Պատմութիւն

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

Յորժամ եհաս օրն ճուլուսին, որ էր փետրվարի ԻԶ (26) եւ լուսնոյ ԻԵ (25) հինգշաբթի, Ե (5) երրորդ ժամու աւուրն ժողովեցան անդ մնացեալ խաներն ի յամարաթ Վէլինամաթին: Եւ եդին ի գլուխ նորա սաղաւարտանման թագ մի ոսկեղէն՝ կազմեալ եւ ընդելուզեալ պատուական եւ անգիւտ քարամբ եւ մեծագին մարգարտովք, զարմանալի տեսողացն: Զոր առեալ միրզէ Զաքին ի ձեռն եւ եդիր ի գլուխ Վէլինամաթին:

Եւ ապա սկսան աղօթել ի վերա ծնկաց իւրեանց, միայն մուղրի մի կանգնած կայր ի վերա ոտից, որ էր մոլլայպաշին, եւ անունն էր միրզէ Ասքէր ի Ղազպինցի, եւ կարդայր զտուայն: Եւ պատրաստի եղեալ խաներն՝ ի վերա ծնկաց զձեռ ի վեր ունելով, մինչեւ աւարտեաց զտվայն, այսինքն՝ զաղօթն, մուղրին այն, որ կանգնեալ էր ի վերա ոտից՝ ի չափ ողորմեայի մի: Եւ ապա ասացեալ զֆաթէն երկիրպագին ի վերա երեսաց իւրեանց: Եւ ելին նստան՝ իւրաքանչիւր ի տեղ իւր՝ ըստ կարգի եւ ըստ պատ[ո]ւոյ արժանեացն իւրեանց:

Եւ սկսան պատուել զբազմեալսն: Նախ՝ մատուցին ոսկի կուլապտաներաւ, կուլապ՝ որ Բ (2) կուլապտան համակ ոսկի եւ Ա (1) կուլապտան՝ ոսկի եւ պատուական ակամբ զարդարեալ:

Եւ զկնի կուլապին բերին զոսկեղէն բուրվառս, որ են ըստ դէնի իւրեանց պուխուրտանք, զորոց զկերպն ասացեալ եմ ի ԼԳ (33) գլխին, զոր արարին Պայրամին առաջին օրն. նմանապէս՝ եւ այժմ, եւ դեռ եւս՝ աւելի, քան զայն, զի աստանօր Գ (3) ոսկի բուրվառ եւ Գ (3) արծաթի էր:

Եւ զկնի՝ ոսկեղինաւ բաժակաւ շէքէր շէրպէթի: Եւ էր պատրաստութիւն շէրպէթին այսպէս: Նախ մեծ ոսկի սինի մի՝ լայնութիւնն հէլէպի ու կէս, եւ սինոյս մեծութեան պատշաճ ոսկի պատեայ մի եդեալ ի մէջ սինոյն՝ լցեալ շարպաթով եւ ի վերա ռեհանի հունդ բանեալ: Այլ եւ մէկ ոսկի թունկի զարդարեալ պատուական եւ մեծամեծ, անգիւտ եւ անգին քարամբ՝ հիացումն տեսողաց, որք ասէին, թէ արժէր ԵՃ (500) թուման, որ կանէ ԲՃ (200) քիսա, եւ զկերպն թունկուն յիշեալ ի ԼԳ (33) գլուխն: Եւ բաց յայնմանէ՝ զԶ (6) ոսկի թունկի եւ Բ (2) կուլապտան մարգարտով ընդելուզեալ. այլ եւ՝ Ժ (10) հատ ոսկէ սկուտեղ, ունելով ի միջի Է (7)-Է (7) թաս, որպէս յիշեալ եմ զկերպն ի ճառին ԼԳ (33): Եւ որչափ ոսկեղէն անօթք էին, նոյնչափ այլ արծաթեայք կային:

Եւ այնպէս կարգաւ նախ զկուլապն՝ ետուն իւրաքանչիւրոցն ոսկեղինաւ ոսկեղէն կուլապտաներաւ: Եւ ապա՝ պուխուրտանք ոսկեղէնք բուրելով զանուշահոտութիւնն: Զկնի այնորիկ ի ոսկեղէն սինոյն միջի եղեալ ոսկի պատիայէն լցին զականկուռ ոսկի թունկին. եւ ապա՝ զմիւս ոսկեղէն թունկիքն նոյնպէս եւ՝ զարծաթեայ թունկիքն: Եւ ապա ոսկի թունկոցն լցուցին զոսկի թասերն, որ էր ի վերա պատուանդանաց, եւ բաժանեցին նստող խաներացն: Իսկ արծաթեայ թունկովք բաժանեցին ի վերա ոտից կացելոց, եւ պուխուրտանք միշտ շրջագայելն՝ մինչեւ ամենեքեանքն ըմպեցին:

Եւ ապա կրկին երկիր պագին նորընծայ կայսերն եւ ելեալ գնացին՝ իւրաքանչիւր տեղիս:

Իսկ յետ գնալոյն խաներացն ապա եկին ի մէջ երգեցիկք եւ գուսանք՝ մանկունք եւ աղջկունք փոքերք: Եւ սկսան երգել, եւ ի գործ ածել զերաժշտականաց գործիքն եւ պարել՝ պարաւոր մանկունքն մինչեւ ցկէս ժամ:

Եւ կայր յայնժամ մերձ կայսերն իւր եղբայրն՝ Իբրահիմ խանն, եւ ապա՝ իւր եղբոր որդին՝ Ալիղուլի պէկն, եւ իւր պզտի որդին՝ Մուրդուզայ միրզէն, միրզէ Զաքին, Թահմազի վէքիլ խանն եւ մայարպաշին, որ է սահապայարն, եւ այլ իւրայինքն՝ կանգնեալ ի վերա ոտից:

Եւ յետ կէս ժամու վճարեցաւ խաղն եւ պարն, երաժշտութիւնք եւ նուագարանքն, եւ ցրուեցան՝ իւրաքանչիւր տեղիս:

Եւ յետ Բ (2) ուց ժամուց ի բաց եդ զոսկի թագն ի գլխոյն եւ եդիր ի գլուխն զառաջի Թահմազ գդակն՝ քառակուսի խաչաձեւ, ի գլուխն: Եւ ի վերա՝ փակեղ շալէ սպիտակ եւ յոյժ բարակ Բ (2) ծայրն գործովի նաղշուն, եւ եզերքն կախեալ Բ (2) ծայրն փակեղին ի Բ (2) ականջացն վերա Դ (4)-Դ (4) մատ կախ, զոր միշտ այնպէս ունի ի գլուխն: