Օգուտ Բժշկութեան

Ծարվի եւ շատ ջուր խմէ մարդն խիստ անչափ

Պատճառ որ ի տաքէ լինայ

Մասուվային որդին ասէ, թէ տաքութիւն եւ չորութիւն ի ստամոքին բնութիւնն յաւելցել է, կամ սաֆրայ ժողվեր. կամ լերդն կամ սիրտն տաքցել լինայ այս ցաւս։

Նշան որ ի տաքէ լինայ այն է, որ հանապազ բերանն չոր լինի, եւ այն որ սաֆրայէ լինայ՝ բերանն լեղի լինի, եւ այն որ ի սրտին տաքութենէն լինի՝ յորժամ հով քամի մտէ խռչակն՝ հանգչի։

Ստածումն որ ի տաքէ լինի։ Եւ այն որ ի ստամոքէն լինի՝ տո՛ւր սրքնճուպին շարապով եւ Բ նռան ջուր եւ խնծորի ջուր եւ սալորի եւ թմրհնտի եւ փրփրեմի ջուրն եւ Բ ազգ խիարի ջուր եւ ազոխի ջուր եւ ծորի ջուր, եւ սրքնճուպին սերկեւիլով եւ զդդմին ջուրն տուր սրքնճուպինով, եւ տո՛ւր տանծ եւ խնծոր. եւ զձեռդ եւ զոտդ դիր ի պաղ ջուրն եւ տո՛ւր գառին միս եւ ուլի, որ եփած լինի քացխով կամ ազոխով։

Գեղիանոս ասէ, թէ տո՛ւր գարէջուր նշի ձիթով եւ սերկեւիլի կտի լուապով եւ սրքնճուպին շաքրով. եւ թէ այս ծարուենալն ի սաֆրայէ լինայ որ ի ստամոքն լինայ ժողվեր՝ նա դեղն այն է, որ մատն արկանէ եւ սրբէ զստամոքն, եւ տո՛ւր զհով կերակուրքն։

Մատային ասէ, թէ զստամոքն սրբէ՛ եւ թթու իրվի կեր եւ տո՛ւր Բ ազգ նռան ջուր եւ սալորի ջուր եւ գարու եւ ասպաղուլի եւ որ նման է սոցա։ Եւ թէ պատճառն ի լերդին տաքութենէն լինայ կամ ի թոքին տաքութենէն կամ ի սրտին տաքութենէն՝ դեղն այն է, որ բասիլիկէն երակ առնես եւ սատակ սրքնճուպին տաս եւ սալորի եւ զարտալուի ջուր, եւ զչոր սալորն հանապազ ի բերանդ պահէ։ Եւ թէ պատճառն ի սրտին տաքութենէն լինայ՝ դի՛ր ի կուրծքն սանդալ եւ քաֆուր եւ վարդէջուր. օգտէ աստուծով։

Պատճառ որ ի հովէ լինայ

Արճիճանիսն ասէ, թէ լինի աղի պալղամէ, որ ի ստամոքն ժողվի եւ հոտի, եւ յորժամ ի ստամոքն յաւելնայ՝ ծարաւ բերէ խիստ մարդոյ։

Նշան որ ի հովէ լինայ այն է, որ ծարաւ ունենայ. եւ յաղի պալղամէ լինայ այն է, որ բերանն աղէհամ լինայ, եւ այն պալղամն որ ի խռչկէն գայ աղի լինայ։

Ստածումն որ ի հովէ լինի։

Արճիճանիսն ասէ. թէ այս յաղի պալղամէ լինայ՝ այն լաւ է զստամոքն սրբեն եւ մատն արկանեն եղկ ջրով եւ սամթի ջուր եւ եղկ սրքնճուպին. եւ տո՛ւր հին կուլանկուպին, եւ մի՛ ուտեր զայնոք որ պալղամն յաւելցնէ, եւ ղալիայ եւ զերպայ տուր եւ խորված ձագ։

Էհանան ասէ, թէ ծարաւ որ շատ լինայ որ շատ ջուր խմէ որ լինայ ինքն աղի պալղամէ, որ ժողվի ստամոքն, եւ յավելնայ սրութիւնն եւ եռայ եւ ծարաւ բերէ մարդուն։ Եւ չէ պատեհ, որ կշտու ջուր խմէ. եւ դեղն շատ քուն լինալն է, որ քունն զմարդուն զանձին մէջն գիճացնէ. եւ այն որ քնուն մէջն ծարվի՝ տաքութենէ լինայ եւ տաք իրվի ուտելուն, եւ պաղ ջուր տուր որ զծարաւն կտրէ։

Ըռուֆօսն ասէ. թէ յաղի պալղամէ լինի՝ դեղն այն է, որ զստամոքն սրբեն, եւ փոքր տիրֆիլ տան եւ զանճապիլ։ Թթվնի մի՛ տար, ո՛չ քացախ, ոչ թթու, եւ քաղցր եւ եղլի կերակուր տուր եւ ջանա՛ որ ի շատ քուն լինաս. եւ վարդի եղ օծէ ի գլուխն եւ լուծումն արա. եւ տո՛ւր նռան ջուր. եւ թէ քուն չի լինայ՝ տո՛ւր զչամիչն. եւ մերձաւորութիւն չառնէ. եւ արթուն շատ մի՛ կենար, եւ վարդի ձիթով տուր զկարմիր չամիչն, ծեծած լինի. օգտէ աստուծով. եւ ամէն տաք եւ եղլի եւ կակուղ կերակուրքն օգտէ աստուծով։