History Of Armenia

ՃԸ. * Առնոյր այնուհետեւ խորհուրդ հաւանութեան ընդ թագաւորին եւ ընդ իշխանսն նախարարաւքն եւ զաւրաւքն հանդերձ՝ * վասն խաղաղութեան հասարակաց քակել կործանել բառնալ զգայթակղութիւնսն ի միջոյ * ի բաց կորուսանել զի մի՛ * ումեք լիցի խէթ եւ խութ այնուհետեւ ընդ ոտս * անկանել եւ * խափան առնել՝ ելանել յազատութիւնն վերին։ 2  Այլ զի քաջալերեալք ամենեքեան հասանիցեն ի բարեացն կատարումն * ի նշանակեալ նպատակն երանելւոյն Պաւղոսի թէ Միաբան հասցուք ի չափ հասակին Քրիստոսիա որոյ ազատութիւնն յերկինս է ակն ունել * փրկչին մեծին Աստուծոյ եւ պարծանք ի խաչն եւ գովութիւն ի փառս Աստուծոյ։
       * անդէն վաղվաղակի թագաւորն ինքնիշխան հրամանաւ եւ ամենեցուն հաւանութեամբ * գործ ի ձեռն տայր երանելւոյն Գրիգորի զի զյառաջագոյն զհայրենական հնամեացն նախնեացն եւ զիւր կարծեալ աստուածսն չաստուածս անուանեալ՝ անյիշատակ առնել ջնջել ի միջոյ։ 4  Ապա ինքն իսկ թագաւորն խաղայր գնայր ամենայն զաւրաւքն հանդերձ ի Վաղարշապատ քաղաքէ՝ երթալ յԱրտաշատ քաղաք աւերել անդ զբագինսն Անահտական դիցն * եւ որ յԵրազամոյն տեղիսն անուանեալ կայր ։ 5  Նախ դիպեալ ի ճանապարհի երազացոյց երազահան պաշտաման * Տրի դից դպիր գիտութեան քրմաց անուանեալ Դիւան գրչի Որմզդի ուսման ճարտարութեան մեհեան նախ ի նա * ձեռն արկեալ՝ քակեալ այրեալ աւերեալ քանդեցին ։
       6  Ուր եւ երեւեալ կերպարանեալ դիւացն ի նմանութիւն * առն եւ ձիոյ * բազմութեան կազմութեան գնդի եւ հետեւակազաւրու մկնդաւորք եւ ուռնաւորք * առաջի ընթացեալք * ի կերպարանս մարդկան նմանութեան նիզակաւք եւ նշանաւք * ի զէն եւ ի զարդ վառեալք * մեծաւ գոչմամբ զաղաղակ հարեալ՝ փախստեայք յԱնահտական մեհեանն անկանէին ուստի ընդ հասեալսն մարտ եդեալ կռուէին նետս անոյժս եւ քարավէժս թանձրատարափս ի վերուստ ի շինուածոցն ի խոնարհ զմարդկաւն ցնդէին * զորս եւ սակաւ մի զարհուրեցուցեալ * զնորահաւատ մարդիկն։ 7  Իսկ սուրբն Գրիգոր իբրեւ տեսեալ զայն՝ զնշան տէրունական խաչին առնոյր եւ դիմէր ի դուռն մեհենին * եւ ամենայն շինուածք մեհենին ի հիմանց դղրդեալ տապալեցան եւ լուցեալ յանկարծաւրէն փայտակերտն հրդեհեցաւ ի տէրունական նշանին զաւրութենէ եւ ծուխն ծառացեալ մինչեւ յամպս հասանէր։
       8  Եւ ամենայն դեւքն ի փախուստ * դարձեալ՝ առաջի մարդկանն * երեւեցան զաւձիս զգլխով արկեալ եւ զճակատ հարեալ եւ զճիչ բարձեալ՝ * մեծագոչ լալեաւք ասէին թէ * Վա՜յ մեզ վա՜յ մեզ վա՜յ մեզ զի յամենայն երկրէ փախստական * արար զմեզ Յիսուս որդին Մարեմու դստերն մարդկան եւ աստի եւս * ի ձեռն կապելոյս եւ մեռելոյս եհաս մեզ փախստական լինել։ 9  Արդ՝ յո՞ դիմեալ փախիցուք զի փառք նորա լցին զտիեզերս։ 10  Այլ երթամք մեք ի բնակիչս լերինն * Կաւկասու ի կողմանս հիւսիսոյ * թերեւս անդ հնար լիցի եւ * ապրել մարթասցուք։ 11  Զի առանց հանգստեան զաւդս կոծեալ՝ անջատ զմեզ ի բնակութենէ մարդկան՝ կատարել զցանկութիւն կամաց մերոց նոքաւք»։
       12  Եւ զայս ասացեալ առաջի ամենեցուն * զի մարդիկն որ լուան՝ * առաւել եւս * հաստատեցան ի հաւատս ամենեքին իսկ սեւագունդ դիւացն աներեւոյթք եղեալ * չքոտեալք ի տեղւոյն իբրեւ զծուխ պակասեցան։ 13  Իսկ * մարդկանն հասելոց անդէն քանդեալ զհիմունս մնացեալս աւերէին եւ * զգանձսն մթերեալս՝ աղքատաց տառապելոց եւ չքաւորաց մասն հանէին։ 14  Եւ զդաստակերտսն եւ զսպասաւորսն քրմաւքն հանդերձ եւ նոցին գետնովքն եւ սահմանաւքն * ի ծառայութիւն նուիրեցին եկեղեցւոյ սպասաւորութեան։
       15  Եւ առ հասարակ ամենեցուն սերմանեալ զաստուածապաշտութեան զբանն եւ զամենեսեան * ի Տեառնն ճանապարհի կացուցանէր գիտուն լինել պատուիրանաց արարչութեանն ։ 16  Եւ յամենայն քաղաքս Հայոց եւ ի գեաւղս եւ յաւանս եւ յագարակս երեւեցուցանէր զտեղիս տան Աստուծոյ։ 17  Բայց ոչ առնէր յայտ * զհիմնարկութեանն զհետ եւ ոչ սեղան ուրեք ուղղեալ յանուն Աստուծոյ * զի չունէր զպատիւ քահանայութեան * այլ լոկ պարսպէր քաղաքորմով զտեղիսն եւ կանգնէր զնշան տէրունական խաչին։ 18  Նոյնպէս * եւ * յելս եւ ի մուտս ճանապարհաց * եւ ի փողոցս * եւ ի հրապարակս եւ ի ճանապարհակիցս պահ եւ ապաւէն զերկրպագեալն յամենեցունց զնոյն նշան կանգնէր ։
       19  «Առնոյր այնուհետեւ զԱրշակունեաց տոհմի * որեարն ի վարժս վարդապետութեան պարապեցուցեալ որոց առաջնոյն Տրդատ անուն որ եւ թագաւորն իսկ էր ամենայն տամբ իւրով։ 20  Նոյնպէս եւ զամենայն ոգի ջանայր յերիւրել հասուցանել ի գիտութիւն ճշմարտութեան» ։ 21  «Եւ յորժամ այնպէս լի առնէր ընդ ամենայն տեղիս զսուրբ Աւետարանն Տեառն * եւ ամենեցուն զգուշացուցեալ անմեղութեամբ զճանապարհս կենաց վարելոյ »՝ ապա ամենեցուն զայն դնէր ի մտի զի տեառն Աստուծոյ իւրեանց միայն երկիր պագցեն եւ նմա միայն սպաս տարցին ա։