Օգուտ Բժշկութեան

Ըխտաւորութիւն որ տաճիկն սարյայ ասէ. ուչուխ այլ կասեն

Պատճառ որ ի տաքէ լինի

Գեղանոս ասէ, թէ այս ցաւս ի յարենէ եւ պալղամէ եւ ի սավտայէ եւ կամ ի հով քամոյ. եւ այն որ յարենէ լինի այն է, որ գլուխն արիւն շատ լինի. եւ պուխարն ի գլուխն վերնայ։

Նշան որ ի տաքէ լինայ այն է, որ գլխուն եւ վզին եւ երեսին երակն ի լարման լինի եւ ընկնելուն առաջ երեսն կարմիր լինի, եւ ընկնի, եւ քիթն արիւնի, Բ ծակէն գայ արիւն։

Ստածումն որ ի տաքէ լինայ։

Գեղանոս ասէ, թէ ի կիֆալէն երակ առ, ի սրունացն ապիկիս արկ. եւ կերակուր քիչ տուր, եւ զայն իրվին որ զարիւնն յաւելցնէ քիչ տուր, որ է ոչխրի միսն եւ հաւկթի դեղնուց եւ գինի, եւ քաղցր կերակուրք մի՛ ուտեր. եւ տո՛ւր զայս հապս, օգտէ. - Ա՛ռ շահթառայ եւ սապռ Ա Ա դրամ, թրպութ կէս դրամ, շահի հանդալ Ա դանկ եւ սակամոնի Ա կուտ. զամէնն ծեծէ՛ եւ հապ արա եւ տո՛ւր։

Ապուճարէհն ասէ, թէ զքիթն արիւնել տուր եւ զմրգերուն ջուրն տուր որ թթու լինայ. եւ ստամոքն սրբէ՛ եւ զըղեղն հովացո՛ւ եւ զարեան սրութիւնն խաղեցո՛ւ. եւ ամէն իրք որ տաքցնող է պատրաստէ՛. եւ սալորի եւ շաքարի շարապ տուր, եւ վարդէջրով քաֆուր օծէ ի գլուխն, որ հովցնէ, եւ մածուն եւ կաթն մի՛ ուտեր. եւ տաք իրվի մի՛ տալ, ի բասիլիկէն երակ առ, եւ թէ ուժ լինի՝ ապիկիս արկ. եւ տո՛ւր զնուխուի սապռն որ լուծէ. - Ա՛ռ սապռ, շինէ՛ նուխու որ ըռասմն է, եւ տո՛ւր զայս, որ լուծումն առնէ։ Ա՛ռ քապուլի Ե դրամ, պալիլաճ եւ ամլաճ, յօտի խամ մէկ ու կէս դրամ, աւսանդին Բ դրամ, եւ պատուարտ Ե դրամ, եւ սնպուլ եւ ղարանֆուլ եւ հապի պալաստն պտուղ Ա Ա դրամ. դաղձ Ե դրամ, ղաղուլայ եւ կարմիր վարդ Բ Բ դրամ. զամէնն եփէ՛ Դ լիտր ջրով, որ մնայ Ա լիտր, եւ տո՛ւր ամէն օր Դ նուկի. եւ օգտէ։ Եւ փառք արարչին յաւիտեանս։

Ի սաֆրայէ եղածին ի բռնելու ժամն շուտով պաղ ջուր խմցնէ՝ նա շատ չի բռներ. լինի որ այնով անցնի զբռնելն։

Պատճառ որ ի հովէ լինի

Զաքարիայի որդին ասէ, թէ որ ի պալղամէ լինի եւ ի գլուխն ժողվի եւ յաւելնայ՝ նշանն այն է, որ ըղեղին մէջն պինտ լինի եւ երըկնին որ հոգուն ճանփան է՝ կապին, չի թողուր որ հոգին իւր բնութենովն զիր բանն տեսանէ եւ ի յանձն քայլէ։

Նշան որ ի հովէ լինի այն է, որ երեսն իսպիտակ լինի եւ անձն վատուժ եւ խլիքն ի քիթն լցվի, եւ յայնժամն որ ընկնի՝ փրփրի։ Եւ ինքն հով խլտէ է եւ կամ շատ հով կերակուր ուտելուն։

Ստածումն որ ի հովէ լինի։

Զաքարիային որդին ասէ, թէ տո՛ւր այարիճի Ըռուֆօս եւ հապի ղուղիայ, եւ զանձն սրբէ՛. եւ տո՛ւր զանճապիլին ճուարիշն եւ հին կուլանկուպինն եւ տաք ջուր, եւ զինչ իրք որ պալղամն ի գլուխն ի վայր քաշէ՝ նա զայն արա, եւ խաղաջ արա եւ մուշքի ղալիայ տուր որ հոտայ. եւ ի հարբածութենէ եւ ի շատ ուտելու պատրաստէ՛. եւ սիսռան ջրով ղալիայ կեր եւ այարիճի հուրմուս, եւ այարիճի ֆայղարայ կեր, եւ ակրկարհայ ի մեղրն շավղէ եւ տո՛ւր ամէն օր Գ դրամ. օգտէ։

Սահակն ասէ, թէ տո՛ւր վերաբերութիւն այնել, եւ հա՛ն զպալղամն, եւ օծէ՛ զսուսանին ձէթն եւ քիչ մն փետուրով ի փողն կաթեցու. եւ ձմեռն տո՛ւր ղուֆայի մտպուխն, որ զպեղծ գիճութիւնն ի յստամոքէն եւ ի կրծոցէն սրբէ. եւ շատոք այս դեղովս խալիսեցան։ Եւ ամառն տո՛ւր մտպուխ օշինդրի, եւ սրքնճուպին յունսուլի. օգտէ աստուծով։

Ըռուֆօսն ասէ, թէ տո՛ւր հապի ըստամահիկոնն. - ա՛ռ աստախօտոս եւ շահմի հանդալ եւ կղբու ձու Ա Ա դրամ, եւ այարիճի ֆայղարայ Դ դրամ. զամէնն ծեծէ՛ եւ ջրով շաղվէ՛. եւ հապ արա եւ տո՛ւր ժմուն Բ դրամ՝ զոր ըռասմն է. եւ զուֆային մտպուխն տուր. եւ կշտոյ տո՛ւր մատն արկանել եւ վերաբերութիւն այնել, որ ցաւուն հիմն քակէ, եւ դիւրաւ խալիսի ի յայս ցաւուս։

Իպնիյօրսին յըղեղն չորցնեն եւ քացխով խմեն՝ օգտէ ըխտաւորին, զի փորձած է։ Ըղտուն ըղեղն այլ քացխով տաս, այնպէս փորձած է։