիկ եղեւ դիւրաւ մուտ ի Հայս Արշակա Պարթեւի, որ թագաւորեցոյց Հայոց զՎաղարշակ եղբայրն իւր: Բայց լինին ի սպանմանէն Բէլայ մինչեւ ցՎաղարշակ ամք ՌՋԾ (1950) կամ ՌՋԽԲ (1942): Յետ բառնալոյ տէրութեանն Հայկազեանց յԱղէքսանդրէ, մեռանի Աղէքսանդրոս, որ թագաւորեաց ամս ԲԺ (12) եւ ամիսս Զ (6), որ եւ դարձեալ յարմատո սկսանիմք:

Արդ` վասն զի զԲաբելացոցն եւ զՄարացն, որք են Քրթաստանեայք եւ զԼիդիացոցն, Կիւրոս բարձեալ զիշխանութիւնն յորս եւ էին Հայոցն ընդ Մարացն: Եւ ինքն Կիւրոս միայհեծան տիրեաց այսոցիկ ի թագաւորեաց ամս Լ (30): Եւ ի Կիւրոսէ մի զհետ միո եղեն ի Բաբելոն ունելօվ զերիս վերոյիշեալ թագաւորութիւնսն կացին թագաւորք ԺԴ (14) զամս ՄԷ (230). յորոց վերջինն էր Դարեհ Արշամայ:

Արդ` յառաջին ամին թագաւորելոյն սոյն Դարեհիս ել յերկրի Ալէքսանդր Մակեդոնացի ՃԺԱ (111) օլիմպիաթին: Իսկ եթէ զինչ է օլօմպիաթն ասասցուք` օլօմպիաթն է անուն թւականի եւ թուաբերութեան, զոր Սարգիսոս առաջին թագաւոր Լիդացոց, ի յերկրորդ ամին իւրո թագաւորելոյն, կարգեաց եւ եդ ի Փիդոս Պրաքսիւօն ի Դիմոնայ, որ է դպիր կամ թխտապան, թւական եդ եւ ամենայն ժամանակագրութիւնն Յունաց անդի սկսանի թւել, քանզի մինչեւ ի յայս իւրաքանչիւր ոք, որպէս եւ յօժարէր թագաւոր հրաման տայր թագաւոր գրել: Եւ ասացեալն Ալէքսանդր Մակեդոնացի սկսաւ ի ՃԺԱ (111) օլօմպիադական թւաբերութեանն եւ Է (7) ամի իւր էառ զԲաբելոն եւ սպան զԴարեհ, որ թագաւոր էր Բաբելոնի, Մարաց եւ Լիդէացոցն եւս եւ Պարթեւացն ընդ Հայոց, թագաւորեաց ամս ԺԲ (12) ամիսս Զ (6): Իսկ զկնի մահուանն Աղէքսանդրի իշխանութիւն նորա ի Դ (4) բաժանի, որ յայլում տեղոջ պատմի: Արդ` մի ի չորիցն Սելեւկոս, որ զկնի Ալէքսանդրի կալաւ զԲաբելոն, որ ընդ այլոց ազգաց եւ զՊարթեւս հնազանդեցոյց մեծաւ պատերազմաւ եւ վասն այնորիկ կոչեցաւ Նիկանօվր. սայ թագաւորեաց ամս ԼԱ (31), զկնի Անդիոքոս Սօվտէր, որդի սորա ամս ԺԹ (19): Անդիոքոս Թէոս ամս ԺԷ (17): Ի սորին ԺԱ (11) ամին /132բ/ ապստամբեն Պարթեւք ի Մակեդոնացոցն. որոց թագաւորեաց Արշակ քաչ, նախ ի զաւակէն Աբրահամու ի Քետուրական ծնընդոց, ի քաղաքին` որ կոչի Բահլ, ամս ԼԱ (31): Եւ ապայ որդին նորա Արտաշէս ամս ԽԶ (46): Եւ ապայ Արշակ մեծ ամս ԾԳ (53). Այս Արշակ մեծ թագաւորեցոյց զեղբայրն իւր զՎաղարշակ աշխարհին Հայոց ի ԻԷ (27) ամին Պտլոմիդեայ եւ Դ (4) ամին Էրգիտեայ թագաւորացն Եգիպտոսի եւ օլօմպիադին ՃԿԷ (167), տալօվ սմայ սահմանս զհիւսիւսի եւ զարեւմուտս աշխարհին Հայոց: Վաղարշակս այս էր այր քաչ եւ խոհեմ. եւ սահմանեաց կարգս եւ դասապետութիւնս կենցաղականս որ եւ նախարարս եւ նահապետութիւնս ի պալատն արքունի. այլ եւ յաշխարհին Հայոց կարգեաց նայեւ այլ բազում իրս բարեձեւութիւնս յօրինուածս տանց, ազգաց, քաղաքաց, շինից, դաս[տ]ակերտաց, զօրաց, կողմնակալաց եւ այլոց այսպիսի պիտոյից յօրինուածոց եւ սահմանադրութեանց, ընդ որս սակաւուք անցցուք բացայ յայտմամբ:

Արդ` նախ սկսանի ի գլխոյ իւրմէ եւ զԲագարատ, որ է ի Հրէիցն, առնէր թագադիր ասպարապետ եւ տայր նմա աստի•ան դնել թագ ի գլուխ թագաւորին: Եւ սգեցուցանօղ իւր զձեռէս ի զաւակացն Քանանու եւ կոչէ զազգն Գնթունի, ոչ գիտեմ ոյր աղագաւ ի քանի գայ: Եւ թիկնապահ իւր ի զաւակացն Խոռայ Հայկազնոյ զՄախխազ, որ եւ անուն զնախնականն պահէ Մաղխազունիք: Եւ զԴատ ի զաւակէ Գառնկայ, որ[դ]ի Գեղամայ ի վերայ որսոց, որո որդի Վարաժ, յորմէ կռչին եւ Վարաժնունիք: Եւ զազգն Արծրունեաց, որ է արծիւ ունիս: Եւ զԳնունիքն` գինի ունիս, սոքա էին յորդոցն Սենէքարիմայ: Եւ զՍպա[ն]դունիսն, որ է թուր ունիս ի վերայ զինուցն. կացուցանէ եւ պահապանս արքունի, զորս այժմ պահնորդեր կոչեն ի Կիլիկեայ. ի հին զարմից թագաւորացն, որ բուն ոստ անուանին, որք եւ Վիրք եւ այժմն սեփէծուլ կոչեն:

Եւ յարեւելից կողմանէ զերկուս նահապետութիւնս զՍիսականն որ ի տանէն Կադմեայ եւ զԱռան, ի նոյն զարմէ, կարգէ անդ կողմնակալ ի նոյն Սիսական ծնընդոց: Եւ աշխարհն նոցա յանուն քաղցր բարբառոյն կոչի Աղուվանք եւ սոյնպիսիք բազումք: Իսկ ի չորրորդն կոչեցեալ Հայք հաստատէ զմեծ նահապետութիւնն Ծոփաց, այլ եւ զնահապետութիւնն Ապայհունեաց եւ զՄանաւազեանն, եւ զԲզնունեացն: Եւ զայր ոմն սրտեղ` անունն Սլաք, թէ յազգէն Հայկեայ եւ թէ յառաջ քան զնայ կարգէ պահել զլեառն, որ Սալք կոչի: Եւ ի սոյն իրս զՄիանգական անդառնալի յորմէ` Մանդակունիք: Ի սակաւուցս զայլ բազումն իմանալ բաւական է խոհեմ լսօղաց, զորս կարգեալ կացոյց իրս թագաւորականս Վաղարշակս ասացեալ ի թագաւորելն իւր ի Հայս:

Ուր սկիսբն գտանես զանունն իւր առաջի գիրն այն թագաւորք են, իսկ որ գտանես նախգրեալ` պարոն, այն ոք չեն թագաւոր:

Եւ յետ այսպիսի բարեձեւութեանց եւ կարգաւորութեանց Վաղարշակայ մեռանի ի Մծրին, թագաւորեալ ամս ԻԲ (22).

