Պատմագրութիւն

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
Գնալն Ռուստամ խանի ՚ի Վան:


Իսկ թագաւորն Պարսից Շահ-Սաֆի լուաւ զարարեալն Սուլթան Մուրատին, եւ ինքն եւս կամեցաւ առնել` զոր նա արար. վասնորոյ ժողովել հրամայէ զզօրս եւ գնալ ՚ի վերայ Վանայ: Եւ կացոյց գլուխ նոցա` Ռուստամ խանն, որ էր իշխան Թաւրիզոյ: Եւ իբրեւ էառ նա զիշխանութիւնս զայս, հպարտութեամբ առաքեաց յԵրեւան առ Թահմազ-խանն` գալ առ ինքն, զի գնասցեն ՚ի վերայ Վանայ: Իսկ Թահմազ խանն խստութեամբ ետ պատասխանի, եւ ասէ, ես ո'չ եմ կարօղ գալ, նախ` զի ո'չ ունիմ հրաման ՚ի Շահէն. եւ երկրորդ` զի, Գ [3] կողմանէ թշնամիք գոն Երեւանայ, ՚ի Վրաց, ՚ի Քրտաց. եւ յՕսմանցւոց, զիա՞րդ թողուցում զերկիրս անտէր, եւ գամ մտանել ՚ի ծառայութիւն. եւ ո'չ գնաց: Նաեւ առաքելոցն ո'չ ետ շուք, եւ դարձան անարգեալ: Վասնորոյ անբժշկելի վիրօք վիրաւորեցաւ Ռուստամն, եւ ո'չ գիտէր զինչ արասցէ: Քանզի ո'չ եղեւ բանն իւր, այլեւ արհամարհեցաւ ՚ի Թահմազէն: Եւ ինքն առեալ զօրքն` եւ գնաց ՚ի Շամիրամակերտ, եւ նստաւ ՚ի վերայ նորա. սկսաւ պատերազմիլ բազում աւուրս. եւ իմացաւ` զի ո'չ կարէր առնուլ. խորհեցաւ փախչիլ. եւ հրամայեաց զօրացն սփռիլ յերկիրն, եւ աւար առնել զոր ինչ կարասցեն մինչեւ յերիս աւուրս, եւ յետ երից աւուրց դառնալ առ ինքն: Եւ գնացեալ զօրացն` գերփեցին զօր ինչ գտին, եւ դարձան առ նա: Իսկ նա գաղտ կոչեաց զամենայն հազարապետս` եւ ասէ, դուք կոչեցէ'ք զանխլաբար զՃապետս, եւ նոքա զյիսնապետսն, եւ յիսնապետքն` զտասնապետսն, եւ նոքա զօրաց իւրեանց, զի պատրաստ կացցեն յայս նիշ գիշերի փախչիլ միանգամայն, զի մի' գիտասցեն Օսմանցիքն, եւ ելցեն ՚ի բերդէն, եւ պնդեսցին զկնի մեր, եւ ոճիրս գործեսցեն: Եւ արարին այնպէս` թողեալ զճրագսն ՚ի վառ, զի մի' կարծիս առցեն Օսմանցիքն: Եւ այնպէս փախեան ՚ի միում ժամու: Եւ ՚ի վաղիւն տեսին Օսմանցիքն զփախուստ Պարսիցն, եւ զհետ մտեալ ո'չ կարացին հասանիլ. դարձան առ հանգրուանս նոցա, եւ ո'չ գտին ուլուն մի` բաց ՚ի ճրագացն: Իսկ Ռուստամն գնաց ՚ի Թաւրէզ, եւ գրեաց գանգատ ՚ի Թահմազէն, եւ առաքեաց առ Շահն: Իսկ Շահն արհամարհեաց զնա, եւ զթղթաբերսն գանիւ արձակեաց. եւ ակամբ հայէր առ Ռուստամն մինչեւ ՚ի մահ նորա: