Պատմութիւն Հայոց

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
ՃԺԶ Լուաւ ապա եւ մեծ * թագաւորն Տրդատ եթէ Գրիգոր եկեալ հասեալ է յերկիրս Հայոց։ 2  Առ զզաւրս * իւր եւ զԱշխէն տիկին եւ զքոյրն իւր զԽոսրովիդուխտ եւ չու արարեալ յԱյրարատեան գաւառէն ի Վաղարշապատ քաղաքէ ընդ առաջ Գրիգորի գայր հասանէր ի քաղաքագեաւղն Բագաւան որ անուանեալ * կոչի ի պարթեւարէն լեզուէն՝ Դիցաւան եւ անդ սպասեալ մնայր նմա ամսաւրեայ ժամանակս ։ 3  Իսկ նա * շրջէր զի լցցէ զկողմանս կողմանս եկեղեցեաւք եւ քահանայիւք * եւ պաշտաւնէիւք եւ ամենայն աստուածագործ սպասաւորութեանն կարգաւք եւ լուսաւորեսցէ զբազումս * մկրտութեամբ։
       * գայր հասանէր յանուանեալ Դիցաւանն ամենայն * մեծամեծաւքն եւ զաւրաւքն եւ աշխարհակոյտ ամբոխիւն * որք էին ժողովեալ ի կողմանց կողմանց եւ գնային շրջէին * զհետ նորա եւ գտանէին բժշկութիւն եւ լնուին զպէտս իւրաքանչիւր ի նմանէ։ 5  Եւ նա ամենասփիւռ վարդապետութեամբն ամենեցուն * սերմանէր զբանն կենաց եւ * հանդերձ ամենայն սպասաւորաւք Աւետարանին որ ընդ իւրն էին զոր * չէ ոք բաւական ըստ իւրաքանչիւր անուանցն նշանակել քարոզէր զԱւետարանն ։ 6  Որովք յանձն եղեալ երանելի եպիսկոպոսն շնորհացն Աստուծոյ՝ գայր հասանէր առ ստորոտով Նպատական լերինն» ։
       7  «Ընդ առաջ ելանէր նմա թագաւորն ամենայն զաւրաւքն հանդերձ առ ափն Եփրատ գետոյն * որ եւ ընդ պատահելն իսկ լի առնէր զամենեսեան ողջունիւ Աւետարանին Քրիստոսի եւ բազում * ցնծութեամբ եւ ուրախութեամբ * յաւանն դառնային» ։ 8  Եւ անդ մատուցեալ * թագաւորին իշխանքն եկեալք զբերեալ պատասխանին ողջունաբեր թղթոյն զի գրեալ էր զպատճէնն աւրինակ զայս։
       * ԹՂԹՈՅՆ ՊԱՏԱՍԽԱՆԻ
       * եւ խրատեալքդ հարուածեալքդ՝ * եւ ողոքեալքդ տանջեալքդ՝ եւ նուաճեալքդ կորուսեալքդ՝ եւ գտեալքդ մոլորեալքդ՝ եւ դարձուցեալքդ յակն առեալքդ՝ եւ սիրեցեալքդ Տեառն Տրդատէս թագաւոր Հայոց մեծաց եւ Աշխէն տիկին եւ աւրիորդ մեծ Խոսրովիդուխտ եւ ամենայն հրապարակք բազմամբոխ * ժողովրդոց որ իցեն Հայոց Մեծաց Ղեւոնդէս արքեպիսկոպոս մետրոպոլիտ մեգաղէ Կեսարու եւ ամենայն ուխտ * սրբոյ եկեղեցւոյ քահանայութեան եպիսկոպոսաց երիցանց սարկաւագաց եւ ժողովրդոց ի Տէր խնդալ։
       10  Վասն կենսատու փրկութեանդ հասելոյ ձեզ յԱստուծոյ * որպէս մեզ պատմեցաւ անպայման ուրախութեամբ գոհացաք զանզեղջական փառացն Քրիստոսի եւ վասն սրբոց վկայիցդ Աստուծոյ * որ ի ձերում միջի յաշխարհիդ ձերում փառաւորեցան։ 11  Զի եւ դուք նայեցեալք յելս գնացից նոցա եւ * նմանողք լեալ հաւատոց նոցա՝ փառաւորեսջիք * նոցա պսակաւքն * պսակելով պսակեսջիք։
       * Զի արարիչն ամենեցուն եւ ամենայն աշխարհաց որ ընդ ամենեցուն հաճեալ զի առցեն զորդեգրութիւն իւրով հաճոյական կամաւքն խրատէ զամենեսին որով մխիթարեսցէ ի սնավաստակ աշխատութենէն * յիւրումն արքայութեանն հանգուսցէ զբեռնաւորսն զաշխատեալսն զի լուծ նորա քաղցր է եւ բեռն իւր փոքրոգիա առ իւր թեւարկէ վարդապետէ զի իւրում հանգստեանն արժանիս արասցէ զամենեսին։
       * Եւ վասն զի * ոչ կանխեալ գիտացեալ ձեր զարժանն՝ վասն այսորիկ ած * զանարժան գաւազանն ի վերայ * ձեր եւ իբրեւ ի քնոյ * ընդոստուցեալ զի գիտասջիք զզգաստութիւնն որ արժանն է։ 14  Եւ զի * ոչ իմացայք դուք * զմարդկանն ի մարդկապէսն՝ * գիտուն արար զձեզ ի չմարդկապէսն։ 15  Եւ * զոր յանգիտութեանն արհամարհեցէք՝ հաստատեաց զձեզ յանշարժ գիտութիւնն զի վէմն իսկ որ ի շինողացդ անարգեալ՝ եղեւ նա ձեզ գլուխ անկեանա։
       * Զի զոր ուրացութեամբն բարկացուցէք՝ արտասուաւք հաշտեցուսջիք։ 17  Զի զոր կափուցեալ զաչս ձեր * համարէիք խաւար՝ ծագեաց * եբաց եւ լուսաւորեաց զտեսանելիս ձեր մերկեաց ի ձէնջ զզգեցեալ զխաւարն հեթանոսութեան եւ զճառագայթարձակ զգեցոյց զպատմուճանն։ 18  Իսկ * զոր համարեալ անմտութիւն կորուսանել պանձայիք՝ նոյն ինքն ձեզ իմաստնացուցիչ տուաւ եւ նոյն ինքն ձեզ գտիչ պարգեւեցաւ։
       * Արդ՝ մեք իբրեւ տեսաք զայսպիսի այր հրաշալի եւ լուաք զմեծամեծ սքանչելիսն որ ի ձեռն սորա առ ձեզ կատարեցան՝ ընկղմեցաք ի խորութիւն սիրոյն Աստուծոյ իբրեւ ի ջուրս սաստիկս ալեաց բազմութեան անհատական գովութեամբ եւ ի վերայ այսորիկ՝ անդադար բերանով եւ անհանգիստ բարբառով զՏէր մեր զՅիսուս Քրիստոս զբարերարն զսքանչելագործն զպարգեւաբաշխն աւրհնեցաք եւ առ Աստուած հայրն ամենայնի գոհութիւնս մատուցաք շնորհելով Գրիգորի զանապական պարգեւս սուրբ Հոգւոյն որով եւ դուք արժանի լիջիք շնորհին ողջունի արքայութեանն երկնից։ 20  Եւ զմեզ հեռի մարմնով մերձ համարեալ հոգւով՝ * յիշեցէք * ի ձեր ի նորաթեք յաղաւթսդ ի ձերում պարգեւեալ փրկութեանդ մանաւանդ յորժամ զյիշատակ սրբոցդ խմբիցէք ձերով ուրախութեամբդ ։
       21  Եւ հաստատեալ կացցէ վկայութիւն ի մէջ երկոցունց կողմանցս զի պարգեւաբաշխութիւն նորոգ քահանայապետութեանդ ձերոյդ * նահանգիդ առ ի մէնջ՝ * կացցէ անշարժ յեկեղեցւոջս Կեսարու ուստի եւ հանդերձեցաւ ձեզ * պատրաստեալ՝ փրկութեան ձեռնադրութիւն։ 22  Որով անապական պարգեւք խորհրդոյն ձեզ բաշխիցին վկայացեալ աջովդ շնորհաւք * նորոգութեան մկրտութեան եւ փրկական խաչին եւ կենդանարար մարմնոյն եւ քաւիչ արեանն Քրիստոսի եւ երանութեամբ բազմացելոց քահանայութեանց * որով եւ դուք լիջիք վերացեալք խառնեալք աղաւթաբուղխք մշտնջենաւորք ի զաւրս քրիստոսակեցոյց գնդին։ 23  Ողջ լերուք ի Քրիստոս եւ հանապազ վայելեսջիք ի փրկութեանն Տեառն»։