Պատմութիւն Հայոց

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
ՅԱՌԱՋԱԲԱՆ ԱԳԱԹԱՆԳԵՂԵԱՅ
       Նմանութիւն ծովու եւ վաճառականի։
       Իղձք նաւելոց ընդոստուցեալ ալիք մրրկածին աւդք կապոյտ դաշտ անքայլ գնացք անընթացք ոտք շահ աւգտութեան մահ մրցանաց ափնածիր աւազադիր սահմանք։ Խորք անդնդոց ահագին ծով ընտանիք եւ դրացիք բռնութիւն իշխանաց լուծ ծառայութեան թագաւորաց։ Ջրեղէն լերինք ծովային ձորք ուռուցիկ փոթորիկք անքոյթ նաւահանգիստ յետին տնանկութիւն գլխոց փրկանք պարտառուք եւ աւգուտ շահի։ Վաճառականութեան արուեստ ծանրագին մարգարիտ նոր եւ չքնաղ գիւտք անուշահոտ խունկք դեղք եւ արմատք աւգտակարութեան։ Երթեւեկ վաճառք շահատակումն ընդ ալիս մահ կամ կեանք։
       Սոյն աւրինակ հարկ վտանգի ստիպէ նաւել ի վերայ իմաստութեան ծովուն ոչ յանդգնութեամբ այլ ի բռնութենէ իշխանաց։ Մատենայած ծով պատմութեան։ Աղքատիմաց խանութ հրաման թագաւորաց անցեալ իրք յայտնական պատմութիւնք որ առ մեաւք գործեցան կարգ զրուցաց դարգք դարգք պատմութեան։
       Հոգեւորացն առաքինութիւն իբրեւ զմարգարիտն բոլորասեր Հնդկային աշխարհ մեծագնաց թանգարք երկարուղի ճանապարհք արտախոյր պսակի ի վերջաւորն փողփողեալ։ Գործք հոգեւորացն որ նաւեալք ընդ մէջ մրրկեալ աշխարհակիր մեղացն վտանգեցան եւ պսակ մատուցին լուսաւոր թագաւորին։ Գինք այսպիսի վաճառաց ականջք՝ աման պատգամաց գինդ կախեալ կոչունք արքայական անուշութիւն խորտկաց անթառամ զգեստ շուշան ծաղիկ։
       Ագաթանգեղոս ոմն ի մեծն Հռովմայ Հռոմայերէն եւ Յունարէն ուսեալ դպրութիւն տեղեակ ձեռնարկութեան նշանագրաց դուռն Արշակունի ուժեղ Տրդատ ըմպշամարտ սկայազաւր հրաման նորա վիպասանել զմարտամբոխ պատերազմաց բովանդակութիւն վիպասանութեանս Խոսրով քաջ մահ նորա հաւրամոյն քաջութիւն Տրդատայ սիրելի վկայքն Աստուծոյ Հռիփսիմեանք սքանչելիք ցուցեալք յաշխարհիս Հայոց ի ձեռն առն միոջ Գրիգոր). (եկամուտ բանք Կորեան լուսաւոր վարդապետութիւն նորա ամենեքեան հնազանդեալ աստուածակարգ լծոյն կործանումն մեհենից կանգնումն եկեղեցեաց նոյն ինքն Գրիգոր հովիւ կացուցեալ երթն Տրդատայ յաշխարհն Յունաց յամս Կոստանդեայ ուխտ եդեալ դարձ նորա ի Հայս պարգեւաւք տեղիք նուիրեալք Աստուծոյ վարդապետութիւն սրբոյն Գրիգորի)։
       Երիվար մտաց յեղեղուկ անիւ պատմութեան ժամանակագրական ծով։
       Վերստին եկամուտ բանք Կորեան կրկնութիւն գործոց սրբոյն Գրիգորի)։
       Դիմումն Ագաթանգեղեայ առ Տրդատ նկարագիր ծովու թանգարական վաճառք խանթից։