Եւ
ապա
այնուհետեւ
հետեւեցաւ
Խանն
ելանել
ի
գագաթս
լերանց
ի
կողմն
Ղրխպուլախու՝
մերձ
Գեղարդայ
եւ
Գօրատարայի:
Որ
եւ
սփռեալ
տարածեցան
զօրք
բանակին
մինչեւ
Ծաղկունաձորն
եւ
մինչեւ
եզրն
Գեղամայ
ծովուն:
Որ
եւ
մնաց
ի
զբօսանս
մինչեւ
ցյուլիսի
վերջն:
Եւ
օգոստոսի
սկիզբն
սկսաւ
ի
լեռնեն
նոյն
ճանապարհաւ,
ընդ
որ
գնաց,
եւ
եկեալ
եհաս
մերձ
ի
տեղի
պատերազմին՝
ի
բլուրն
Մուպարաք
թէփէսի
ասացեալ:
Զի
սկիզբն
բլրիս
անունն
Ախի
թէփէսի
էր,
իսկ
ի
պատերազմին՝
որովհետեւ
յաղթեաց
Մուպարաք,
թափայ
կոչեցաւ,
եւ
մնաց
անունն
այսպէս:
Եւ
յորժամ
եկն
մեծաբաղդ
Խանս
մերձ
այսմ
բլրիս,
էի
եւ
ես
ընդ
նմա,
քանզի
խնդրեալ
էր
զիս:
Եւ
յառաւօտուն,
երբ
կամէր
չուել,
ել
ի
բլուրն
այն.
կոչեաց
եւ
զիս
ընդ
մեծամեծս՝
խաներօք
եւ
միրզօք
հանդերձ,
զքեալանթարն
եւ
զմէլիքն
եւս,
ի
գագաթ
բլրին՝
ի
տեղին,
որում
հարեալ
էր
զվրանն
իւր
յաւուր
պատերազմի,
յորում
զյաղթութիւն
արար:
Եւ
շատ
երկար
խօսեցաւ
ընդ
մեզ:
Նախ՝
վասն
գմբեթին,
որում
հրամայեաց
շինել
օրինակ
վրանին
իւրոյ,
զի
մնասցէ
յիշատակ
եւ
յիշեսցի
ապագայիցն:
Եւ
երկրորդ՝
խօսեցաւ
պատրաստելոյ
վասն
զմեզ
եւ
պահպանելոյ
ի
նենգութենէ
հագարացւոց՝
մերձասահման
գոլոյն
մեզ
սահմանացն
նոցին:
Եւ
այսպէս
ժամ
մի
խօսելով
ընդ
մեզ
երբեմն
ընդ
խաներացն
եւ
մերթ՝
ընդ
իս,
մինչեւ
իջաք
ի
բլրոյն
ի
դաշտն:
Եւ
ապա
հրամայեաց
մեզ
ձիաւորիլ
եւ
գնալ
զկնի
նորա:
Եւ
այնմ
գիշերի
օթագայեցաւ
ի
Պաշ
Ապարան
անուանեալ
տեղին:
Եւ
երեկոյան
հացին
հրաւիրեաց
զիս
ի
սեղանն:
Եւ
առաւօտուն
դարձոյց
զՊապա
խանն,
եւ
զՍէրտար
խանն,
եւ
զԵրեւանայ
խանն
եւ
զՆախչուանայ
խանն
իւրեանց
տեղիս:
Որում
պաշարեալ
էին
զԵրեւան.
այս
չորեքեան
խաներս
կրկին
պաշարեալ
ի
Դ
(4)
դիմաց
պահեսցեն,
որ
ոչ
կարիցեն
մուտ
եւ
ել
առնել:
Իսկ
զիս
տարաւ
ընդ
իւր
մինչեւ
ցՃինլի
գօլ
կոչեցեալ
վայրն
եւ
կրկին
հրաւիրեաց
զիս
ի
սեղանն:
Եւ
զի
էր
պահք
փոխման
սուրբ
Աստուածածնին,
վասն
որոյ
համարձակեալ
ասացի
«Խա՜նըմ,
այս
Ե
(5)-
Զ
(6)
անգամ
է,
յորմէ
հրաւիրես
զիս
ի
սեղան
քո:
Եւ
յամենայն
ժամ
պահոց
օր
պատահեցաւ:
Եւ
ես
կարօտ
մնացի
ի
քո
քաղցր
կերակրոցդ
յորմէ
թուի
ինձ,
որպէս
զմանանայն
իջեալ
ի
բարձանց:
Վասն
որոյ
խնդրեմ
ի
մեծութէնէդ,
զի
հրաման
տայցես
տուաճիյիդ
քո,
որ
իմ
առաջեւի
կերակուրն
տանիմ
ընդ
իս
իմ
օթեւանն:
Յորմէ
ծիծաղեցաւ
ուրախութեամբ
եւ
ասաց.
«Խալիֆա՜յ,
ապա
վաղն
կուտե՞»
Ասի.
«Ոչ»:
Որով
խանդաղատեցաւ
եւ
ասաց.
«Բարի
է:
Վաղիւն
այլ
եկ
ընդ
իս:
Եւ
կրկին
հրաւիրեալ
ես
յիմ
սեղանն,
քանզի
եւ
ես
զհաց
քո
շատ
եմ
կերեալ:
Եւ
ապա
արձակեցից
գնալ
Ուչքիլիսէն»:
Եւ
վասն
այսմ
պատճառի
գնացի
ընդ
նմա
եւ
զմիւս
օրն:
Եւ
այնմ
երեկոյին
եւս
հրաւիրեաց
ի
սեղանն
կրկին
եւ
ետ
լցուցանել
իւր
առաջի
եղեալ
փլաւէն
աման
մի:
Եւ
հրամայեաց
սպասաւորացն
պահել
զայն
եւ
հասուցանել
ի
վրանն
իմ,
որպէս
եւ
արարին
իսկ:
Եւ
յետ
ուտելոյն
մեր,
իւրեանք՝
ի
յուտեաց
կերակրոցն
եւ
ես՝
ի
մեղրէն
եւ
այլոց
քաղցրեղինաց,
աւարտեցաւ
հացկերոյթն:
Եւ
լուացեալ
զձեռն
նոյնպէս
եւ
մեք
յարուցեալ
ես
ի
վերա
ոտից
շնորհակալեցայ
եւ
կանգնեցայ:
Որ
եւ
ասաց.
«Խալիֆայ,
մուրախաս
արարի
զքեզ:
Գնայ
բարով
ի
քո
մանաստուրն
եւ
աղօթեայ
վասն
մեր»:
Իսկ
ես
պաղատելով
խնդրեցի
գնալ
ընդ
նմա
մինչեւ
ցԱրփաչայն:
Բայց
երկրորդ
Աղէկսանդրն
ոչ
կամեցաւ
բնաւ
եւ
ոչ
ետ
թոյլ,
այլ
զայս
ասաց,
թէ՝
«Ըխտիար
ես,
խեղճ
ես,
ափսոս
ես:
Դարձիր,
դարձիր
ի
տեղի
քո
եւ
տուայ
արա
մեզ»: