Ուղեգրութիւն

[ԺԷ]  ՀԱՆԳԱՆԱԿՈՒԹԻՒՆ

Որ ի թվին Հայոց ՌԾԹ, յամսեան յուլիսի ԺԸ. զարթոյց Տէր Աստուած զոմն Ենկի խոճայ Ամթեցի, (այս ինչ) [1] անուն, որպէս ի հինն՝ Զօրաբաբէլ, զոր նա մեծաւ հոգաբարձութեամբ ջանաց եւ հոգ տարեալ գնաց ի Հալապ վասն սուրբ Երուսաղէմայ պարտուց. եւ անդ գտեալ անվանի խոճայս եւ վաճառականս. գրեց եւ այլ մայրաքաղաքսն գալ հասանել ի Հալապ, վասն խորհրդոյ քննել, թէ որպէս կարիցեն ազատել ի պարտուց զԵրուսաղէմ։ Արդ նորոգողն ամենայնի Տէր Յիսուս նա ինքն վերստին կանգնեաց եւ յորդորեաց եւ գութ եւ սէր արկ ի սիրտս նոցա. որ բարի կամօք եւ յօժար սրտիւ, բարեպաշտ եւ աստուածասէր տանուտէրքն ելեալ աշխարհաց եւ գաւառաց, վարդապետօք եւ քահանայիւք միաբան, միակամ, միախորհ՝ եկեալ հասին ի Հալապ քաղաքն եւ նստեալ անդ խորհուրդ արարին իրեք ամիս եւ տեղակացան իմացեալ զամենայն իրս եւ զբանս տարակուսանաց, որ ԽՌ ղուռուշ է։ Այլ ճար եւ հնար չի գտան, միայն վճարել զպարտքն։ Այլ ապա սկսան յորդորել զմիմիանս եւ առատաձեռնել [2] տուրս յոլովս [3] եւ զուարթս, ընչաւէտ եւ փարթամս. եւ էր ամենայնի գլուխ եւ էրէցփոխան Ենկիխոճայն։ Եւ սկսան ամենեքեան տալ ըստ չափու եւ կարողութեան [4] փառաւոր եւ անվանի տօլվաթաւորքն. ոմն Ռ, ոմն ԲՌ, ոմն ԵՌ եւ այլն ղուռուշ. նաեւ ԺՌ տվողք կայր. իսկ այլ աղքատք Ճ, Ծ եւ այլն. եւ ժողովեալ բազում գանձս, աւելի քան զպարտսն. զի եւ աղքատք եւ մուրացիկք [5] եւ կոյրք եւ կանայք եւս տային։

Եւ որոշեալ քսան այր խոհեմ եւ իմաստուն՝ պատրաստեցան եւ աճապարեցին եւ մտին ի Սուրբ յԵրուսաղէմ ընդ Ենկիխոճային։ Եւ գնացեալ ի բերթն՝ ծանուցին պարոնին զելս իրացն, թէ Մեք կամիմք վճարել զպարտս ամենայն։ Եւ հրամայեաց պարոնն քարոզ կարդալ ի մէջ քաղաքին, զի ամենայն փոխատուքն գան առ պարոնն՝ բերելով զամենայն գրաւսն ընդ ինքեանս. եւ վա՜յ այն մարդուն, որ մինչ իրեք օրն ձայն չածէ կամ գրաւըն չի բերէ, եւ չառնու զվճարքն. այնուհետեւ նորա փոխ տված դրամն կորնչի։ Եւ այսպէս բազումք եւ յոլովք գային, բերէին. եւ նոքա վճարէին սիճիլով, հուճաթով՝ առջեւ պարոնին եւ ղատուն։ Եւ յորժամ վճարեցին՝ դարձեալ բողոք կարդացին. Թէ ոք փոխ ետուր կամ գրաւ ունի եւ ոչ գայ երեւի, յետոյ թէ՛ գիր, թէ՛ գրաւ, թէ՛ այլ ինչ ցուցանէ, մի լիցի նմա դատ եւ իրաւունք։