Տարեգիրք

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

Այս գործեցաւ ի թուին ՆՁԹ [489=1040]. եւ ի սոյն տարւոջ երեւեցաւ աստղ գիսաւոր յարեւմտից կուսէ, եւ յետս սահելով եկն հարաւ ընդ բազմաստեղն եւ ընդ լուսինն, եւ այլ ոչ երեւեցաւ։ Ի սոյն ամի Միխայլն բազում զօրօք եմուտ ի Բուլղարս, եւ արարին սաստիկ կոտորած ի զօրաց նոցա եւ յաղթեցին նոցա։ Իսկ նոքա միաբան աղաղակեցին առ Աստուած, եւ դարձան ի վերայ Յունաց, եւ արարին /16ա/ զթագաւորն Միխայլ փախստական եւ կոտորեցին զզօրս Յունաց, եւ Միխայլն միայն անկաւ ի Կոստանդինուպօլիս, եւ զկարասի նորա եւ զզօրաց նորա առին ի նոցանէ։ Եւ թագաւորեաց Բուլղարն յայնմհետէ եւ ազատեցան ի ծառայութեանէ։ Ի սոյն ամի մեռաւ Աշոտ Բագրատունի թագաւորն Հայոց, եւ թաղեցին զնա յԱնի ի գերեզման թագաւորացն. եւ մնաց որդի նորա ԺԵ տարւոյ։ Իսկ զկնի մահուանն Աշոտոյ, թուլացան իշխանքն Հայոց, ատեցին զպատերազմունս եւ սիրեցին զգիներբուս եւ զգուսանս, եւ մտին ընդ ծառայութեամբ ազգին Յունաց, եւ զմիմեանս մատնէին նոցա։ Լուծան ի միաբանութենէ միմեանց. երկիր զոր սրով այլազգեաց անցանէր՝ ապաշաւէին եւ զմիմեանց կորուստ ողբային՝ զի ունայնացան յարիագոյն գլխոյն։ Ի սոյն ամի զօրաժողով արար ամիրայն Պարսից Ապուսւար եւ եկն եմուտ յաշխարհ Աղվանից ի գաւառն Անհողէ Դաւթի, եւ մեծ կորուստ /16բ/ գործեաց հաւատացելոցն։ Եւ Դաւիթ երկեաւ ելանել ընդ նմա ի պատերազմ. եւ Ապուսւար առ գաւառս բազումս, եւ բերդս, եւ զտարի մի անդ դադարեաց, եւ զմեծ մասն յաշխարհէն հնազանդեցոյց։ Եւ առաքեաց Դաւիթ առ թագաւորն Յովհաննէս յԱնի եւ ասէ, լեր օգնական ինձ զի կացից ընդդէմ Ապուսւարայ, ապա թէ ոչ գնամ ընդ նմա ի հնազանդութիւն, եւ լինիմ առաջնորդ նմա եւ խաւար ածեմ գաւառիդ Շիրակայ։ Եւ յորժամ լուաւ զայս Յովհաննէս՝ ետ նմա օգնականս ձիաւորս ԳՌ [3000]։ Սոյն օրինակաւ առաքեաց առ թագաւորն Ապխազաց, եւ նա ետ նմա ձիաւորս ԵՌ [5000]. եւ ժողովեաց զիւրսն արս իբրեւ ԺԲՌ [12000]. կոչեաց եւ զկաթողիկոսն Աղուանից, զտէր Յուսէփ, ամենայն եկեղեցականօքն, եւ եբեր ի բանակն զամենայն բնակիչս աշխարհին, կանամբք եւ որդւովք, եւ ասէր թէ ամենայն ոք զէն, զխաչն Քրիստոսի եւ զաւետարանն առցէ ի ձեռս, եւ որ ցանկացօղք են մարտիրոսութեան՝ ահա ժամանակս։ Եւ եղեւ բա/17ա/նակն ամենայն խաչ եւ աւետարան. զոր լուեալ Ապուսւարայ ծիծաղէր զնոքօք։ Եւ Դաւիթ ԻՌ [20000] ձիաւորովն ճակատեցաւ ընդդէմ նոցա եւ մխեցան ի բանակ այլազգեացն. իսկ քահանայքն եւ ժողովուրդքն ամբարձին առ Աստուած զձայնս իւրեանց լալով եւ ասեն, արի տէր օգնեա մեզ եւ փրկեա զմեզ վասն անուան քո։ Յայնժամ փախեան զօրք այլազգեացն, եւ զհետ մտեալ զօրք քրիստոնէիցն ջնջեցին զնոսա ի սպառ։ Իսկ Դաւիթ զամենայն երկիրն զոր յափշտակեալ էր ի նմանէ, յԳ օր յինքն դարձոյց. եւ ետ ամենեցուն պարգեւս եւ արձակեաց ի տունս իւրեանց, եւ խաղաղացաւ աշխարհն Դաւթի։ Ի սոյն ամի ոմն անօրէն, յիշխանացն Սենաքերիմայ, գնաց առ թագաւորն Յունաց եւ քսութիւն մատուցանէր առ նա վասն Ատոմայ, եթէ խորհին ապստամբել ի վերայ քո եւ յարուցանել խռովութիւն քեզ։ Եւ հաւատաց թագաւորն, եւ առաքեաց ի Սեբաստիա զակողութն ԺԵՌ [15000] ձիաւորով բերել զնոսա բռնութեամբ, զի մի փա/17բ/խիցեն։ Եւ լուեալ զայս գնացին կամաւ ի Կոստանդինուպօլիս. եւ իբրեւ մտին ի քաղաքն՝ դիմեցին լալով ի գերեզման արքային Վասլի, եւ զգիր երդման նորա տարածեալ ի վերայ գերեզմանին՝ ասեն, ով հայր մեր, դու բերեր զմեզ յաշխարհս յայս, արդ դատ արա մեզ ի սպառնալեաց առ ի մահ եկելոցս։ Զոր լուեալ թագաւորն, հիանայր ընդ իմաստութիւն նոցա եւ ընդ անմեղութիւն։ Եւ հրամայեաց կորուսանել զչարախօսն նոցա, եւ զնոսա մեծ պարգեւօք դարձոյց ի Սեբաստիա։