Պատմագրութիւն

Փախեան Օսմանցիքն ՚ի սուտ համբաւոյ Հայուն. եւ արք երեք ոչ իմացան զփախուստ նոցա, այլ գնացեալ անկան յայգիքն Առինջ գեղջն, եւ ժողովէին վասն ինքեանց միրգս. եւ զի բնաւ ոչ էր անկեալ ՚ի ձեռս նոցա աւար ինչ, եւ տեսանեն` զի այր մի երթայր միայն ՚ի ճանապարհս իւր դէպ ՚ի Ձագավանք գիւղ, եւ երեքեանն տեսին զնա, եւ ելեալ յայգեացն ծպտեցան զկնի առնն. եւ այրն տեսեալ զնոսա` փախս էառ. եւ տաճիկքն երիվարօքն զկնի նորա վարէին զնա. եւ այրն ոչ գտեալ տեղի փախստեան եւ գնացեալ եմուտ ՚ի ներքոյ ջրաղացի մի` որ ասեն Ցրտօն: Իսկ նոքա եկեալ ՚ի ներքուստ նիզակաւ խթէին, թերեւս նիզակն ՚ի նա հարեալ վիրաւորեսցէ, եւ ՚ի կսկծոյն ելցէ արտաքս. եւ նիզակն ոչ հարաւ ՚ի նա, եւ ո'չ ել արտաքս: Իսկ նոքա գնացեալ թողին զջուրն ՚ի վերայ նորա, զի վշտացեալ ելցէ. եւ ո'չ նովաւ կարացին հանել զնա: Եւ դարձեալ հատին զջուրն` եւ զմի յինքեանց առաքեցին ՚ի ներքս` հանել զնա: Իսկ Հայն քաջացեալ յարեաւ ՚ի վերայ նորա, եւ ըմբռնեալ կոխեաց զնա ՚ի ջուրն, եւ նստաւ ՚ի վերայ սրտին` եւ խեղդեաց: Եւ ապա բարբառէր նոցին լեզուաւ` եւ ասէ, ընկեր մի ՚ի ձէնջ եւս եկա'յք. զի սա ուժգնակի գոլով` եւ ես ոչ կարեմ յաղթել սմա. եւ եմուտ մինն եւս: Եւ զնա եւս կալեալ եւ խեղդեաց ՚ի ջուրն, եւ եդ քարինս ՚ի վերայ սրտից նոցա. եւ հանեալ զմի ՚ի թեւոց կնդոյ ջրաղացին` եւ ելեալ արտաքս եւ եհար թեւովն զգլուխ տաճկին` որ պահէր զերիվարսն, եւ խելագարեալ անկաւ: Իսկ քրիստոնեայն Դաւթայ նման արարեալ` եհան զսուսեր նորին, եհատ զգլուխ նորա. եւ մտեալ ՚ի Ցրտօնն, եւ զգէշս նոցա քարշեալ արտաքս` եւ եհատ զգլուխս նոցա. եւ մերկացուցեալ եդ ՚ի վերայ միմեանց զգէշն. եւ առեալ զգլուխս եւ զերիվարսն` եւ գնաց առ խանն: Իսկ խանն զամենայն ինչսն տաճկացն ետ նմա. եւ զնա ազատ արար մինչ ինքն խան էր: