Բանաստեղծութիւններ

ՍԻՐՈՅ ԿՏԱԿ ԱՌ ԻՒՐՆ ՀԱՄԲԱԿ

Եթէ իցես այր մըտացի եւ մեծատոհմ խելօք, խորուկ,
Մի' հարցաներ բընաւ երբէք յոռի բանիւ դու զուստն ուրուք,
Եթէ արքայ, եթէ իշխան, ծեր եւ ծառայ եւ կամ ըստրուկ,
Ի խօսելոյն եւ շարժմանէն բոլորովին բարքն յայտնի են:

Եթէ տեսցես ի խորդ եւ քուրձ ըզխըղճալի զոք ի մերոց,
Տարեալ հանգո գըթով մեծաւ ի սեփհական քումըդ ջերոց,
Ա'ռ զօրհնութիւնն յուսով ի քեզ, իբր ի սրբոց նախնի ծերոց,
Զի ի գըծուծ կերպարանացն ըսքանչելի վարքն յայտնի են:

Յամենայնի երախտագետ լե'ր առ բընաւս որչափ իցես,
Կամքըդ միայն բաւական է, թէ չիցեն գոյք զոր չափիցես,
Ըզյոռութեան բանս ի մըտի մի' դիցես, թէ ի չափ իցես,
Զի, այսու միայն կատարելոց, արանց բարեաց փառքն յայտնի են:

Ըզկենարարն անձանց մերոց ըզկերակուրն հոգետեսակ,
Միշտ խոկալով ի միտ առցուք, թէ ո՞յք եղեն նախահոգակ,
Զայնըս պատուոյ արժան վարկցուք, որք են բարեաց մեր հեղինակ,
Յորոց միջի փառաւորեալ` մեծավաստակ հարքն յայտնի են:

Քայլք եւ հանդերձք, ծաղր եւ ծիծաղք են վիպասանք բանաւորաց,
Զբանըս նոցունց յայտնեն աչաց եւ ականջաց մըտաւորաց,
Բառն է խըրթին, գիրն անընթերց, յամենեցունց թանձրամըտաց,
Թըռչունքն ի յօդս, ձըկունքն ի ծովս` ձեւով, գունով չարքն յայտնի են:

Յո'յժ փափագօղքն շնորհաց սըրբոյ, զբերանս իւրեանց միշտ լի' բանան,
Առեալ զհոգի, ծաղկին արագ, իբրեւ ըզլեառըն Լիբանան,
Ընթերակայք նոցա անտի, անոյշ հոտով յար լիանան,
Քաղաքք անթիւք, դաշտաբընակք` Բիւզանդիոյ սարքն յայտնի են:

Արդ ի յայտնիս եւ յանյայտնիս մի լինիցիս մտօքըդ խօթ,
Որպես արար առ կենարարն` սուրբն հակածիր անլուր սամօթ,
Ապա թէ ոչ` փոյթ կորուսցես դու զերանին յո'յժ մօտ առ մօտ,
Զի ձիթառատ լապտերքն անշէջ, այո', սոքօք վառքն յայտնի են:

Հազար բանից ունկըն մատոյց տըխմարն եւ ո'չ զգաստացաւ,
Մի լըւաւ բան միշտ երկիւղածն, եւ նա այնու ըզգօնացաւ,
Թէ զհոլովմանց ժամանակաց, աստէն հարցցես, կատարեցաւ,
Ի նախընթաց երկըս տողից` մերոյս տոհմի դարքն յայտնի են: