Ողբ Եդեսիոյ

Արդ, կենդանեացդ առ հաւասար բանքս այս լիցին յոյժ մխիթար,
Որք էք ի լաց դուք անդադար, նստիք ի սուգ ի տան խաւար
Վասն իմ հնձոցն տարաժամ, կանաչ բուսոց խորշակահար:
Եւ թէ ցրուած կայք ի յաշխարհ, ի գերութիւն յերկիր օտար,
Եթէ ի սրոյն յայն մահարար մնացեալ առ իս էք յուսաբար,
Եթէ այլուստ ոք բարեբար յիս մերձեցաւ վշտակցաբար,
Կացէք յոտաց զուարճաբար, զսուգդ լուծէք զվշտարար.
Հանէ'ք զգեստդ տխրարար, զգե'ցիք պայծառ, ուրախարար:
Մի' տրտմիցիք այլազգաբար` զերդ հեթանոս, կամ` հրէաբար,
Մի' ի երկիր հայիք ի չար եւ զայս կենաց առնէք վճար:
Մի' յառօրեայս անասնաբար դնէք զյոյս իբր անհանճար,
Մի' զփափկութիւնս մահարար ասէք անձին կենդանարար:
Մի' զմեծութիւն կորստարար համեմատէք կենացն անճառ,
Մի' զցանկութեան ախտ հեշտարար համարիցիք զուարթարար:
Մի' որք մեռանն աստ չարաչար լայք եւ ողբայք անյուսաբար,
Քանզի ունիմք Տէր բարերար, որ բժշկէ զմեզ տիրաբար:
Թէպէտ հարու ոչ սաստկաբար, այլ հայրօրէն եւ գթաբար,
Քանզի սփոփէ զմեզ սիրաբար ՚ւ ոչ բարկանայ նա մեզ իսպառ:
Ո'չ ըստ մեղաց մերոց արար, ո'չ ըստ չարեացն ածէ վճար,
Այլ ըստ երկնիցն բարձրութեան զողորմութիւն իւր բարձր արար
Եւ ընթացիւք արեգական հեռի ի մէնջ զմեղս արար,
Զի անհնարինքն է նմա հնար, անկարելիքն` դիւր եւ կար:
Ահա սակաւ ինչ ժամանակ փոխէ զպղտոր ջուրն ի յստակ
Եւ տայ ըմպել դառնաճաշակ այնմ, որ արբոյց ինձ դժնդակ,
Զվերջին մրուրն կապուտակ արբուցանէ նմին բաժակ,
Իսկ ինձ` պայծառ եւ քաղցրունակ զանմահարարն ըմպել վտակ:
Ոչ թէ իմոյն միայն դիմակ, զոր ինչ հատոյց ինձ ձախողակ,
Այլ եօթնիցս չափ կրկնակ դարձցի ի ծոց իւր հակառակ:
Իսկ զկապեալսդ որ էք ի փակ, արձակեսցէ Տէր ընդ արձակ
Եւ զգերութիւնդ իմ վտարակ դարձուցանէ այսրէն ի յարկ,
Մատնէ զգերիչս իմ ի յապտակ, սուր ՚ւ ի զնդան` ձեր փոխանակ:
Շարժէ կրկին զազգն ֆռանկ, անհուն հեծեալ եւ հետեւակ:
Իբրեւ զծովու ալեաց կուտակ բորբոքելով գան խիստ ու բարկ,
Ափան գետոց աւզի գունակ կամ զերդ աստեղք երկնից ի կարգ,
Լնուն զամէն երկրի յատակ որպէս զձիւն ասրաքատակ,
Հնչեն զերդ հողմն հիւսիսակ, զամպն վարեն զհակառակ:
Մաքրեն զաշխարհս բովանդակ, յանհաւատիցն առնեն դատարկ,
Զմահմետական ազգ հասարակ առնուն յաւար եւ յասպատակ:
Գերեն զԽորինն Խորասան, զԲաբէլ առնեն խիստ աւերակ
Եւ զանապատն դիւաբնակ` զՄաքքայ քակեն հիմն ի յատակ,
Զա'յն, որ յամէն բարեաց դատարկ, յաստուածային ջրոյն ցամաք,
Յորում զդեւսն որ հալածէր` անդր առաքէր Տէրն համարձակ:
Զքարն գլեն զսեւորակ, ձգեն Կարմիր ծովուն յատակ,
Որպէս առիւծ` ընդ նապաստակ, զհետմտեն նոցա երագ:
Կամ զերդ առիւծ գոչէ առակ, փախչին էրէքն անհակառակ,