Զկնի Արշակ, որդի նորա, ամս ԺԳ (13):

Արտաշէս, որդի Արշակայ, ամս ԻԵ (25): Սայ յառաջադէմ եղեալ քան զամենեսեան, ոչ եղեալ երկրորդ Պարսից, այլ զՊարսից թագաւորն արարեալ իւր երկրորդ, որ եւ անհամար զօրօք դիմեաց յարեւմուտս եւ զբազումս հնազանդեցոյց եւ մեռաւ յիւրայոցն:

Տիգրան, որդի նորա, ամս ԼԳ (33): Սայ ոչ ինչ ընթաց ի հօրն քաչութեանն առնել արիութիւնս, բայց դարձեալ եղեւ երկրորդ Պարսից: Առ սօվ[աւ] Վակոն ելուզակ, յորմէ լեառն Վակունիք:

Արտաւազ որդի Տիգրանայ ամս Բ (2):

Արջամ որ եւ Արշամ, եղբայր Տիգրանա, ամս Ի (20): Առ սօվաւ զառաջինն եղեւ Հայոց /133ա/ հարկ ինչ տալ Հռոմայեցոցն:

Աբգար որդի Արշամայ ամս ԼԸ (38): Ի սորա թագաւորութեանն երկրորդ ամին հարկին Հայք Հռոմայեցոցն ամենեքեան. զի որպէս ասէ Աւետարանագիրն ել հրաման յՕգոստոս կայսերէ աշխարհագիր առնել ընդ յամենայն տիեզերս, որոյ աղագաւ եւ ի Հայս եւս եկին, յորում ամի Տէրն մեր եւ Աստուածն ծնաւ ի Բեդլահէմ:

Արդ` ի Վաղարշակայ, որ նախ ի վերջինս թագաւորեաց Հայոց մանաւանդ թէ առաջին իսկ մինչ ի Յաբգար եւ ի Քրիստոս հաւաքին ամք ՃԺԷ (117). եւ էր այն ամ Օգոստոսի կայսրութեանն ԽԲ (42) եւ Հէրօդէ ի այլազգոյ, որ Յերուսաղէմ ամք ԼԲ (32) եւ Ալէքսանդր Մակեդոնացո ամք ԳՃԺԱ (311), իսկ օլիմպիադին ՃՂԴ (194): Աստ ոչ համաձայնին թուականութիւնքս պէսպէս: Արդ` ի վերո ասացեալոցդ, ի յերկրորդ ամին Աբգարու ծնաւ Քրիստոս: Իսկ Աբգար թագաւորեաց այլ ամս ԼԶ (36):

Սանատրուկ ամս ԼԲ (32):

Էրուանդ ամս Ի (20)

Արտաշէս ամս ԽԱ (41):

Արտաւազ ամս Բ (2):

Տիրան, որդի Արտաշէսի, ամս ԻԱ (21):

Տիգրան, եղբայր սորա, ամս ԽԳ (43):

Վաղարշ ամս Ի (20):

Խօս[ր]օվ ամս ԽԸ (48): Յետ մահու սորա ոչ եդին թագաւոր ամս ԻԸ (28):

Տրդադ ամս ԾԶ (56):

Տիրան եւ Խօսրօվ փոքրն ամս Ժ (10):

Խօսրօվ, որդի Խօսրօվու, ամս ԺԲ (12):

Տիրան ամս Լ (30):

Արշակ ամս Է (7):

Պապ ամս Դ (4):

Վադարշ եւ Վաղարշակ Բ (2) եղբայր` ամս Ե (5):

Վռամշապուհ ամս ԺԹ (19):

Խօսրօվ ամս մի:

Շապուհ ամս Զ (6):

Արտաշէս ամս Զ (6): Յետ սորայ անթագաւոր ամս ԺԳ (13):

Պարոն Վարդ մարզպանն ամս ԺԷ (17): Զկնի սորայ անտէրութիւն ամս Ե (5):

Պարոն Մանկոս ամս ԺԸ (18):

Պարոն Արշամ ամս Ե (5):

Պարոն Վահան ամս ԻԸ (28):

Պարոն Վարդ ամս Գ (3): Յետ սորայ անիշխան ամս Դ (4):

Պարոն Դաւիթ ամս Լ (30):

