Պատմագրութիւն

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
Վասն զարդուց երիվարացն:


Ասել կամիմ վասն սորին Շահ-Աբաս թագաւորիս. քանզի կարի հնարաւոր էր` եւ յոյժ հանճարեղ, եւ շահօղ զսիրտ մարդոյ. եւ ըստ հաճոյից մարդկան առնէր զգործս իւր: Եւ եղեւ` զի զձին իւր զարդարեաց սոկեզարդ սարօք, թէ' թամբն, թէ' սանձն, թէ' կշտապանակն, թէ' ամբարձին, թէ' սրտապանակն, եւ այլ ամենայն կազմուածքն երիվարին արար ոսկի: Նաեւ զհանդերձսն իւր նոյնպէս գեղեցիկ եւ պատուական` ըստ օրինի թագաւորաց: Եւ յորժամ ելանէր յորս երէոց կամ ՚ի զբօսանս, այնպէս զարդարեալ երթայր: Եւ տեսանէր, զի զօրքն ամենեքեան արարին զհանդերձս իւրեանց, եւ զկահս ձիուցն արարին նման ինքեան. եւ առ սակաւ սակաւ եղեն ՚ի կերպս Շահին: Եւ իբրեւ ետես Շահն` թէ ամենեքեան կերպաւորեցան իբրեւ զինքն, եւ ասէ ցԷհտիմալ-տօլուաթն, Լալա'յ` ունիմ ինչ ասել քեզ. զի ահա տեսանեմ` զի ամենայն զօրքս իմ զգենուն հանդերձս զազնիւ քան զիս. եւ զարդս երիվարաց նոցա պատուական քան զիմն: Եւ արդ իւ՞ իւիք մեծ իցեմ քան զնոսա. զի եթէ ոք անծանօթ գայ ՚ի մէջ զօրաց մերոց, զիա՞րդ ճանաչեն զիս` թէ Շահն իցեմ. զի ամենայն ոք զկերպարանս Շահին ունին, եւ ոչ են պակաս քան զիս: Զի թէ անունս իմ Շահ է, նոքա կերպարանաւ ամենեքեան Շահ են: Թէ ասեմ նոցա, զմէ՞ զգենուք իբրեւ զիս, նոքա հայհոյեն զիս, թէ ինքն ոչ տայ մեզ զխիլայս, եւ մեք մեզէն առնեմք, դա զչարի ՚ի զգենուլն մեր. եւ արդ պատուիրեմ քեզ` Լալա'յ, զի կոչեսցես զմոնէտիկսն, որ շրջին ՚ի մէջ քաղաքիս Ասպահանայ, եւ աղաղակեն նոցին` ասելով, հրաման է Շահին, եթէ ոք զգեստն իւր եւ զկահ ձիոյն` ոսկի ոչ առնիցէ, զգլուխ նորին հատանեմք. ահա լուարո'ւք ամենեքեան սաստիւ զհրամանս Շահին: Զայս իբրեւ լուան, եթէ ոք` որ կարող էր, եւ թէ` ոչ, արարին զպատուէր Շահին վաղվաղակի: Իսկ ինքն Շահ արար զկահն ձիոյն իւրոյ ՚ի խամ կաշւոյ, եւ զգեստն իւրոյ որպէս հասարակ մարդկան: Եւ այսու հնարիւք ամենեցունց միտսն շահէր, եւ հաճոյանար առ ամենեսեան: