Օգուտ Բժշկութեան

Էլայօս ցեղ մն խուլինճ է որ պատմէ թէ Աստուած օգնէ

Պատճառ որ ի տաքէ լինի

Մասրճուէն ասէ, թէ ի սուր խառնուածոց եւ տաք, որ ի բարակ, յաղիքն լինայ եւ պնդի, եւ կամ տաք ուռէց, որ զփորն եւ զդախիրան չորցնէ խիստ։

Նշան որ ի տաքէ լինայ այն է, որ փորն տաք, եւ պորտին ներքեւն ցաւի խիստ, եւ ցաւն ուժով լինայ, եւ աղբն խռչկէն գայ. եւ այն որ ուռէց ունայ՝ եւ ջերմն այլ լինի եւ տաքութիւնն խիստ լինայ։

Ստածումն որ ի տաքէ լինի։

Էլաւօս Հելլենացոց բառովն «աստուած օգտէե եւ «ողորմիե ասել կու լինայ, եւ այս ցաւս խիստ դժար է, որ ի յաղեցն ի ստամոքն գայ, այնոր համար ի վարէն ճանապարհն բռնվել լինայ եւ ի բերնէն գայ աղբն. եւ թէ բնութիւնն տաք լինայ՝ նա ցաւն ի դախիրային չորութենէն է, եւ դեղն այն է որ ֆլուսի խիարշամպայ եւ յետ սալորի շարապ, եւ կամ սալոր ճուլապով թրջած եւ սպանախ ապուր։ Եւ թէ բնութիւնն հով լինայ՝ տո՛ւր թզի շարապ, որ սամթով լինայ եփած եւ քիչ մն աղ խառնած։ Եւ թէ պատճառն ուռեցէ լինի որ տաք լինայ՝ շուտ երակ առ ի բասիլիկէն կամ կաթողիկէն, եւ թէ ուժով լինայ հիւանդն՝ տո՛ւր գարէջուր, որ լինայ ի մէջն մատուտակ, եւ զայս տիմէտս արա. - Ա՛ռ ընկզի տերեւ եւ շնխաղող եւ մանուշակ Ա Ա բաժին. ծեծէ եւ իսպիտակ մոմ եւ մանուշկի ձէթ եւ սագու եղ խառնէ եւ սպեղանի արա, եւ յետոյ տո՛ւր ազոխ ապուր. եւ թէ այսով չի յաջի՝ ա՛ռ շնխաղող եւ քաքանաճի ջուր, որ է պրինկն, եւ բրինծ Ի Ի դրամ, եւ խիարշամպի մէջ Ժ դրամ. խառնէ՛ եւ նշի ձէթ այլ, հոկնայ արա։ Եւ թէ ցաւն տաք խառնուածէ լինայ՝ կերակուր պակաս տուր, եւ չոր հաց տուր ճուլապով եւ նշի ձիթով, եւ զերպայ տուր հաւձագ եփած, եւ սալոր մանուշկի շարապով դրջած, եւ Բ ժմէն յետեւ կերակուր տուր. խիարշամպայ տուր ճուլապով, օգտէ աստուծով։

Զբարտուն կեղեւին ջուրն պղպեղով տաս որ խմէ, խիստ աղէկ է։

Պատճառ որ ի հովէ լինի

Սահակն ասէ, թէ թանծր պալղամի խառնուածոց լինայ, որ բարակ աղիքն ժողվի եւ կապի եւ ուռէց լինայ, եւ կամ մահացու դեղ կերել լինայ եւ կամ ֆաթխ լինայ։

Նշան որ ի հովէ լինայ այն է, որ տաքութիւն եւ ջերմն չի լինի, այն որ ի յուռէցէ լինայ այն է, որ ծանրութիւն եւ ցաւն պակաս լինայ. եւ այն որ ֆաթխէ լինայ՝ ձեռքդ իմանաս եւ տեսնուս։

Ստածումն որ ի հովէ լինի։

Սահակն ասէ, թէ թանծր պալղամէ լինայ՝ տո՛ւր զտակերուն ջրերն եւ այարիճ, եւ մեղր խառնէ եւ սաճազնիայ տուր. եւ տիզկանէփայտի ձէթ եւ անիսոն եւ կարօսի հունդ եւ ըռզիան եփէ, զջուրն տուր. օգտէ։ Եւ թէ հիւանդութիւնն խիստ լինի եւ ցաւն ուժով՝ տո՛ւր ֆլոնիայ եւ արաստուն եւ աւագ թրիաք եւ մեծ այարիճնի եւ ֆլոնիայ, այնոր համար որ զցաւն խաղեցնէ. եւ յորժամ ցաւն խաղի՝ այլ մի՛ տար ֆլոնիայ։ Եւ թէ հով ուռէց լինայ՝ աւազան արա տաք խոտերու ջրով, եւ շիրիկ ձէթ օծէ ի փորն. եւ յետոյ ի բաղանիս մտո եւ եղլի կերակուր տուր տաք դեղերով, եւ հոկնայ արա։ Որ ցաւն լինի ի սաւտայի խառնուածոց՝ եւ այսոր դեղն որպէս մահացու դեղին ստածումն է. եւ փսխել տուր եւ յետոյ մասրտիտոս տուր եւ որ նման է սոցա։ Եւ ստածումն այն որ ֆաթխ լինայ՝ ասեն հիւանդին, որ ի վերայ կռնկին պառկի, եւ զձեռդ տանիս ի փորն եւ աճռես, եւ զաղիքն ի տեղն տանիս. եւ թէ կարես տանել՝ ասես հիւանդին որ նստի, եւ ձեռօքդ զփորն աճռես։ Եւ թէ ի տեղն երթայ՝ զհիւանդն ի բաղնիս տանիս եւ եղկ ջուր շատ լնուս ի վերայ տեղուն եւ ձեռօքդ շատ աճռէ, որ աղիքն ի տեղն անկանի եւ զբռնող դեղերն սպեղանի առնես. եւ շուրվանի տուր որ ուտէ, որ լինի գառին մսով եփած, եւ քիչ ուտէ, եւ շատ չաշխատի եւ ծանր իրք չվերցնէ. շատ օգտէ։