Վասն
մարդագայլոցն:
Որպէս
պատմէ
Առաքեալ
պատմագիր,
թէ`
Շահ-Աբասն
զերկիրս
Արարատեան
արտասահման
արարեալ
քշեաց,
եւ
տարեալ
բնակեցոյց
յաշխարհին
Պարսից.
եւ
մնաց
երկիրն
Արարատեան
ամայի
եւ
անմարդաբնակ:
Վասնորոյ
գազանք
բազմացան
յաշխարհիս,
եւ
կաղաղ
առեալ
՚ի
գիւղս
եւ
՚ի
տունս
բնակէին,
եւ
որջս
արարեալ
ծնանէին
ձագս:
Եւ
էին
գազանքն`
ինձ,
արջ,
բորենի,
գայլ,
աղուէս,
կուզ,
ոզնի,
եւ
այլ
այսպիսիք`
մեծամեծք
եւ
մանունք,
եւ
ո'չ
գոյր
մարդ`
որ
հալածէր
զնոսա.
եւ
նոքա
համարձակ
եւ
աներկիւղ
կային
եւ
շրջէին:
Իսկ
գայլք
առաւել
համարձակեցան
քան
զայլ
գազանսն:
Քանզի
մարդիկք`
որք
մնացեալք
էին,
ծերք
եւ
պառաւք,
եւ
տկարք,
որք
ո'չ
կարացին
գնալ
ընդ
բանակս,
մնացին
աստէն,
գային
գայլքն`
պատառէին
զնոսա
եւ
լափէին,
եւ
զանկարսն
ուտելով`
սովորեցան`
եւ
զառողջսն
եւս
ուտէին,
եթէ
պատահէին.
վասնորոյ
անուանեցան
Մարդագայլ:
Եւ
մեք
կարեւոր
համարեցաք
գրել
սակաւուք
զվնաս
նոցա:
Ալեւոր
մի
յԱռինջ
գեղջէ
եկեալ
՚ի
Քանաքեռ,
եւ
բարձեալ
աղ
շալակաւ`
գնայր
՚ի
գեղն
իւր.
եւ
եհաս
՚ի
գլուխս
ջրաղացացն.
եւ
ահա'
գայլք
երկու
իջին
՚ի
բլրէն`
որ
ասեն
Դարապաս,
եւ
կալեալ
զալեւորն,
եւ
նա
աղաղակեաց
առ
ջրաղացսն,
մինչեւ
՚ի
հասանիլ
նոցա`
սպանին
զալեւորն,
զմի
ձեռն
եւ
զերեսն
կերին:
Կին
մի
՚ի
Նորք
գեղջէ`
նստիւր
՚ի
դրան
իւրում,
՚ի
գիրկս
ունելով
զմանուկ
դուստր
իւր.
եւ
ահա'
գայլ
մի
տեսեալ
՚ի
հեռաստանէ,
եւ
եկեալ
ըմբռնէ
զհանդերձից
մանկանն,
եւ
քարշէր
առ
ինքն:
Եւ
կինն
աղաղակէր,
եւ
գրկեալ
զմանուկն
ո'չ
թողոյր
՚ի
բաց.
եւ
՚ի
ձայնէ
կնոջն`
եկին
ոմանք
եւ
հալածեցին
զգայլն,
եւ
զմանուկն
խլեցին
մեռեալ:
Այր
մի
Մխիկ
անուն`
՚ի
գեղջէն
Քանաքեռոյ,
որ
էր
ջրպետ
գեղջն.
սա
ըստ
սովորութեան
գնացեալ`
զի
բազմացուսցէ
զջուրն,
եւ
եհաս
՚ի
գիւղ
մի
աւեր,
որ
ասէին
Մէհուտ
՚ի
գաւառն
Կոտէից,
եւ
տեսանէ`
զի
Ե
[5]
գայլ
շտապաւ
փութան
դէպ
՚ի
ինքն:
Եւ
Մխիկն
գնայ
եւ
ելանէ
՚ի
տանիս
եկեղեցւոյն
եւ
գայլքն
գան
մինչեւ
՚ի
ներքոյ
որմին,
եւ
ջանան
ելանել
՚ի
տանիս
եկեղեցւոյն:
Իսկ
Մխիկն
արձակէ
զմիջոց
գօտին,
եւ
կախէ
ընդ
որմովն.
իսկ
գայլքն
՚ի
բաց
կացեալ
նստին
հայելով
դէպ
՚ի
Մխիկն,
զի
թերեւս
իջցէ,
զի
կերիցեն.
եւ
այնպէս
մնաց
մինչեւ
՚ի
լուսանալն:
Եւ
յորժամ
ծագեաց
արեգակն,
ահա'
արք
երեք
գային
բեռնակիր
երիվարօք,
եւ
Մխիկն
աղաղակեաց
առ
նոսա.
եւ
նոքա
եկեալ
հալածեցին
զգայլսն.
եւ
Մխիկն
դողալով
գնաց
ընդ
նոսա
՚ի
գիւղն
իւրեանց:
Եղբայրն
իմ
Խաչատուր
բարձեալ
բղղաւ
մածուն`
եւ
տանէր
յԵրեւան`
կնքահօրն
իւրում.
եւ
եհաս
՚ի
տեղին`
որ
ասի
Հանդակեր,
եւ
ահա'
վեց
գայլք
եկեալ
շրջապատեցին
զնա,
եւ
մերձ
էին
պատառել.
եւ
ահա'
ողորմութեամբն
Աստուծոյ
եկն
այր
մի
Յովհաննէս
անուն`
երիվարաւ`
Քանաքեռցի,
եւ
փախոյց
զգայլսն,
եւ
զԽաչատուրն
հեծոյց
յերիվարն,
եւ
տարաւ
յԵրեւան:
Եւ
այլ
բազում
են
վնասք
գայլոցն,
եւ
մեք
ո'չ
գրեցաք,
զի
մի'
ձանձրութիւն
լիցի
ընթերցողացն: