Հայոց եկեղեցական իրաւունքը. Ա Գիրք

123) ԱԶԳԱՅԻՆ ԳԱՒԱՌԱԿԱՆ ՎԱՐՉՈՒԹԻՒՆ

Յօդ.  94.  Առաջնորդը գաւառական ժողովոց նախագահն է եւ անոնց գործադիր իշխանութիւնը կը վարէ:

Իր պարտաւորութիւնն է` գաւառին մէջ ազգային Սահմանադրութեան գործադրութեանը հսկել:

Յօդ. 95. Առաջնորդը չպիտի կարենայ վանքերուն մէջ բնակութիւն հաստատելով՝ պաշտօնին տեղէն հեռանալ, այլ գաւառին գլխաւոր քաղքին մէջ ազգային առաջնորդարանը պիտի բնակի, ուր կը գումարուեն եւ գաւառական ժողովները:

Երբ առաջնորդ մը միանգամայն եւ վանահայր ըլլայ, եթէ վանքը միայն մէկ օրուան ճամբայ հեռի է առաջնորդանիստ քաղաքէն՝ կրնայ երկու պաշտօնն ալ մէկտեղ վարել` երբեմն վանքին այցելութիւն ընելով: Բայց եթէ հեռաւորութիւնը օրուան մը ճանապարհէ աւելի ըլլայ, պէտք է, որ վանքին մէջ իրեն փոխանորդ կարգելով, ինք քաղաք բնակի: Սակայն հարկ եղած ժամանակը իր վիճակին ամէն կողմը այցելութեան կրնայ երթալ:

Յօդ.  96.  Կոստանդնուպօլսոյ մէջ  եղածին  նման՝ գաւառներուն մէջ  ալ ամէն թաղ պիտի ունենայ թաղական խորհուրդ մը, թաղական սնդուկ մը եւ թաղական դիւանատուն մը:

Նմանապէս առաջնորդանիստ քաղաքին մէջ պիտի հաստատուին կրօնական եւ քաղաքական ժողովներ: Եւ քաղաքական ժողովին տնօրէնութեանը տակ՝ գաւառչական սնդուկ մը:

Նաեւ առաջնորդարանի մէջ գաւառական դիւանատուն մը հաստատուելով, առաջնորդական վիճակին բոլոր ժողովրդոց թաղական ազգահամարի տումարները հոն պիտի ժողովվին, եւ գաւառական ընդհանուր ազգահամար պիտի կազմուի:

Յօդ. 97. Առաջնորդի ընտրութիւնը՝ նոյն եւ նման Պատրիարքի ընտրութեան, գաւառական ընդհանուր ժողովով կըլլայ, եւ ընտրութեան տեղեկագիրը տեղւոյն խառն ժողովոյն միջոցաւ Պատրիարքին կուղարկուի: Պատրիարքը կեդրոնական վարչութեան խառն ժողովոյ համահաճութեամբը կանուանէ զառաջնորդը եւ Բարձրագոյն Դրան իմաց տալով` պաշտօնական հրամանագիրը կընդունի:

Յօդ. 98. Գաւառական ժողովները կեդրոնական վարչութեան ժողովներուն վերաբերեալ տրամադրութեանց համեմատ պիտի կազմուին, եւ պաշտօննին ու պարտաւորութիւննին նոյն եւ նման են:

Բայց գաւառական ժողովներուն անդամոց թիւը՝ իւրաքանչիւր վիճակի համար միանգամ պիտի սահմանուի` ամէն մէկ գաւառի բնակչաց թուոյն համեմատութեամբ:

Մինչեւ որ ազգային տուրքը գաւառներուն մէջ օրինաւոր կերպիւ հաստատուի, Տէրութեան առաջին, երկրորդ եւ երրորդ աստիճանի տուրք տուող անձինք միայն պիտի ընտրեն գաւառական ընդհանուր ժողովոց անդամները: Եւ այս ժողովներուն կազմութեան կերպը՝ իւրաքանչիւր վիճակի բնակչաց թուոյն նայելով, կեդրոնական վարչութիւնը պիտի որոշէ` առաջնորդաց հետ    խորհրդակցելով: