Օգուտ Բժշկութեան

Որոյ նստոյտեղն խոցնայ եւ կամ երկին բերանն բացուի

Պատճառ խոցին

Ապուճարեհն ասէ, թէ սուր սաֆրայէ լինայ որ խոց առնէ, եւ կամ պալղամի խառնվածոց եւ կամ ի զարկուց որ փոսնայ։

Ստածումն խոցին նստոյտեղին։

Ապուճարեհն ասէ, թէ անուշ հոտերու ջրով հանապազ լվա՛ եւ մուրտասանկի մորհամն հանապազ վերայ դիր։ Եւ այս այլ դեղս օգտէ. - Ա՛ռ պախրու ըղուղ եւ իսպիտակ մորհամ եւ մորհամ բասիլիկոն. յիրար խառնէ եւ երեքն ի հաւանն տրորէ՛ եւ օծէ՛ ի վերայ տեղուն։ Եւ թէ այսով չի յաջի՝ առ ըռաթինաճ եւ սեւ ձութ եւ մանուշկի ձէթ. եւ հաւու ճրագուով հալէ՛ եւ քիչ մն աֆիոն խառնէ եւ օծէ՛. օգտէ աստուծով։

Գեղիանոս ասէ. թէ այս լինայ ի պալղամի խառնվածոց՝ դեղն այս է. - Ա՛ռ պախրու ըղուղ եւ դեղին մորհամ Ժ Ժ դրամ, եւ սեւ ձութ Բ դրամ, եւ իսպիտակ ձութ եւ մուրտասանկ Գ Գ դրամ, եւ վարդի ձէթ Դ դրամ եւ զամէնն որպէս մոհրամ արա եւ ի ժմուն օծէ՛ ի վերայ. օգտէ։ Եւ թէ ցաւն ի զարկուց լինայ՝ դեղն այն է, որ ա՛ռ պախրու ըղուղ եւ պախրու ճրագու Ժ Ժ դրամ, եւ իսպիտակ մոմ Ե դրամ. զմոմն հալէ՛ մանուշկի ձիթով եւ զայս դեղերն ծեծէ՛ եւ մաղէ՛ եւ դի՛ր ի հաւանն եւ խառնէ՛, որպէս մորհամ արա եւ օծէ՛ ի տեղն. օգտէ աստուծով. եւ թէ զշնխաղողին ջուրն եւ խաթմու տերեւի ջուր, եւ զջրերն ա՛ռ, Բ-ին չաք փրփրեմի ջուր. եւ իսպիտակ մոմ եւ վարդի ձէթ եւ այս ջրերովս ի հաւանն տրորէ եւ հալէ եւ որպէս մորհամ արա եւ ի ժմուն օծէ՛ ի վերայ տեղին. խիստ օգտէ եւ շատ զօրութիւն առնէ։

Պատճառ որ երակն բացվի

Զաքարիային որդին ասէ, թէ այս Բ ցեղ լինայ. Ա այն է, որ յիրմէն արիւն կաթ կաթ գայ, եւ Ա այլ այն է, որ տարին ի Ա հեղ գայ, եւ այն աւելի արենէ լինայ ի մարդն։

Նշան երակ բացվելուն այն է, որ յորժամ հիւանդն վատուժ լինայ շատ արիւն գնալուն, եւ նշանն այն է, որ սիրտն խաղայ, եւ երեսն դեղնի. եւ Բ ճուռն վատուժի։

Ստածումն։ Զաքարիային որդին ասէ, թէ երակ բացվելուն դեղն այն է, որ ղուրսի քահրուպար տաս եւ կամ ֆլոնիայ, որն որ լինի, աղտոր ջրով, եւ տաս զհով եւ զբռնող կերակուր, որպէս ազոխի եւ աղտորի ապուրն եւ որ նման է սոցա։ Եւ թէ ջերմով լինի՝ ժամ ժամ լինայ, եւ դեղն այն է, որ յառաջ քան զջերման ժամն ի բասիլիկէն երակ առ, եւ զայն որ զարիւն յաւելցնէ եւ տաքցնէ մի՛ ուտել, զէն է. Թէ արիւնն խիստ երթայ՝ ապա բռնէ՛, որ արծվիք չառնէ։

Էհանան ասէ, թէ քանի որ հիւանդին երեսին գունն տեղն լինայ եւ չվատուժի՝ մի՛ բռնել. եւ թէ բռնես՝ արծվիք առնէ. եւ ղուրսի քահրուպար տուր, շատ օգտէ. - Ա՛ռ գղթոր եւ խունկ եւ ճուլինար եւ երկթի աղտ Ե Ե դրամ, մազտաքէ Ա դրամ եւ կէս, աֆիոն Ե դանկ եւ մանճի հունդ Ա դրամ. զամէնն աղա՛ եւ մաղէ՛ եւ մեղրով շաղվէ՛ եւ տուր ի ժմուն Բ դրամ եւ Գ դրամ. օգտէ։ Եւ յետ այնոր զայս դեղս տաս աղտորի ջրով. շատ օգտէ. - Ա՛ռ մուրտասանկ եւ արծթի աղտ եւ մանեխ եւ աղբրաց արիւն եւ այրած թուղթ եւ հայկաւ եւ աղաղիայ Բ Բ դրամ. զամէնն աղա՛ եւ մաղէ՛ եւ շաֆ արա եւ ի ժմուն ի բան տար. օգտէ աստուծով. ամէն։