Անգիտաց Անպէտ

0560

ԲԱԲՈՒՆԱՃ

(Camomille).

որ է պապունաճն, որ է իրիցուկի, որ է գետնի խնծորն, որ է ֆռ. պապունիսա. եւ ինքն սպիտակ կու լինի, եւ դեղին այլ կու լինի. եւ լաւն այն է որ մէջն դեղին լինի եւ եզերն սպիտակ, եւ հոտն սուր, եւ գարունն բուսնի. եւ ինքն տաք եւ չոր է յառաջի տարաճան. եւ ինքն մուհալլիլ է. աւգտէ ամենայն հով գլխայցաւութեան. եւ թէ աւծեն՝ զըղեղն ուջովցնէ, եւ զաչից արցունքն կտրէ. եւ իր ձէթն աւգտէ ակնջին ցաւութեան, որ ի հովութենէ լինի. եւ շոգին այլ զայն աւգտութիւնն կառնէ. եւ զգոզն եւ զկանացիքն կու յորդորէ. եւ զտղաքն ի փորուն ձգէ, թէ՛ խմելով, եւ թէ՛ աւազան առնելով, եւ թէ՛ վերցնելով, եւ ամենայն դիմաւք. խուլնջին, եւ փորուն ուռէցին, եւ լերդին, եւ զպինտ ուռէցնին կակղացնէ, եվ զցաւն խաղեցնէ. եւ թէ զհերքունն յիրմով լուանան, շատ աւգտէ. եւ ամենայն բորբոքային եւ պալղամի ջերմերուն եւ սավտայի ջերմերուն. եւ ի իր ձէթն շատ աւգտութիւն կայ. եւ ինքն տաք զաւդուածոց զեն առնէ. եւ զիր չարութիւնն տանի վարդին ձէթն. եւ իր փոխանն սամիթն է: Իպն ասէ, թէ զինքն հոռոմ ձիթով եւ թրմուսի ալուրով սպեղանի առնեն եւ դնեն ի վերայ պալղամի ուռէցնուն որ ի մկունքն ցաւ լինի, աւգտէ. եւ թէ իր ձիթովն զլատանն տրորես, եւ ի ցաւած տեղերն դնես, զցաւն խաղեցնէ. եւ թէ լեղի նշի ձիթով եւ մեղրով խառնես եւ յանձն աւծես, զինչ որ պեղծ խլտեր կայ, հանէ յանձնէն. եւ թէ ծխեն՝ աւգտէ նուզլային. եւ թէ քացխով եւ ջրով եփեն եւ այն մարդուն որ աչքն ցաւի՝ ի շոգին բռնէ զաչքն, զցաւն խաղեցնէ. եւ թէ եռցնեն եւ զշոգին ի յականջն բռնեն, զցաւն հահանդեցնէ. եւ Սահակն ասէ թէ փողացն զեն առնէ. եւ զիր չարութիւնն տանի մեղրն. եւ իր փոխանն ըղեղին ուժովցնելուն եւ զհով գլխուն ցաւն տանելուն՝ պարանճասիֆն է:

0561

ԲԱԶԱ

(Faucon).

սաֆրաղուն (Motacilla). յիշած է:

0562

ԲԱՐԶԱՏ

(Galbanum).

որ է ղիննա, եւ պ. փիրզատ կասեն. եւ յիշած է իր համարն. եւ այլ յիշեմ որ ինքն Գ ղեղ է. Ա պահրի, Ա պարրի, Ա ճապալի է. եւ Բ ցեղէն Ա՝ սպիտակ եւ թեթեւ եւ չոր է, եւ Ա՝ կակուղ է, եւ դեղինբառ է, որպէս մէղր, եւ յիստակ եւ սուր. եւ այս ցեղս լաւն է. եւ բնութիւնն տաք է Գ տարաճան, եւ չոր է Բ տարաճան. եւ ասած է թէ գէճ է. աւգտէ յէրղնիսային եւ նկրիսին. եւ իր առնելուն չաքն Բ դրամ է. եւ թէ կանայք վերցնեն եւ կամ խմեն՝ զհայզն բանայ եւ զտղան ձգէ. եւ թէ գինով եւ մուռով խմեն, զմեռած տղան փորուն ձգէ. եւ աւգտէ մահացու դեղոց եւ աւձահարի եւ կարճայհարի. եւ թէ ի մորհամն խառնեն եւ աւծեն՝ զխոզքն հալէ. եւ թէ յիրմէն Բ դրամ ջրով խմեն, աւգտէ սնկանն եւ տանի. լաւ այն է, որ Գ հետ խմեն. իսկի այլ չի լինի: ԸՌազկանն Որդին ասէ թէ տաք բնութեան մի տար, զեն առնէ: Եւ Սինէայ Որդին ասէ թէ աւգտէ հով գլխուն ցաւուն, եւ զակնջին ուռէցն տանի, եւ զքամին հալէ, եւ միս բուսցնէ. եւ թէ մեղրով լուուխ առնես, զկալուած իրիկամացն բանայ, եւ զքարն մանտրէ. եւ տաք գլխուն զեն առնէ. եւ զիր չարութիւնն տանի աւշախն. եւ իր փոխանն սէքպինաճն է, եւ կէս իր չքաւքն ճավշիրն է:

0563

ԲԱՂԲԱԿ

(Aneth).

որ է սամիթն, որ. յ. շիպթ ասէ. յիշած է իր համարն ի վերայ սէին կամ շային:

0564

ԲԱՐՁՈՒԵՆԱԿ

(Aurone).

որ է ղայսումն, որ թ. զայս խոտս ղուան չիչակի անուանէ, եւ հռ. այիոտանա ասէ. եւ ինքն յիշած իւր համարն ի վերայ ղատին:

0565

ԲԱԶՈՒԿ

(Bette).

չարութիւնն տանի քացախն եւ մաննեխն. եւ իր տակն ըստամոքին զեն է եւ ործկալ կու տայ. եւ զիր չարութիւնն տանի ազոխին ըռուպն եւ շարապի ութրուճն:

0566

ԲԱՀՄԱՆ

(Behen).

որ հ. փշաքեղ կասեն. եւ ինքն ի սուսաններուն ցեղերուն է. կտոր կտոր տակեր է. կարմիր եւ սպիտակ այլ կու լինի. լաւն այն է որ կարմիր լինի եւ պինտ եւ ծալծու. տաք եւ չոր է Բ տարաճան. գիրացնող է. եւ զսիրտն ուժովցնող է եւ ուրախացնող է. եւ աւգտէ խաֆաղանին. եւ զսերմն եւ զմերձաւորութիւնն յաւելցնէ, եւ զքարն հալէ, եւ աւգտէ նկրիսին. եւ ինքս ի գիրութեան դեղերն կու մտէ. եւ իր տալուն չաքն Ա դրամ է. եւ զիր չարութիւնն տանի անիսոնն. եւ իր փոխանն տուտարիքն է եւ ձագու լեզուն:

0567

ԲԱԼԱԽ

(Saponaire).

որ է օշնան. եւ յիշած է ի վերայ այբին իւր համարն, Աստուծով:

0568

ԲԱԼԱՍԱՆ

(Baumier).

որ է ինքն մեռոնին ծառն, որ ֆռ. պալսամի ասէ. ինքն ծառ մըն է որ ի յԵգիպտոս կու բուսնի. ի փշատի ծառն կու նմանի. եւ ի ոստերուն՝ եղ կու ելանէ. էգ եւ որձ կու լինի. լաւն այն է որ անուշահոտ լինի. տաք եւ չոր է Բ տարաճան. հալող է եւ նուրբ այնող. եւ զըղեղան գիճութիւնն կու հալէ. եւ ըխտաւորի, եւ գլխուն շուրջ գալուն, եւ աչք մթնելուն, եւ ամենայն հով ցաւերուն աւգտէ որ ի պալղամէ լինի. եւ թէ ի յաչքն քաշես՝ զղիշան տանի, եւ զարտեւանունքն բուսցնէ, եւ զքարն հալէ. եւ իր ծառն աւգտէ այն գէճ խոցերուն որ ի գլուխն լինի. եւ աւգտէ ըռուպուին, եւ զխնաֆասն տանի. եւ իր պտուղն աւգտէ սավտային. եւ իւր փայտն զկալուածն բանայ, եւ զլերդն ուժովցնէ, եւ քարն այլ հալէ, եւ արգանտին ցաւերուն աւգտէ. եւ զհով ստամոքն որ զկերակուրն չհալէ՝ աւգտէ. եւ իրիկամաց զպաղած արունն հալէ եւ հանէ. եւ զարգանտին գիճութիւնն կտրէ եւ պատեղւոր առնէ. եւ աւգտէ ամենայն գազանահարին, եւ օձահարի, եւ կարճահարի, եւ ամենայն ազգ հով ցաւերոյ. աւգտէ եւ յերղնիսային. եւ իր եղէն տալուն չաքն կէս դրամ է. բայց լերդին զեն առնէ. եւ զիր չարութիւնն տանի սանդալն. եւ իր փոխանն հոռոմ ձէթն է: Իպն ասէ թէ զիր փայտն երկթով ճեղքեն, եւ եղ կու ելանէ. լաւն այն է որ հոտն անուշ լինի եւ թեծեւութիւն չունենայ. եւ թէ զայս ձէթս ի կաթն կաթեցնես՝ մակրդի. եւ թէ կաթով խմես՝ զմահացու դեղն խափանէ. եւ ասեր են հին բժշկապատքն թէ, պալասանին եղն ուժով է քան հապն, եւ հապն ուժով է քան զփայտն. եւ թէ զհապն խմես՝ աւգտէ այն ուռէցնուն որ ի փորն լինի. եւվ թէ իր ձիթովն զարանքն օծես եւ աճռես՝ զթուլութիւնն տանի. եւ թէ զիր ձէթն առնուն Ա մխթալ, եւ Ա ուսկուռայ զուֆայի շարապով խմեն, զհազն տանի. եւ թէ Դ կուտ իր ձիթէն, ԺԲ դրամ լեղի նշի ձիթով խառնես եւ տաս լակուային եւ անձին թուլութեան, աւգտէ. եւ ոմանք ասեր են թէ իր փոխանն բողկին ձէթն է: Ասէ Պատէհին թէ ինքն ծառ մըն է, որ յԵգիպտոս բուսնի. եւ տերեւ նման է սազապի տերեւին, եւ այլ սպիտակ է. եւ իր տեղացն անունն՝ յայնի շէմս կասեն, եւ պատիհունէյնի այլ ասեն. եւ իր ձէթն լաւ է քան զհապն. եւ հապն լաւ է քան զփայտն. եւ փայտն՝ որ է յօտն՝ յիշած է ի վերայ հոյին, եւ ձէթն յիշած է ի վերայ տիւնին, որ է՝ տօհնի պալասանն:

0569

ԲԱԲԱՎՐԻՍ

(Pavot).

որ է խաշխաշն. յիշած է իր համարն ի վերայ խէին:

0570

ԲԱԼԻ ՊՏՈՒՂ

(Crise).

որ է ղարասիա. յիշած է ի վերայ ղատին իր համարն, որ է կերասն:

0571

(ԲԱՐՏԻ

(Peuplier pyramide).

յիշած է ի վերայ ղատին, ղուրպ (Saule): )

0572

ԲԱՐԻՍ, «Բարիզե

(Anis).

որ է անիսոնն. յիշած է իւր համարն ի վերայ այբին:

0573

ԲԱՂԵՂ

(Lierre).

որ է լապլապն. եւ ինքն յիշած է իւր համարն ի վերայ լիւնին:

0574

ԲԱԹՏՈՒԿ

(Cuscute).

որ է քշուսն. յիշած է ի վերայ քէին:

0575

ԲԱՂՇՏԱԿ

(Acorus calamus).

որ է վաճն, որ է ակիրն. ինքն սպիտակ եւ թեթեւ տակ է. ի ջրին մէջն կու բուսնի. լաւն այն է որ ի լի լինի եւ անուշահոտ լինի. տաք եւ չոր է Գ տարաճան. եւ նուրբ այնող է. եւ լակուային եւ սարյին աւգտէ. եւ զմոռացկութիւնն տանի. եւ զթաշանուճն եւ զլեզուին ծանդրանալն այլ տանի. եւ ամենայն ջղերուն հովութեան. եւ զմիտքն, եւ զսգայութիւնն աղէկ առնէ. եւ զաչաց սպիտակն եւ զմթնալն այլ տանի, եւ զպալղամն եւ զթանծր քամին կտրէ. եւ մաղասին այլ աւգտէ. զգոզն եւ զհայզն բանայ. եւ զլերդին եւ զիրիկամաց զկալուածն բանայ եւ տաքցնէ. եւ զփայծղան պնտութիւնն տանի. եւ թէ խմես՝ եւ թէ սպեղանի առնես՝ զերեսին զգունն յիստակ առնէ. եւ պիսակին եւ կերուածին աւգտէ, եւ զպարասն տանի. եւ զկռնակին ցաւն այլ. եւ իր առնելուն չաքն կէս դրամ է. եւ տաք իրիկամացն զեն է. եւ զիր չարութիւնն տանի պատպատն. եւ իւր փոխանն ղուստն է: Ասէ Պատէհին թէ ֆռ. այսոր ակառոյս ասէ, եւ հռ. ղրուն ասէ, եւ պ. ակիր ասէ եւ յօտ ըլ ղարհ ասեն. եւ իր ուժն մաւտ է այրասային ուժին, եւ զրեւանդին. լաւն եւ աղէկն այն է, որ ի լի լինի եւ թանծր լինի եւ համն անուշ. եւ զհով եւ գէճ բնութիւն մարդուն զմերձաւորութիւնն յաւելցնէ. եւ զլեզուին ծանտրութիւնն տանի, որ ի գիճութենէ լինի. եւ ֆաթխին աւգտէ. եւ իր փոխանն ղարանֆուլն է կամ քամոնն. եւ Բ իր չաք՝ զրեւանդն է փոխանն:

0576

ԲԱԹԿԵՆԻ

(Cuscute).

որ է գայլխոտն, որ է քըշուսն. յիշած է ի վերայ ղատին (այսպէս) իր համարն:

0577

ԲԱՒՆՊՈՏԻՆ ՏԱԿՆ

(Polypode).

որ է պասմայիճն, եւ հռ. պաւլաւպաւտիոն ասեն. եւ յիշած է իւր համարն ի վերայ պէին:

0578

ԲԱԹ

(Canard,

հ. բադ). եւ իր բնութիւնն եւ զաւրութիւնն եւ աւգտութիւնն՝ որպէս սագուն միսն է. եւ յիշած է ի վերայ սէին:

0579

ԲԱԿԼԱՅ

(FՌve).

լաւն այն է որ Նպտի լինի կամ Մսրի, եւ շուտ եփի, եւ խոշոր լինի եւ գէր. եւ բնութիւնն մուհթատիլ է ընդ տաք եւ ընդ հով. բացող է. եւ զմանն յերեսացն տանի, եւ անձինն ճլէ տայ, եւ աչից աւգտէ. եւ թէ աւծես՝ աւգտէ ինթշարին. եւ թէ ծխես՝ աւգտէ զուգամին. եւ զկեղեւն՝ եփեն ջրով եւ զջուրն առնուն եւ զգլխուն մազն լուանան. եւ ծաղիկն՝ զանձն կու տաքցնէ, եւ կրծոց եւ հազի օգտէ, եւ զչորութիւնն տանի, եւ արուն թքնելուն աւգտէ. եւ թէ զիր ալուրն՝ շարմղէն մաղես եւ շաքար խառնես եւ նշի ձէթ, եւ զինքն աւծես ծծին ուռէցին նա, կաթն չի կապի. եւ ինքն աղէկ կերակուր է. զանձն առողջ պահէ. եւ թէ քացխով եփեն՝ աւգտէ աղեց ցաւուն. եւ զբնութիւնն կապէ. եւ թէ զիր ալուրն տլէ այնեն՝ զձուին ուռէցն տանի. եւ թէ զիր ալուրն կրկին խմոր անեն եւ տղականն ի յաճուկն աւծեն քանի հեղ, բնաւ այլ մազ չի բուսնի. եւ թէ ի վերայ նազաֆին դնես՝ աւգտէ, եւ զարունն կտրէ, եւ զգէշ խոցերն աղէկ այնէ, եւ պիսակին ճլէ տայ. եւ թէ հանդալով աւծես՝ աւգտէ նկրիսին, եւ զուռէցն հալէ. եւ իր կանանչ կեղեւն աւգտէ բորին եւ քորին. բայց անձինն քամի առնէ. եւ զիր չարութիւնն տանի ծաթրինն. եւ իր փոխանն մաշն է: Ասէ Իպն, թէ զբակլան հաւուն ուտեցնեն՝ այլ հաւկիթ չածէ. եւ զբակլան շատ ուտելն՝ զհոգս կու յաւելցնէ. եւ թէ զիր ալուրն նշի ձիթով խառնես եւ ուտես՝ աւգտէ հազին, եւ զաթլճամբին, որ է կողցաւութիւն. եւ թէ զինք ծեծեն եւ բարակ մաղեն եւ քիչ մի խարազայ խառնեն եւ յաչքն քաշեն՝ զկոպերուն զկարմրութիւնն տանի. եւ թէ զդալար բակլան զանճապիլով ուտես՝ զծածուկ մարմինն ուժովցնէ եւ ամրացնէ. եւ թէ զկանաչ տերեւն ծեծես եւ դնես ի վերայ կրակին այրածին՝ աւգտէ: Ասէր է Գրոցս շինողն թէ ճարճար եւ ղուլ կասեն. եւ ասեր է Բտ թէ բնութիւնն մաւտ է մուհթատիլին, եւ աղէկ կերակրէ զանձն. եւ զառողջութիւն պահէ. եւ լաւ եփելն այն է որ կըտերուն, եւ ճղքեն, եւ ապա եփեն, եւ աղով, եւ հոռոմ ձիթով, եւ ծաթինով, եւ քամոն, եւ տարչինի, եւ պղպեղ, եւ ֆութանաճ, եւ անճիտանով ուտեն, եւ ի վերայ զանճապիլ սնուցած ուտեն, եւ զայլ պաղ ճուվարիշնին:

0580

ԲԵՒԵԿ

(Tռrռbinthe).

որ թ. մանակաւշ ասէ, եւ յ. պուտմ եւ յէլք ասէ, եւ հ. բեւեկ ասէ. ինքն էգ եւ որձ լինի. եւ լաւն այն է որ խոշոր լինի եւ թաժայ. տաք եւ չոր է Բ տարաճան. հալող է. աւգտէ ֆալճին եւ լակուային. եւ թէ թզով եւ նատրունով աւծես՝ զքալաֆն տանի. եւ թէ զիր փայտն մուսֆաք առնեն՝ զակռին միսն ամրացնէ. եւ իր խէժն աւգտէ հով հազին. եւ թէ խմցնես եւ կամ ծխես՝ աւգտէ փայծղան ուռէցին, եւ իրիկամաց հովութեան, եւ արգանդին եւ կռնակին ցաւուն. եւ իր խէժն զփորն կու կակղացնէ, եւ ծերոց շատ աւգտութիւն առնէ. եւ զիր խէժն քացխով եւ եղով խառնես, եւ աւծես կրնկին շուկակին, աւգտէ. եւ թէ կաղամպով խառնես եւ աւծես ըղնկան պարասին՝ աւգտէ, եւ զպինտ շտերն եփէ եւ կակղացնէ, եւ խոցերուն զմիսն կու բուսցնէ. եւ իր ձէթն բան կու մտէ, եւ չի թողուր որ մարդ կերակուր ուտէ. զբարքն կու կապէ. եւ զիր չարութիւնն տանի սերկեւիլն. եւ իր փոխանն ֆստուխն է: Իպն ասէ թէ միրգն զստամոքն վատուժցնէ, եւ զմերձաւորութիւնն յաւելցնէ. եւ թէ զիր տակն ծեծես եւ սպեղանի առնես՝ մազ բուսցնէ, եւ աւգտէ տայուսայլապին. բայց իր զենն այն է որ գլուխ կու ցաւցնէ. եւ զիր չարութիւնն տանի թթու իրուին:

0581

(ԲԶԷԶ

(Scarabռe).

խէին վրայ, խունֆասայ: )

0582

ԲԵՒԿԵՆՈՅ ԽԷԺ

(Rռsine de Tռrռbinthe).

որ է յելքնպատ, որ է յէլքլպուտմն, որ է բեւկենոյ խէժն. եւ ինքն յիշած է ի վերայ յիին:

0583

ԲԼԹԵՆԻ

(Fenu-Grec).

որ է հացհամեմն. որ է հապաթ ըլ սավտան (Nigelle). եւ ինքն յիշած է ի վերայ հոյին իւր համարն:

0584

ԲՈՂԿ

(Radis).

որ յ. ֆիճլ ասէ, եւ պ. թուրբ ասէ. եւ ինքն Բ ցեղ կու լինի. Ա՝ վայրի, որ է աֆիուս, եւ պ. այսոր թարպուզ կասէ. եւ Ա՝ ածուոցն է. լաւն այն է. տաք եւ չոր է Բ տարաճան. նուրբ այնող է. բողկին ձէթն աւգտէ նամաշին եւ քալաֆին, եւ զխոզքն հալէ, եւ զակնջին քամին այլ կու տանի. եւ ջուրն աչաց ճլէ կու տայ. եւ հունդն զմազն սպիտակ առնէ, եւ զկաթն կու յաւելցնէ, եւ զձայնն կու բանայ. եւ թէ կերակրէն յառաջ ուտեն՝ չթողու որ կերակուրն ի խաչկէն ի վայր երթայ եւ անցնի, փսխել կու տայ. եւ թէ կերակրէն յետեւ ուտեն՝ զկերակուրն կու մարսէ, եւ ստամոքաց զպալղամն կու կտրէ, եւ զլերդին զկալուածն բանայ, եւ զսերպմն յաւելցնէ. եւ ջուրն աւգտէ արծուոց. եւ մեղրով՝ զպեղծ խոցերուն զվնասն կու տանի. եւ ջուրն գինով աւգտէ աւձահարին. եւ թէ կորն խայթէ զմարդն՝ յայն պահն բողկ ուտէ, զեն չայնէ. եւ եղն աւգտէ ոսկրացաւութեան, եւ զպահակն տանի. եւ իր առնելուն չաքն Ժ դրամ է. եւ զիր չարութիւնն տանի մեղրն. եւ իր ձիթին փոխանն հին հոռոմ ձէթն է: Ասէ Պատէհին թէ այն որ վայրի է՝ ուժով է ամենայն դիմաւք քան զածուոցն. ասէ ԸՌուֆաւսն թէ աւգտէ պալղամին. բայց ակռային զեն է. աչաց, եւ գլխու, եւ ստամոքին պեղծ է. եւ զանձն ոջլոտ առնէ. եւ աւգտէ իրիկամաց եւ բշտին. եւ զմերձաւորութիւնն յաւելցնէ. եւ թէ զջուրն ի յանձն աւծեն՝ աւգտէ գազանահարի որպէս թրիախ. եւ աւծես քալաֆին եւ նամաշին՝ քացխով, քանի մի հեղ. եւ ուտելն՝ մազ բուսցնէ տայուսայլապին, եւ զկաթն յաւելցնէ. եւ ասեր են թէ զբողկն առանց տերեւի ծեծեն, եւ առնուն ի ջրէն Ժ դրամ, եւ անաւթեց խմեն, զմեծ եւ զփոքր քարն հալէ եւ հանէ ի բշտէն. այս փորձած է: Եւ ասէ Տապարին, թէ տերեւին ջուրն աւգտէ եարաղանին եւ շարին, եւ զսերմն յաւելցնէ, եւ զծածուկ մարմին ուժովցնէ. եւ թէ զիր հունդն քունդուսով ծեծեն եւ քացխով շաղեն եւ աւծեն ի բաղանիսն սեւ պահակին՝ աւգտէ. եւ թէ զծայրն կտրես եւ զմէջն փորես եւ վարդի ձէթ տաքցնես ի մէջն եւ ի յականջն կաթեցնես, զցաւն խաղեցնէ: Եւ Զահրավին ի Խավասն գրել է, թէ ա՛ռ զջուրն բողկին եւ եռցու վարդի ձիթով, եւ յականջն կաթեցու. զցաւն տանի, եւ զխլութիւնն այլ տանի. եւ թէ զմէջն փորես եւ Դ դրամ շողգմի հունդ ի մէջն դնես եւ զբողկն խմորով ծեփես եւ ի հահանդ կրակ թաղես մինչեւ եփի, եւ տաքցնես եղկ, եւ Գ օր խմես անաւթուց, զքարն հալէ. փորձած է: Եւ ասեր են թէ բողկն յուշ կու հալի. եւ կեղեւն եւ տերեւն սքընճպինով՝ որ մեղրով լինի շինած՝ հեշտութեամբ ործկալ տայ եւ փսխել:

0585

ԲՈՂԲՈՃ

(Truffe).

որ է թ. տաւմալանն, եւ սամարուխ, եւ քամահ այլ կու ասեն. եւ յիշած է իւր համարն:

0586

ԲՐԻՆ¯

(Riz).

որ է արուզն, որ է ըռուզն, արուժն. եւ ինքն յիշած է իւր համարն ի վերայ այբին:

0587

(ԲՐԻՆԾ.

այբին՝ արուզ: )

0588

ԲՐԱՊԻ

(Euphorbe).

որ է ֆարֆիոնն, որ է աբարֆիոնն, որ է լուպանի մաղրիպին. յիշած է իր համարն ի վերայ ֆէին եւ այբին:

0589

ԲՐԱՆՃԱՍԻՖՆ

(Armoise).

որ է պարանճասիֆն. խոտ մըն է որ ծաղիկն նման է պապունաճի ծաղկին, եւ տերեւն նման է ստեպղնի տերեւին. եւ ինքն խիստ կանաչ է. եւ համն եւ հոտն նման է աւշնտրի. եւ ինքն ի ամռան աւուրքն կու բուսնի. եւ զքարն որ ի յիրիկամն լինի՝ հալէ. եւ թէ Գ դրամ խմես՝ զգոզն յորդորէ, եւ զբշտին քարն հալէ եւ հանէ, եւ զփորն տաքցնէ, եւ զխլտն իուրբ այնէ, եւ ի փորուն զմեռած տղան հանէ, եւ աւգտէ արգանտին ցաւերուն, եւ զհայզն բանայ. եւ թէ ջրով եռցնես եւ կանայքն աւազան առնեն եւ ի մէջն նստին, զառաջի աւգտութիւնն տայ. եւ թէ սպեղանի առնեն եւ ի գլուխն դնեն, եւ աւգտէ գլխու ցաւութեան՝ որ ի հովութենէ լինի. եւ թէ եռցնեն զջուրն եւ ի գլուխն լնուն՝ եւգտէ քթին կալուածին, եւ նուզլային, եւ զուքամին, եւ գլուխն շուրջ գալուն. եւ թէ այրեն եւ զմոխիրն կանայքն ի յարգանտն ցանեն, զխոցն եւ զշտերն ողջացնէ. եւ թէ մեղրով լզեն՝ փորուն զճիճին հանէ, եւ զորդն սպանանէ. եւ ասեր է Գրոցս ժողովողն թէ այս խոտիս յ. շավիլայ ասէ, եւ պ. պարթարաքս ասէ. եւ շատ անուանք ունի որ պիտի յիշուի:

0590

ԲԱՐՏԻ ԾԱՌ

(Peuplier pyramide).