Ողբ Եդեսիոյ

Արդ, մի' պարծիր, ո'վ անզգամ ժանտ եւ ժպիրհ, չարեօք փարթամ,
Թէ զօրաւոր քոյին ձեռամբ զիս հնձեցեր դու տարաժամ
Կամ Մահմետին քո պաշտամամբ առեր զամուրս անյաղթական:
Եւ մի' կարծէր, ամբարտաւա'ն, զքեզ հսկայ եւ յաղթանդամ,
Քանզի նման ես դու մկան, որ սատակմամբ պղծէ զթան,
Կամ աղտեղի կոյր խլրդան, որ կայ յանլոյս խորս մթան,
Որ ի ծածուկ, ՚ւ ոչ յայտնական, փորէ զգետինն քեզ նման,
Կամ զերդ թրթուր զազրաբերան, թիւնօք դեղէ զբուրաստան,
Եւ կամ մարախ յոյժ բազմազան զհիւթն ծծէ զդալարական:
Որ մինչ հրամանքն արարչական կամի զտանջելն` նոքա գան,
Իսկ ի նայելն քաղցր ակամբ դարձեալ ջնջէ զայն սատակմամբ.
Զմուկն եւ զխլուրդն միաբան ջրով խեղդէ խոր հեղձական,
Իսկ զմարախն յոգներամ ուտէ, հալէ տարմին բերան:
Այսպէս եւ դու, թշուառակա'ն, մնայ չարեաց քեզ ի վախճան,
Թէ ՚ւ ինձ եղեր մահու դարան, գուբ փորեցեր կորստական,
Ցաւօք լցեր զիս տխրական, կենացս եղեր իմ դաւաճան,
Որ զիմ տղայս վայելչական փաղաղեցեր զերդ զգազան
Եւ նստուցեր զիս ի մթան, իբր զմեռեալ ի գերեզման:
Արդ, լուր եւ դո'ւ, փտեա'լ գերան, մերձ ի յանկումն կործանման,
Քանզի ահա թուրն ազդական, սուրն սրեալ աստուածական,
Այն, որ է Բանն հայրական քան զերկսայրի սուր հատական,
Պարանոցիդ վերայ շողան, ըմպել զարիւնդ մռմռան:
Որ զբաժակն դառնահամ ինձ արբուցեր զյիմարական,
Արդ զմրուրն վերջնական արբցես եւ դու զգլորական:
Որ տարապարտ մարտեար ընդ իս, չար հատուցեր սիրոյն փոխան,
Ընկա'լ եւ դու վրիժուց տուգան, առցես ի ծոցդ եօթնական,
Առա'կ լիցիս յազգ ամենայն` տիպ ՚ւ օրինակ որդւոց մարդկան:
Որք տեսանեն, եղո~ւկ քեզ տան, վայ ի վերայ վայրի կարդան,
Այս այր, ասեն, ամբարտաւան չարար զԱստուած իւր օգնական,
Այլ յուսացաւ յուժ մարմնական ՚ւ ի մեծութիւն իւր նանրական:
Վասն այսորիկ աստուած իսպառ, կործանեսցէ զքեզ յաւիտեան
Եւ խլեսցէ զարմատս քո, յերկրէ հանցէ կենդանական:
Չարք ամենայն, որք անիծան, ի սկզբանէն մինչ ի վախճան,
Ի վիշապէն, որ քեզ նման, եւ ի յորդւոյն յայն կորստեան,
Վերագայցեն քոյդ գագաթան, զքեւ պատեն որպէս պարան,
Եւ սատանայ դէմ յանդիման կացցէ յաջմէ քո օգնական:
Արդ, եղիցիս դու հալածեալ, որպէս փոշի հողմով հոսեալ,
Ի հրեշտակէ Տեառն նեղեալ, իբրեւ զդեւսն անհետ եղեալ:
Եւ ճանապարհ քո խաւարեալ, յաջ եւ յահեակ քեզ պաշարեալ,
Արագապէս փոյթ ժամանեալ քեզ որոգայթ անգիտացեալ,
Որսն, զոր ինձ գաղտ թաքուցեալ, առցէ զոտիւքդ խորտակեալ:
Ի գուբ խորին ապականեալ իջցես դու անդր կորուսեալ
