Ժողովածոյ առակաց Վարդանայ

ՃՂԶ. ԹԱԳԱՒՈՐ ԵՒ ԱՒՁ ԵՒ ՈՐԴԻ ԹԱԳԱՒՈՐԻՆ
(69 ag)

Ասի յառակաց, թէ թագաւոր միկայր, որ ունէր իւրն սիրելի զօձ մի, որ յամէն օրկարմիր դեկան մի բերէր թագաւորին. եւ եղեւ որդի միթագաւորին նոր ծնեալ. իսկ թագաւորն զմանուկնսնուցանէր 'ի վերայ բարձացն եւ առեալ զօձն արկանէրզպարանոցաւ մանկանն։ Եւ այնպէս սովորեալ օձն եւմանուկն խաղային 'ի միասին եւ այսպէս ժամանակս ինչսիրով խաղային առ իրեարս։ Իսկ յորժամ մեծացաւմանուկն, կապեալ սուր ընդ մէջս իւր` յաւուր միում 'իխաղալն իւրեանց հանեալ մանկանն զսուրն էհար զտուտնօձին եւ ընկէց յերկիր. Յայնժամ զայրացեալ օձին էհարզնա եւ ինքն փախեաւ. մեռաւ որդի թագաւորին. Իսկ յետսգոյն եւ մխիթարութեան առաքեաց թագաւորն. որգտանեն զօձն. եւ աղաչէին զնա գալ 'ի տեղի բնակութեանիւրոյ։ Եւ ասէ օձն. ո՛վ բարի թագաւոր, անդէպ է ինձգալ առ քեզ. զի քանի որ հայիս դու 'ի գերեզման որդւոյքոյ եւ քանի որ հայիմ ես 'ի տուտնս իմ, ո՛չ սրբիմախանքն 'ի սրտից մերոց. ապայ այս բարի է, որ հեռացայ'ի քէն:

Ցուցանէ։ Ուր նախանձ եւմախանք շարժի 'ի վերայ քո, դու փախիր անտի. եւ ապասրբի մախանքն այն։ Թէ չար ինչ առնես մարդոյ, փախիրեւ հեռացիր յաչաց նորա. եւ ապա սրբի սիրտ նորա. զիդառն ախտ է մախանքն. եւ որ կարի երկիւղած էԱստուծոյ, նա կարէ սրբել զսրտին զոխն եւ զմախանսն:

ՃՂԶա. 78 B Աւձ մի բնակէր 'իտան թագաւորի. եւ որդի թագաւորին սովորեալ հանապազխաղայր ընդ նմա. եւ օր մի ընդ խաղն եհար տղայնզտուտն օձին. եւ օձն եհար զնա եւ փախեաւ. եւթագաւորին որդին առ ժամայն մեռաւ։ Իսկ յետ սգոյն եւմխիթարութեան առաքեաց թագաւորն գտանել եւ աղաչելզնա. զի եկեալ դադարեսցէ 'ի բնակութիւն իւր. եւ ասէօձն. ո՛վ բարի թագաւորն, անդէպ է ինձ գալ առ քեզ, զիքանի որ հայիս դու 'ի գերեզման որդոյ քո եւ քանի եսհայիմ 'ի տուտս իմ, ոչ սրբի մախձանք 'ի սրտից մերոց. ապա այս բարի է, որ 'ի միմեանց հեռու կենամք:

Ցուցանէ, թէ որ նախանձ եւ ոխշարժի 'ի վերայ քո, փախիր 'ի նմանէ եւ այլ մի հաւատարնմա. զի ոչ սրբի ոխ 'ի չար սրտէ. այլ եթէ երկիւղածմարդ լինի, մի վախեր. զի փոյթ ելանէ ոխն 'ի սրտէն:

ՃՂՁբ. 13 D Ասի 'ի յառակաց, թէթագաւոր մի կայր. ունէր սիրելի օձ մի, որ յամէն օրկարմիր դեկան մի բերէր թագաւորին. եւ եղեւ որդի միթագաւորին նորածնեալս. իսկ թագաւորն զմանուկնսնուցանէր 'ի վերայ բարձացն եւ առեալ զօձն արկանէրզպարանոցաւ մանկանն եւ այնպէս սովորեալ օձն եւմանուկն խաղային միասին. եւ այնպէս ժամանակաւ ինչսիրով խաղային առ յիրար։ Իսկ յորժամ մեծացաւմանուկն կապեալ ընդ մէ[ջ]սն իւր. եւ յաւուր միում 'իխաղալն իւրեանց` հանեալ մանուկն զսուրն եհարզտուտն օձին. եւ ընկեց յերկիր. յայն ժամ զայրացեալօձին եհար թիւնօքն զմանուկն. եւ առ ժամայն մեռաւմանուկն. եւ ելեալ գնաց օձն յօտար երկիր։ Իսկ իբրեւեկն թագաւորն, ետես զմանուկն սեւացեալ 'ի թիւնիցօձին եւ մեռեալ. եւ զտուտն օձին հատեալ եւ յերկիրձգեալ. ասաց 'ի միտս իւր, թէ որդին իմ հատեալ է թրովզտուտն օձին. եւ օձն զայրացեալ խայծեալ է զորդին իմ, որ մեռաւ. եւ սգացեալ զորդին եւ տարեալ թաղեաց 'իգերեզմանի. եւ ժամանակ ինչ եկաց. եւ ողորկեաց առ օձնայն խնդրակս եւ ասէ. գիտեմ. որ յառաջ իմ որդին էարարեալ զծռութիւն. նա զքո տուտն է կտրել. եւ ապադու զնա ես խայծեր. ամենայն ինչ եղաւ` եղաւ. եւ զի՞նչգնացիր. հիմայ եկ. ես եւ դու այն առաջին սիրելիքնեմք. գնանք 'ի միասին կենանք։ Իսկ օձին պատասխանիտուեալ եւ ասէ. ոչ այդպէս է, այլ քանի որ ես 'ի յիմտըտանս վերայ նայիմ եւ դու 'ի վերայ քո որդոյգերեզմանին, նա թշնամութիւն 'ի մեր միջէն չէվերանալ. այլ լաւ այն է, որ ես եւ դու 'ի միմեանցհեռանամք. որ այլ մեծագոյն չար չծնանի 'ի մեր մէջն:

Ցուցանէ առակս, թէ հինթշնամին նոր սիրելի չէ լինիր եւ ճար չկայ. որ այլլինի. ով միտս ունի, իմասցի։