Օգուտ Բժշկութեան

Որոյ ակռային միսն ուռի կամ ի տաքէ եւ կամ ի հովէ

Պատճառ ի տաքէ լինի

Արճիճանիսն ասէ, թէ արեան յաւելվածոցն լինայ եւ սաֆրային, որ ժողվի ակռային տակն եւ յիրար խառնի եւ տաքցնէ եւ ուռեցնէ լինտն։

Նշան ի տաքէ լինայ այն է, որ յարենէ լինի գունն կարմիր լինի եւ երկնի ուռի. այն որ ի սաֆրայէն լինի այն է, որ խառնի արունն՝ նա ցաւն սուր լինի, եւ յարենէ ցաւն հայհանտ լինայ։

Ստածումն որ ի տաքէ լինի։

Արճիճանիսն ասէ, թէ ի կիֆալէն երակ առ, չորսէն ալ, եւ լուծումն տուր այնել մրգաջրով. եւ յետոյ զոսպն եփէ՛ եւ զբերանդ լվա՛ ջրով. եւ մուրտ դալար եւ վարդէջուր եւ աղտորի ջուր եւ լվա՛ բերանդ. եւ քաղցր մի՛ ուտեր. եւ հով եւ թթու եւ ազոխ ապուր կեր եւ նռան ապուր եւ որ նման է սոցա, եւ թէ քաֆուր եւ սանտալ եւ ոսպ կտուած եւ աղտոր զամէնն ծեծէ՛ եւ յակռատկերն օծէ՛. եւ զբերանդ լվա՛ քացխով եւ վարդէջրով։

Մասուվային որդին ասէ, թէ ապիկիս արկանեն եւ զդալար մուրտն քացխով կամ գինով դրջեն եւ ի բերանն առնու՝ զուռէցն եւ զարիւնն ի դուրս քաշէ եւ յիստկէ. եւ թէ զշնխաղողն քացխով եւ մրգի ջրով կամ հատով ի բերանդ առնուս՝ օգտէ. եւ այս դեղս զակռայի զցաւն տանի եւ զարիւնն կտրէ։

Ըռուֆօսն ասէ, թէ ա՛ռ զաճ, այրէ՛ եւ քացխով տրորէ՛ եւ կաթեցու, եւ մրտի հատ եւ քացխով աղնձած, եւ աղ այլ խառնէ, եւ մանր ծեծէ՛ եւ մաղէ՛ եւ օծէ ակռատկերն. օգտէ։ Եւ յառաջն զանձն սրբէ՛ եւ երակ առ ի Դ կիֆալէն եւ լուծումն արա. օգտէ։

Պատճառ ի հովէ լինի

Ապուճարեհն ասէ, թէ պալղամէ, որ լազիճ է, եւ ժողվել է եւ ուռեցել է եւ բորբոսել է, եւ գուն լնտացն իսպիտակ։

Նշան որ ի հովէ լինայ այն է, որ լինտքն արիւնի եւ միսն փթի. եւ յորժամ հնանայ՝ նա սուր լինի եւ տաքութիւն եւ կարմրութիւն չունենայ. եւ ցաւն հայհանտ, եւ ուռէցն թուլ լինայ։

Ստածումն որ ի հովէ լինի։

Ապուճարեհն ասէ, թէ զըղեղն յիստկէ՛ հապի ղուղիայով. եւ չոր թուզն մեղրով դրջէ՛ եւ տուր որ ուտէ։

Ա՛ռ սնպուլ եւ սօտ եւ յօտ եւ օշնայ եւ աղ Ա Ա մաս. զամէնն ծեծէ՛ եւ օծէ՛, եւ զփթածն չորացնէ. եւ սիսռան ջուր եւ սալորի եւ ղալիանի կեր. եւ հով իրաց պահէ՛ զքեզ. եւ մուռ եւ շիպ եւ ուպհուլ՝ եւ կիպարու պտուղ Ա Ա բաժին, զաֆրան կէս բաժին. զամէնն աղա՛ եւ մաղէ՛ եւ եփէ՛ ջրով եւ օծէ՛ ի բերանն. օգտէ. եւ մազտաքէ Դ դրամ, մրտի ձէթ Գ նուկի եռցնես եւ ի բերանդ առնես՝ օգտէ, եւ թէ զսապզտանին ձէթն տերեւովն եռցնես եւ Ա պահ ի բերանդ առնես՝ օգտէ։

Հունան ասէ, թէ մսին ուռեցն թուլ լինի եւ գիճութիւն լինայ՝ եւ ա՛ռ ճուլինար, գինով եփէ՛ եւ ի բերանդ առ եւ լվա՛ զբերանդ։ Ա՛ռ իսպիտակ զաճ եւ մեղրաջրով եփէ՛ եւ գղթոր խառնէ եւ օծէ՛ մրտին ձէթն շատ օգտէ։ Փորձիւ զայս դեղս արա. - ա՛ռ ակակիայ Զ դրամ, եւ զռնեխ դեղին եւ կարմիր Գ Գ դրամ. զամէնն մանր լոսէ եւ քացխով շաղվէ՛ եւ ղուրսեր արա եւ ժմուն օծէ։

Հունան ասէ, թէ յորժամ նասուր դառնայ՝ դեղն քազմազուն է եւ մուռն եւ սապռն եւ ակրկարհայ. Ա Ա բաժին յիրար խառնէ եւ քացխով եփէ՛, եւ զբերանդ հանապազ այդով լվա. շատ օգտէ եւ ողջանայ աստուծով։