Օգուտ Բժշկութեան

Շաղիղայ որ է կէս գլխացաւութիւն ի տաքէ լինի եւ հովէ լինայ այս

Պատճառ որ ի տաքէ լինայ

Էհանան ասէ, թէ ինքն կէս գլխացաւութիւն է, եւ կամ ի յաջ դիհն լինի եւ կամ ձախն, եւ տաքութիւնն ի յարենէն է եւ ի սաֆրայէ լինի որ յաւելցել է։

Նշան որ ի տաքէ լինայ այն է, որ գլխուն Դ դիհէն օթայ, եւ այն կէսն որ ցաւն է՝ տաք լինի. եւ թէ ի վերայ հով իրք դնես՝ նա դիւրաւ գայ, եւ երեսին գունն կարմիր լինայ կամ դեղին։

Ստածումն որ ի տաքէ լինայ։

Էհանան ասէ, թէ ի կիֆալէն երակ առ եւ նուխուի սապռ տուր, որ լուծումն առնէ, եւ զշաքարն եւ զգինծն ծեծէ՛ եւ տո՛ւր անօթեց որ ուտէ, եւ ավսնդին եւ սաղմ արապին եւ անդրութ դի՛ր ի հաւանն եւ ծեծէ՛ եւ տրորէ՛ վարդի ջրով, օծէ՛ ի քնքերն։ Եւ թէ զաֆիոնն եւ վարդի ձէթ հալես եւ այն դիհէն որ ցաւն է ի յականջն կաթեցնես մէկ կաթ՝ օգտէ։

Եւ թէ դանկ մն քաֆուր աղջկմօր կաթնով տրորէ՛, ի քիթն կաթեցու որ ցաւն է, եւ քիչ մն աղտոր վարդէջրով տրորէ՛ եւ ի քնքերն քսէ ուր ցաւն է։ Եւ այն իրքն որ տաք գլխացաւ առնէ՝ զէն է։

Ըռօֆօսն ասէ, թէ ամէն քաղցր եւ արթնութիւն եւ անօթութիւն զէն է, եւ ի ցաւուն դիհն ի կիֆալէն երակ առ, եւ տուր սալորի կամ խնծորի եւ կամ խաշխաշի շարապ կամ նռան, եւ թէ հազար ուտէ եւ զջուրն ի գլուխն եղկ ջրով լվանայ. եւ տո՛ւր մուզաւարայ ազոխի եւ նռան հատի. օգտէ։

Մասուային որդին ասէ, թէ տո՛ւր զայս մտպուխս. - Ա՛ռ պատրուճ եւ անծխոտ եւ սապռ Ա Ա դրամ, թրպութ կէս դրամ, շահմի հանդալ Դ կուտ, եւ սակամոնի Բ կուտ. զամէնն եփէ՛ Ա լիտր ջրով, որ կէսն մնայ, եւ թէ ուժն օգտէ՝ մէկ հետն տուր, եւ կաթեցու ի յականջն դդմի ձէթ. օգտէ աստուծով։

Պատճառ որ ի հովէ լինի

Դէվճանիս ասէ, թէ ի պալղամէ եւ կամ ի սավտայէ, որ ի գլխուն մէկ դիհն է ժողովել, եւ կամ պեղծ պուխարն է ինքն ժողովել։

Նշան որ ի հովէ լինայ այն է, որ ցաւն հահանգ լինի, եւ թէ զձեռքդ ի վերայ ցաւուն դնես՝ հով լինի. եւ տաք իրվի տիմէտ այնես՝ դիւրաւ գայ. եւ ցաւս երկան չի լինայ։

Ստածումն որ ի հովէ լինայ։

Դէվճանիսն ասէ, թէ յառաջն խաղաջ արա այն իրօքն, որ զպալղամն խաղեցնէ, եւ զերեսն ի գոլոշնին բռնէ, որ պիտեւան է, եւ զգլուխն ածիլէ, եւ զաղաւնուն ծիրտն եւ մանեխն ծեծէ՛ եւ ջրով շաղվէ՛ եւ դի՛ր ի գլուխն. եւ թէ զֆարֆիոնն եւ զկղբու ձուն Ա Ա դրամ եւ մէկ կուտ մուշք խառնես ի հոռոմ ձէթն եւ այն դիհն որ ցաւն է ի յականջն կաթեցու, եւ թէ ցաւն խիստ լինի՝ եւ Բ յականջն կաթեցու, եւ կերակուր տուր սիսռան ջուր եւ ղալիայ եւ տպքամայ, եւ շատ մի՛ ուտել եւ կուշտ ի քուն մի՛ լինար։

Երքիղանիսն ասէ, թէ զանճապիլ եւ կուլանկուպին յիրար խառնէ եւ անօթեց տուր, որ զհովութիւնն քաշէ եւ զպալղամն հալէ, սրքնճուպինով խաղաջ արա, եւ շոնիս եւ խրու ձէթ եւ եասամինի ձէթ յիրար խառնէ եւ օծէ՛ ի գլուխն. օգտէ. եւ պատրաստէ՛ ի թթվէ եւ ի ծանր կերակրէ։

Մասրճուէն ասէ, թէ զտակերուն ջուրն տուր այսպէս. - կարօսի եւ ըռզանայի, յամէն մէկէ Գ Գ դրամ. իթխիր Ա դրամ, նանխու եւ անիսոն Ա Ա դրամ, եւ մազտաքէ Գ դրամ, զամէնն եփէ՛ ԳՃ դրամ ջրով, որ կէսն մնայ. եւ յայնժամ քամէ՛ եւ Դ դրամ այարիճ խառնէ եւ Գ նուկի տուր որ խմէ. շատ օգտէ՛ աստուծով։

Եւ խալիսեցաք ի գլխուն ցաւուն կամօքն աստուծոյ. ամէն։