Այսպէս ջնջին նոքա իսպառ, ի սուր սուսեր, ի տէգ նիզակ:
Եւ զայլսն առնեն փախստական, վարեն մինչ յայնկոյս անբնակ,
Առնուն ծառայս եւ աղախնայս զկանայս նոցա եւ զզաւակ:
Տիրեն ամէն երկրի ծագաց եւ ընդհանուր կողմ աշխարհաց,
Քրիստոնէից հանուրց ազգաց փրկիչ լինին յանօրինաց:
Յեկեղեցիսն խաւարած յայնժամ վառի լոյս կանթեղաց:
Եւ որք ծառայք էին չարաց, խառնին ի գունդս մեծատանց,
Գան ժողովին յամէն կողմանց, ուր հալածեալ են եւ ցրուած:
Շինի աշխարհ քրիստոնէից, յանչափ յանբաւ բարեաց լցած,
Լինի առատ պտուղ բազմաց սերմանց ՚ւ ամէն պտղաբերաց:
Մարդիկ ցնծան զուարճացած, յուտել, յըմպելն պարարած,
Որք վա~յ ասեն վաղ մեռելոց, եղո~ւկ կարդան գերեզմանաց,
Թէ` Է՞ր չհասիք յաւուրս կենաց, յանգիւտ բարիս հասարակաց,
Զոր պարգեւեաց Հայրն փառաց մեզ ի վերջին ժամանակաց:
Յայնժամ որդիքդ իմ հեռացած, որք այժմ յինէն էք բաժանած,
Գայք ի վերայ բարձեալ կառաց, պալարակապ երիվարաց,
Որք ցրուեցայք յամէն կողմանց, չորեքծագեան տիեզերաց`
Ի գաւառաց հեթանոսաց եւ յաշխարհաց Պարսից, Թուրքաց:
՚Ի ես համբառնամ զաչս ի բարձանց, զձեզ տեսանեմ շուրջ ժողոված,
Ընդ որ խնդամ եւ ցնծացած` գիրկս արկանեմ եւ զուարճացած,
Եւ զտխրական զգեստ մերկացած` կարմիր կանաչ գոյն զգեցայց:
Եւ զպատմուճանս պատառած փոփոխեցից նորոգ կարած,
Ոչ յերկրաւորս ոստայնանկաց, այլ ի վերուստն փորանկած:
Եւ զառագաստն իմ, նկարած յոսկիաթել պաճուճանաց,
Դարձեալ պարզեմ պայծառացած ի հարսնարանն իմ զարդարած:
Անդ, ի ներքոյ վարագուրաց, սուրբ քահանայք խորհրդազգած
Աստուածայնոյ նուիրանաց գոլ պարգեւիչ պատարագաց:
Ա'նդ մակաղիք հօտք ոչխարաց, դասակք անմեղ եւ սուրբ գառանց:
Ըմպէք զարիւն` պատճառ կենաց, ուտէք յերկնից զիջեալն հաց:
Բնակիք ի վայրս դալարաց, սնանիք առ ջուրս հանգստաց
Յանմահական սուրբ աղբերաց եւ ի յամպոցն երկնատեղաց:
Յառաքելոց, մարգարէից, ի սուրբ բանից վարդապետաց
Պարակցելով երկնաւորաց ձայնիւ հնչէք ընդ հրեշտակաց
Զերեքսրբեանն Սրոբէից, Երրորդութեան երգս ի բարձանց:
Արդ, այսպիսի պայծառ փառաց, ակնկալէք յուսով կենաց,
Զի փառք նախնին իմ տաճարաց քան զվերջինն լինի ցած,
Եւ սա անցեալ անդր ի բարձանց, քան զառաջինն գերազանց:
Բայց այս խնդման բան աւետեաց ոչ միայն իմս է խորանաց,
Այլ բոլորից բարեպաշտաց, եկեղեցեաց հանրականաց,
Զոր ընթերցեալ ի Սուրբ Տառից նախագուշակ տեսանողաց,
Տամ աւետիք տիեզերաց` յուսով սպասել այսր կենաց:
Եւ յառօրեայս չարչարանաց տեւել, տոկալ տրտմականաց,
Զի չէ ամով այս լինելոց ոչ առյապա կատարելոց,
Այլ փութապէս վճարելոց, արագ արագ վախճանելոց.
Զի եկն եհաս աւուրց մերոց, զոր ասացին ամաց թուոց,
Եւ ի տուեալ նշանս գրոց տեսաք մտօք, թէ է գալոց: