Պատմութիւն

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

Եւ յորժամ զօրացան նոքա, երկուցեալ Երուսաղէմացւոցն, զխաչն տէրունի եւ զամենայն սպասս եկեղեցեացն հանեալ ՚ի նաւ, տարան Կոստանդնուպօլիս, եւ ինքեանք հնազանդեցան Իսմայելի, զի կայսրն այլ ոչ կարաց զօր գումարել ՚ի վերայ նոցա։ Եւ նոքա բաժանեալ յերիս մասունս, մին յԵգիպտոս, եւ մին ՚ի Յոյնս, եւ միւսն ՚ի Հայս, եւ եղեւ ամենեցուն յաղթել. եւ որք ելին ՚ի Հայս ընդ Ասորեստան, եւ հասեալ ՚ի Դուին առին զնա, եւ սպանին անթիւ. եւ գերեցին երեսուն եւ հինգ հազար անձինս ՚ի ժամանակս իշխանութեան Թէոդորոսի ռշտունւոյ, որ զկնի Դաւթի. եւ բիւր մի ՚ի նոցանէ հարին զՊռոկոպոս զօրագլուխն Յունաց, որ նստէր ՚ի սահմանս Հայոց վեց բիւրու։

Յորում յաւուրս մեռաւ Եզր, եւ յաջորդեաց զաթոռն Ներսէս եպիսկոպոս Տայոց, զկնի տասն ամին Եզրի. բայց յափշտակութիւն եղեալ վասն անհնարին կոտորելոցն, խորհեցաւ փախչել, իբր ոչ բաւական մեծի աստիճանին։ Եւ աղաչեցեալ ՚ի բազմաց դադարէ. եւ հաւաքեալ զբազմութիւն դիականցն թաղէր, եւ ՚ի նմին տեղւոջ շինէր զհրդեհեալ վկայարան սրբոյն Սարգսի։ Շինէ տաճար սրբութեան եւ ՚ի վերայ վիրապին, եւ արկանէ հիմն տաճարին մեծի յառապարի յանուն սրբոյն Գրիգորի Լուսաւորչի, եւ դնէ ՚ի ներքոյ չորից սեանցն զհասարակ նշխարս սրբոյն Գրիգորի, եւ զգլուխն ՚ի գզրոցի եդեալ՝ պահէ ՚ի պէտս բժշկութեան ախտաժետաց. անդ դնեն եւ զնշխարս սրբոյն Յիզտբուզտեայ, եւ զԴաւթի վկային։ Եւ զսուրբ Գրիգորի նշխարն ասեն ՚ի Հայս բերել Գրիգորոյ մամիկոնոյ, ՚ի գնալ նորա դեսպան ՚ի Կոստանդնուպօլիս, տուեալ ցնա կին ոմն յաւագաց՝ որ ունէր առ իւր. եւ նորա գաղտ հանեալ ՚ի ծով եւ անցեալ գայ բերէ անգիտելի քաղաքին՝ զգանձն անանց մեծութեան. եւ զծնօտն տայ Աղուանից ՚ի խնդրոյ Ջուանշիրի եւ քեռ իւրոյ՝ որ էր կին Գրիգորի։