Իբրեւ զԴադան գետին կլեալ, Կորխ ՚ւ Աբիրոն յերկրէ ծածկեալ:
Քանզի քեզ այն բաժին հասեալ, արիւնահեղ նենգով լցեալ,
Սրով արեւդ պակասեալ` լիցիս տանեաց խոտ ցամաքեալ:
Եւ ժամանակ կենացդ հատեալ, յորում է յոյս քո հաստատեալ:
Ընդ քեզ եւ ազգդ կորուսեալ, Հագարացւոց լիցին ջնջեալ:
Որդիք ձեր` որբ, կանայք` գերեալ, լիցին մուրողք եւ աստանդեալ,
Ելցեն յարկացն տարագրեալ, փոխան իմոցն տատանեալ:
Զինչս եւ զգոյս ձեր վաստակեալ առցեն օտարք յափշտակեալ,
Զոր հատուցէքն ինձ չարչարեալ, դարձցի ի գլուխ ձեր բազմացեալ:
Արդ, մի' գտցի ձեզ օգնական կամ ձեր որբոցն ոք ողորմեալ,
Այլ եղիջի'ք դուք տատանեալ, հանդերձ ծննդովք` յազգէ ջնջեալ,
Ձեր յիշատակ յերկրէ բարձեալ, ի մէջ մարդկան ոչ յիշեցեալ:
Գործ զանիծից դու գործեցեր, վասն այսորիկ զայն սիրեցեր:
Արդ, քեզ ելցէ կարճի յօրեր եւ Կայենին հասցէ երեր,
Ի դառնութիւն դարձցին տարերք, ջրհեղեղին ելցեն գետեր:
Սեաւ ամպ, մթին, կարկտաբեր, զքեզ արասցէ անպտղաբեր,
Սոդոմայ հուր ծծմբաբեր իջցէ ի գլուխդ արիւնակեր:
Քան զՓարաւոն Եգիպտացին խիստ եւ վայրագ սրտիւ եղեր.
Ոչ զմանկունսն Իսրայէլի միայն զարուսն սուզեցեր,
Այլ հաւասար խողխողեցեր, յարեան վտակսն խեղդեցեր:
Արդ, անդրանիկ, զոր սիրեցեր, դու եւ քոյին տոհմի որեր
Ի հրեշտակէն յայն մահաբեր սատակեսցին յանլոյս գիշեր:
Զանմեղ գառինս պատառեցեր, ո'վ դու եւ քո ազգի գայլեր,
Յաղջամղջին ոչ ի Կարմիր ծովն անդնդոց ընկղմեցեր,
ԶԱմաղեկաւ չարեօք զանցեր, զնոր Իսրայէլ չարչարեցեր:
Իսրայէլին Աստուած Յիսուս զքեզ արասցէ անմանկաբեր,
Հարցէ զարեւդ ի սուր սուսեր, իբր յանխնայ զիս դու հարեր:
Եւ զքաղաքս քո` յաւեր, զերդ զԵրիքովն հիմն ի վեր,
Որ զՔանանուն ջնջեաց զազգեր Յեսուաւ` յերկրէն աւետաբեր,
Նոյն արասցէ Տէրն իմ Յիսուս` զքեզ տարագրեալ եւ տարաբեր:
Զերդ Գողիաթ Փղշտացին յոյժ ի հասակդ փքացեր,
Պիղծ քո դիւօք նզովեցեր եւ պերճալի զքեզ ինձ ցուցեր:
Արդ, ի Դաւթայ ծնեալ մանուկ` Տէր եւ Որդին խորհրդաբեր,
Հարցէ զքեզ այդր ի ճակատ երեքքարեան եռանձնաբեր.
Առցէ զզէն, յոր յուսացեր, բաշխէ զաւարն, զոր առեր,
Հատցէ զգլուխդ քո սուսերբ, որպէս եւ անդանօր տեսեր:
Ռափսակայ նմանեցեր, զեղջիւրդ ի յամպս հասուցեր,
Բանս առ բարձրեալն խօսեցեր, եւ ի յերկինս զբերանդ եդեր:
Արդ, ի դժոխս իջցես ի խոր, քեզ անկողին` մէցք եւ ցեցեր,
Եւ նոյն հրեշտակն մահաբեր սրով հատցէ զքեզ ի յազդեր:
Անտիոքոս երկրորդ եղեր եւ զԻսրայէլս գերեցեր,
Զտուն Յուդայեան յաւար առեր, զՄակաբեանք չարչարեցեր:
Արդ, հատուսցի քեզ փոխարէն չարեացն ամէն, զոր գործեցեր.