Պարոն Թէօդոս ամս ԻԵ (25):

Պարոն Համազասպ ամս Է (7):

Պարոն Մէժէժ ամս ԻԹ (29): Յետ սորայ անիշխան ամս ԼԷ (37):

Պարոն Ներսէհ ամս Բ (2):

Պարոն Աշոտ ամս Գ (3):

Պարոն Սմպատ ամս ԻԱ (21): Զկնի սորայ անիշխան ամս ԾԴ (54):

Դարձեալ թագաւորք:

Աշոտ ամս ԺԶ (16):

Սմպատ ամս ԻԶ (26):

Աշոտ, որդի սորայ, ամս ԺԶ (16):

Սմպատ, որդի Աշոտոյ, ամս ԼԲ (32):

Աշոտ, որդի Սմպատայ, ամս ԼԶ (36):

Սմպատ ամս ԻԴ (24): Յետ սորայ անթագաւոր ամս Ե (5):

Աբաս, որդի Սմպատայ, ամս ԻԵ (25):

Աշոտ, որդի Աբասայ, ամս ԻԶ (26):

Սմպատ Շահինշահն ամս ԺԳ (13):

Գագիկ, եղբայր սորայ, ամս ԻԹ (29):

Յօվաննէս եւ Աշոտ եղբարք` ամս ԺԸ (18):

Գագիկ, որդի Աշոտոյ, ամս ԼԶ (36):

Պարոն Ռօբէն ազգական Գագկայ ամս Ի (20): Իսկ յետ սորա փոխեցաւ թագաւորութիւնն կամ թէ տէրութիւնն Հայոց ի գաւառն Կիլիկոյ ի թւականութեանն Ալեքսանդրին ՌՆԹ (1409) եւ Քրիստոսի մարդեղութեանն ՌՂԸ (1098), իսկ Հայոց թւականութեանն ԵՃԽԷ (547):

Պարոն Կոստընդին, որդի Ռօբէնի, ամս Ե (5):

Պարոն, Թօրոս որդի Կոստանդեայ, ամս ԻԳ (23):

Լեւոն, եղբայր Թօրոսի, ամս ԺԵ (15): Յետ սորայ կայսրն Փէրփօժէն էառ զԿիլիկեայ եւ Ահմատ տա•իկ ամիրայ ոմն, որք եւ տիրեցին ամս Ա (1) եւ այլք ասեն լինել ամս ԺԱ (11):

Պարոն Թորոս, որդի Լեւոնի, ամս ԺԳ (13):

Պարոն Ռօրէն, որդի սորա, ամս Ա (1):

Պարոն Մլեհ, եղբայր Թորոսի, ամս Է (7):

Պարոն Ռօբէն, որդի Ստէֆանէ, եղբօր Թօրոսի, ամս ԻԲ (22):

Լեւոն Առաջին, եղբայր Ռօբէնին, ամս ԼԵ (35):

Ֆիլիպն փեսայ Լեւոնի եւ որդի բրընձին Անդիոքու ամս Գ (3):

Հէթում փէսա Լեւոնի ի նոյն ախչիկն թագուհի Ֆիլիպին ամս ԽԵ (45):

Լեւոն, որդի սորայ, ամս ԺԸ (18):

Պարոն Հէթում իւր որդին մեծն` ամս Ը (8):

Սմպատն, եղբայր սորայ, ամս Բ (2):

Կոստանդին, եղբայր Սմպատին, ամս Ա (1):

Պարոն Հէթում, որ վերոյ, դարձեալ ամս Բ (2):

Լեւոն որդի Թօրոսի, եղբօր սորա, ամս Գ (3):

Օշին, հօրեղբայր Լեւոնի, ամս ԺԳ (13):

Լեւոն որդի Օշնի ամս ԻԱ (21):

Պարոն Ջուան, հօրքւեր որդի Լեւոնիս, պայլ կացեալ ամ մի:

Կիտ, եղբայր Ջուանիս, ամս Բ (2):

Կոստանդին, ազգական Լեւոնի, կեայ այժմ եւ թագաւորէ ամս Է (7), որ է թւականին Հայոց Պ (800) եւ Քրիստոսին ՌՅԾԱ (1351):