Տարեգիրք

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

Ի թուին ՇԿԷ [567=1118] Պաղտին կոմսն Ուռհայոյ յարուցեալ գնաց յԵրուսաղէմ աղօթական, եւ թագաւորն Երուսաղեմի գնացեալ էր յաշխարհն Մսրայ եւ դարձեալ գայր փախստական յԵրուսաղէմ. եւ ի ճանապարհին հիւանդացաւ ուստի եւ մեռաւ իսկ, եւ պատուէր տայր բերել զկոմսն Ուռհայոյ եւ կացուցանել ի տեղի իւր, մինչեւ գայցէ եղբայր նորա ի Ֆրանգաց, զի նա լիցի թագաւոր. եւ բերեալ զնա դագաղօք թաղեցին պատուով առաջի Գողգոթային։ Եւ իբրեւ տեսին զՊաղտինն եկեալ յԵրուսաղէմ, ուրախ եղեն եւ համա/95ա/րեցան թէ Աստուած առաքեաց զնա անտ, եւ ըստ անդարձի թագաւորին տային զտեղապահութիւնն ի նա, եւ նա ոչ առնոյր յանձն, այլ թագաւորութիւն խնդրէր։ Ապա սահմանեցին պայմանով, որ թէ ոչ գայր ի տարին եղբայր թագաւորին, ինքն լինէր թագաւոր. եւ հաճոյ թուեցաւ ամենեցուն։ Եւ ի գլուխ տարւոյն յաւուր Գալստեան Տեառն, ի գլուխ սահմանեալ պայմանին՝ տարան զնա ի տաճարն եւ օծին զնա թագաւոր Երուսաղեմի։ Այս Պաղտինս էր ի բուն մեծամեծաց տանն Ֆռանգաց, այր քաջ եւ պատերազմող, առողջհաւատ առ Քրիստոս եւ անարատ իւրով մարմնովն. բայց աւերիչ էր աշխարհի, եւ ագահ արծաթսիրութեամբ. այս Բ թագաւորքս հոմանունք Երուսաղեմի, յՈւռհայոյ էին։ Ի սոյն ամի մեռանէր սուլտանն Պարսից Տափարն, որդի Մելիք Շահին, եւ գործ զարմանալի. զի յորժամ գիտաց թէ մեռանելոց էր՝ բերեալ զկինն իւր եւ ետ սպանանել առաջի իւր, քանզի որդիս ունէր յայլ կնոջէ, կասկածէր զի մի՛ առցէ /95բ/ այր եւ սպանցէ զորդին, կամ թէ առցէ զեղբայրն իւր, որ էր սուլտան յաշխարհն Պարսից, յՕզկան քաղաքն եւ ի Խազնի, Դ ամսոյ ճանապարհաւ հեռի քան զԱսպահան։ Եւ զկնի այսր դնէր յաթոռ իւր զաւագ որդին իւր զՄահմուտ, եւ տայր զաշխարհն Պարսից ի ձեռս նորա, եւ զկրտսերն որ էր Մելէքն, դնէր ի Գանձակ քաղաքն Հայոց, այր կորովի եւ աջողակ։ Ի սոյն ամի տէրն Անտիոքայ Ռոճէլն գնաց ի վերայ քաղաքին Ազզուն. եւ գայր առ նա իշխանն Հայոց Լեւոն, որդի Կոստանդեայ, որդւոյ Ռուբինի, զօրօք իւրովք, եւ պատերազմեցաւ Ռօճէլն Լ օր, եւ ոչ կարաց զզօրսն ի ներքս արգելուլ. եւ ասէ կոմսն ցԼեւոն՝ վաղիւն քեզ տաց զպատերազմն, եւ նա յօժարութեամբ յանձն էառ, եւ յորդորեաց զզօրսն իւր եւ վարեցաւ վաղիւն ի պատերազմ, եւ կոտորեաց զնոսա մինչեւ ի դուռն քաղաքին։ Եւ յայնմ աւուր էառ Լեւոն անուն քաջու/96ա/թեան, եւ Ռօճէլն յայնմհետէ սիրէր զՀայերն. եւ այսպէս էառ զքաղաքն եւ ոչ ումեք վնասեաց. եւ Խազի ամիրայն եւ Ռօճէլն, որ էին սիրելիք, եղեն թշնամիք, զի ոչ պահեաց Ռօճէլն զերդումն ընդ Խազի։