Տուն քո լիցի անհետ, յաւեր, եւ դու` գերի, ազգով յերեր,
Տոհմ եւ ազինքդ քո թուրքեր հալածեսցին յերկրի յեզեր:
Հերովդէի նման գտար ՚ւ այլ առաւել գերազանցեր,
Զմայրն մանկամբն դու սպաներ, զկաթն ընդ արեանն խառնեցեր:
Արդ, զի դու յիս ոչ խնայեցեր ՚ւ ողորմութեամբ ոչ ներեցեր,
Եւ քեզ յաւուրն չարութեան, մինչ տագնապիս սարսռաբեր,
Մի' գթասցի աջ Արարչին ՚ւ ոչ խնայեսցի ողորմաբեր.
Այլ ի մօտոյ, մերձ ի յօրեր հեղու զմթերն, որ գանձեցեր,
Յաւուր վրիժուցն հատուցման, մինչ հարկանի ոտն զքարեր,
Քանզի իսպառ բարկացուցեր, զքաղցր եւ զբարին դառնացուցեր:
Ահա մերձեալ օր կորստեան, եւ ժամանակ թշուառաբեր,
Զի է հասեալ պատրաստաբար Տէրն ի վերայ քո վրիժաբեր:
Այն, որ գոչէ աստուածաբար, զինքն յայտնէ մարդկան ի վեր,
Զաջն արձակէ վրէժխնդիր, զսուրն սրէ փայլակնաբեր,
Արբուցանէ զնետս իւր յարեանդ, եւ կերիցէ զմիս քո սուսեր,
Մինչեւ առցէ բազմապատիկ զվրէժ արեանն իմ, զոր հեղեր:
Այս յառօրեայս եւ յանցաւորս, յորում ունիս փոքր ինչ օրեր,
Յոր հուպ եդեալ է քեզ տապար եւ հատանէ որպէս ծառեր,
Բայց ի՞նչ լինիս, ո'վ եղկելի, յայն ահագին օրն ահաբեր,
Որ սպանելոցն է կենսաբեր, եւ քեզ` կրկին նա մահաբեր:
Նոքա թռչին ամպովքն ի վեր, ի հրեշտակաց խառնին դասեր,
Իսկ դու կոծիս անդր առընթեր քո Մահմետովն, յոր յուսացեր.
Դիւաց խառնիք դուք ի գնդեր, զորոց զկամսն գործեցեր:
Նոցա դրախտին բանին փակեր` երկնից դրունքն լուսաբեր,
Քեզ` դժոխոց բացեալ բերան եւ տարտարոսքն ցրտաբեր:
Ի հուրն անշէջ կիզողական անքուն որդանցն լինիս կեր:
Խաւարն անլոյս ՚ւ անօսրաբեր, թանձր եւ մթին, զերդ գոյն կպեր,
Որ է նա հուր խաւարակերպ, չունի ճաճանչ ինչ լուսաբեր,
Այլ թանձրամած, շոշափելի, զինչ մութ յանլոյս է այս գիշեր.
Այրէ իսպառ, բայց ոչ ծախէ, անհատ պահէ միշտ ի յերեր,
Ոչ զհազար ամ կամ զերկու ՚ւ ոչ զհարիւր հազար բիւրեր,
Այլ անվախճան է եւ աներբ եւ յաւիտեան անպարաբեր,
Յոր անկանիք դուք անդանօր այրիք որպէս հոսեալ յարդեր.
Կամ զորոմանն ընտրեալ բուսեր, ի հրեշտակաց կապեալ խրձեր:
Յայնժամ լցցի բանն ասացեալ Մարգարէին Դաւթի երգեր.
– Ուրախ լիցին արդարք ի Տէր. – մինչ հատուցման լինին դատեր,
Զի ի յարեան մեղաւորին լուասցեն զձեռս որպէս յաղբեր,
Եւ ասասցէ մարդ արդարեւ. – գուցէ Աստուած իրաւաբեր.
Առնէ բարիս, որք են բարիք, տացէ չարացն անբաւ չարեր: