Դատաստանագիրք Աստրախանի Հայոց

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

ԳԼՈՒԽ ԱՌԱՋԻՆ
ՅԱՂԱԳՍ ԻՐԱՒԱՆՑ ԵՎ ԴԱՏԱՍՏԱՆԻ

 

1. Իրաւունք դատաստանի է ա'յն, յորժամ ոք խնդրէ յումեքէ ըստ դատողութեան իրոյ զիր ինչ, եւ յումմէ առնէ պահանջողութիւն` հրաժարի ի ընդունելոյ զխնդիր նորին, ուստի հարկաւորի պահանջողն իրին խնդրել զիրաւունս ի դատաստանարանէ եւ ի դատաւորաց, քանզի դատաստանն առ այս վախճան կարգեցեալ է` առ ի վերահասու լինիլ ամենայն դաւավարից եւ ըստ օրինաց եւ արդարութեան տալ վճիռն:

2. Առ ի վերահասութիւն իրաւանց հարկ է, զի լիցի, նախ` դատախազ, որ խնդրիցէ զիր ինչ յումեքէ կամ ցուցցէ զիր ինչ ի վերայ ումեք, եւ ընդդէմ խնդրոյ դատախազին իցէ պատասխանօղ` որ հրաժարեսցի ի ընդունելոյ զխնդիր դատախազին: Երկրորդ` ապացուցութիւն բանից դատախազին եւ պատասխանօղին: Երրորդ` կարգաւորութիւն դատաւորաց եւ լուծումն դատաստանական արարեալ այնր աղագաւ, եւ վասն այսոցիկ գրեսցուք աստ լայնատարածաբար ի մէջ բազում գլխոց: