Օգուտ Բժշկութեան

Գլխացաւութիւն որ յըղեղին ծածկոցն ուռնալուն լինայ ի մարդն

Պատճառ որ ի տաքէ լինի

Հունան ասէ, թէ այս ցաւս ի տաք է լինի՝ նա ի յարենէ կամ սաֆրայէ, որ ի յըղեղան ի ծածկոցին ներքեւն յաւելցել է եւ զայս ցաւս ընծայէ։

Նշան որ ի տաքէ լինի այն է, որ յարեանն ի յաւելնալուն է՝ նա երկնին ակնջթոռացն եւ ճակտին կանգնման լինին, եւ այն որ ի սաֆրայէ է՝ նա քուն չի լինի, եւ երեսն դեղին լինայ մարդուն։

Ստածումն որ ի տաքէ լինի։

Զաքարիային որդին ասէ, թէ ի կիֆալէն երակ առ եւ ի ճակտէն այլ առ, եւ գարէջուր տուր, եւ փրփրեմի հունտ. եւ դալար մանուշակ եւ նոնոֆար հոտայ, եւ դդմի ջուր տուր, շնխաղողի ջուր եւ գառնալեզվի ջուր տուր օծել եւ խմել, որ զցաւն խաղեցնէ եւ գիճացնէ. եւ տո՛ւր զոսպան ջուրն կտուած եւ դդում եփած, որ ուտէ։

Ըռուֆօսն ասէ, թէ ի սաֆրայէ լինի՝ տո՛ւր թմրհնտի եւ խիարշամպայ, եւ սալորով լուծումն արա, եւ տո՛ւր գարէջուր, Բ նռան ջուր եւ դդմի ջուր, եւ սրքնճուպին փրփրեմի ջրով եւ մանուշակի շարապով. օգտէ։ Թէ իսպիտակ սանտալ եւ կարմիր քաֆուր տրորես եւ քիչ մն ի քիթն կաթեցնես՝ օգտէ։

Էհանան ասէ, թէ տո՛ւր դդմի ջուր որ խմէ, եւ հանապազ յաւելցո՛ւ զգիճութիւն գլխուն, եւ տո՛ւր որ ուտէ ճակնդեղ եւ շողգամբ եւ դդում եւ ոսպ, եւ մաշ կտուած եւ խուպազի, եւ զամէնն եփէ՛ եւ տո՛ւր. օգտէ. եւ տո՛ւր որ ուտէ թերխորով հաւկիթ եւ մանր ձուկն դալար. եւ թաթրուճի միս եւ տէհուճի միս եւ գառին միս եւ ուլի միս տուր. օգտէ շատ. եւ զպաղ ջուրն տուր որ խմէ. ի տաք իրաց պատրաստ կեցիր։

Պատճառ որ ի հովէ լինայ

Ըռօֆօսն ասէ, թէ այս ցաւս որ ի հովէ լինի՝ նա ի պալղամէ որ յաւելցել է եւ ըղեղան ծածկոցին ներքեւն է անցել եւ այս պատճառ ցաւուն։

Նշան որ ի հովէ լինի այն է, որ շատ ի քուն լինայ, եւ թէ ձեռքդ ի գլուխն դնես՝ նա պաղ լինայ. եւ այն որ ի սավտայէ է՝ նա գունն ի սեւութիւն զարնէ եւ զաչքն չի կարէ յիրար բանալ։

Ստածումն որ ի հովէ լինի։

Ըռուֆօսն ասէ, թէ այն ի պալղամէ՝ նա այս նուխուովս լուծումն արա։- Ա՛ռ օշինդր Ե դրամ, եւ ասարոն Բ դրամ եւ կէս. եւ զանգարիոն եւ մազտաքէ Բ Բ դրամ եւ կէս, եւ սապռ Գ դրամ. զամէնն ծեծէ՛, ապիկած աման դիր, եւ Ա կէս լիտր ջուր ի վերայ լից, եւ Գ օր արեւն դիր, ի փոշի եւ ի հովէ պահէ՛, եւ ի Դ-ում օրն քամէ՛ եւ յստկէ՛, եւ Դ նուկի առ յիրմէն, Ա դրամ նշի ձէթ խառնէ եւ տո՛ւր առաւօտուն որպէս ըռասմն է. օգտէ աստուծով։

Գեղիանոս ասէ, թէ տո՛ւր այարիճի ֆաղարայ, որ զստամոքսն սրբէ։ Եւ ա՛ռ պապունաճ եւ աքլիլմէլիք եւ սիսանպար եւ հուլպայ եւ սամիթ եւ կտաւատ, յամէն մէկէն Ա Ա բաժին. զամէնն եփէ՛ ջրով եւ օծէ՛ ի գլուխն։ Եւ այն որ ի սավտայէ լինի՝ այն է, որ տաս զմտպուխի աֆթիմոնին եւ լուծումն առնես, եւ եփես զպապունաճն եւ զաքլիմէլիքն եւ սիսանպարն եւ լնուս ի գլուխն օծես. զներկիսի ձէթն եւ սուսանի եթէ հոտայ՝ նա օգտէ. եւ զխիրուն ի քիթն կաթեցու, եւ թթվէ եւ ի ծանր կերակրէ պատրաստ. եւ տո՛ւր զսիսռան ջուրն եւ մութանճանայ եւ ղալիայ, եւ մանուշակի եւ դդմի ձէթ ի քիթն կաթեցու եւ գլուխն օծէ։ Թէ ցաւն ուժովնայ՝ ֆարֆիոն եւ կղբու ձու յեսմեկի ձիթով խառնէ՛ եւ եռցո՛ւ եւ օծէ՛ ի գլուխն. օգտէ։