Ուղեգրութիւն

Ա. ԱՊԱԶԱ ՓԱՇԱՅ. ԿՈՏՈՐԱԾ ԵՆԿԻՉԱՐԵԱՑ

Իսկ ի թվ. ՌՀԲ (1623)ին ոմն չար եւ արենարբու [1], ազգաւ Ապխազից, վատ եւ ապիրատ, որ կոչէր Ապազայ, ի ղաբիէն ելեալ՝ եղեւ փաշայ միաբանութեամբ Օսմանայ մօրն Քօսամին եւ Ղալիլ վէզիրին եւ այլոցն. եւ հասեալ Անատօլի, զօրացեալ՝ եղեւ ջատագով վրէժխնդիր Օսմանայ սպանման. կոտորէր Ենկիչարիս։ Եւ սակաւ սակաւ մեծացեալ ժողովեաց զօրս, զօրացաւ եւ ըստ օրինի Ճէլալոց նախ առնոյր զաւանս, գեղս, ապա բերդս, ապա զքաղաքս. եւ ուր եւ լսէր կամ գտանէր ենկիչարի՝ կտտամահ առնէր եւ զանազան տանջանօք սատակէր. ասելով. Դուք զձեր թագաւորն սպանիք, ես ձեր արիւնն կու խմեմ։ Եւ զայս այսպէս արար տասն ամ. եւ ասին թէ ԽՌ եանչարի սպանեց. զի մուֆտին երետ ֆէթվայ։ Եւ թէպէտ Ղաբիէն բազում անգամ գնացին ի վերայ, ոչինչ կարացին առնել. զի բազմահնար էր եւ կախարդ. այլ եւ ունէր շատ հեծել եւ շատ գանձ։ Եւ զի մի յերկարեցից զխօսս, զի մի ձանձրասցին լսողքն։

Առաքեաց թագաւորն մեծ վեզիր [2] ի վերայ նորա. եւ նա փախաւ մտաւ յԱրզրում եւ ամրացաւ։ Զոր կործանեալ զպարսպին մի կողմն կալան զնա կենդանի եւ տարան առ թագաւորն։ Եւ նա եհարց թէ վասն է՞ր իշխեցեր զիրսդ զայդ եւ է՞ր կորուսեր այսչափ ծառայս։ Եւ ասէ թէ՝ Վրէժխնդիր եղայ Օսմանայ [3] աթոռակցին քո եւ եղբօր. այլ եւ ունիմ գիր ի մօրէտ եւ պաշ վէզիրնուն առնել զայտ. ընկէց զթղթերն առաջի արքային։ Իսկ նա իմացեալ տեղեկացաւ զէութիւն բանին եւ ոչ ետ սպանանել զնա իբրեւ զմահապարտ. այլ ետ զՈւռումէլու պէկլէրպէկութիւնն. եւ առաքեաց զնա ի Պօսնայ։ Որ եւ անդ բազում վնաս եւ չարագործութիւնս արարեալ մեծ հարկապահանջութիւն եդ ի վերայ երկրին, պէսպէս զուլում եւ պէտէհաթ եւ նոր չարիս եւ ծանր բեռինս դնէր ռայէին. որ եւ զՈւռումելի աւիրեալ քանդեաց եւ ամայի դարձոյց, զմարդիկն [4] աղքատացոյց որպէս զԱնատօլուն [5] ։

Եւ անտի եկն ի Սիլիստրայ, Իպրայէլ եւ այլ քաղաքսն Թունայի եզերայս. եւ սկսաւ չար խորհել վասն Լէհու։ Եւ գնացեալ ի Ղաբին, ասէ. Տուր ինձ հրաման եւ զօրք, զի երթայց ի վերայ Լէհու եւ առից զվրէժն Օսմանայ եղբօր քո։ Եւ նա դարձեալ ստեաց երդմանն եւ ասէ. Գնա [6]. եւ տեսից զքաջութիւն քո։