Օգուտ Բժշկութեան

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

Բարակ քար եւ աւազն որ ի յերիկամն ընծայի մարդուն այս է

Պատճառ քարին երիկամացն

Արպիասոսն ասէ, թէ այս լինի թանծր խառնվածոց եւ հում, որ երիկամաց տաքութիւն զինքն լինայ չորցուցել եւ որպէս քինա դարձուցել. կտրիճ մարդկաց ի բուշտն լինի։

Նշան քարին երիկամացն այն է, որ գոզն քիչ քիչ գայ կսկծալով. եւ լինի որ արիւն գայ ի գոզին ճանփէն, եւ երիկամն խիստ ցաւի, եւ ճռներն ծանր լինի։

Ստածումն քարին երիկամացն։

Դեղն այն է, որ հանապազ սաճազնինայ տաս. եւ ամրուսիայ եւ զծըծմին դեղն տաս, եւ զայն դեղերն որ զգոզին ճանփան սրբէ եւ զքարն երիկամացն իջեցնէ, եւ Ա Ա դեղերուն սեխին հունդն եւ Բ խիարին եւ կարօսին. եւ սաւտ եւ քամոն եւ նանխու եւ բողկի հունդ եւ լեղի նուշ, եւ որն որ լինի, օգտէ, եւ թէ զամէնն յամէն օր Ա դրամ ձարխոտի ջրով տաս՝ օգտէ որ յիստկէ զերիկամն, եւ ըռան եւ ապքամայ զգոզին ճանապարհն սրբէ։

Սահակն ասէ, թէ դեղն այս է որ տաս. - ա՛ռ քապարու կեղեւ եւ խիարի տակ եւ լեղի նուշ եւ սալիխայ եւ սնպուլ եւ զրեւանդ բոլոր Ա Ա բաժին, մուռ կէս բաժին, մուղլ Ա բաժին. զմուղլն դրջէ՛ ջրով եւ զայլ դեղերն այլ շաղվէ՛ եւ հապ արա եւ տո՛ւր ամէն օր Ա դրամ ըռզիանի ջրով եւ բողկի տերեւի ջրով. եւ թէ Ա դանկ կոր այրած եւ մաղած խառնես՝ լաւ է։ Եւ այս այլ փորձած է խիստ. - ա՛ռ կտուած սեխի հունդ եւ նանխու եւ քամոն եւ կարօսի հունդ եւ բողկի, եւ սոտ եւ լեղի նուշ Գ Գ դրամ. զամէնն աղա՛ եւ մաղէ՛ եւ տո՛ւր բողկի ջրով. եւ տո՛ւր սիսռան ջուր, եւ հոռոմ ձէթ եւ ապքամայ եւ ըռազան եւ կապարի կեղեւ կեր, եւ մուտ ի բաղնիս եւ աւազան նիստ, եւ քալուկ ձի հեծիր որ թոթվէ, եւ այս ամէն զքարն երիկամացն հանէ եւ լաւցնէ աստուծով. ամէն։

Եւ պակասաւոր Պունիաթ բժիշկս քան զախրապ մաճունին լաւ դեղ չի գտայ այս ցաւուս. խիարի, սեխի, դդմի կտի ջրով տաս։

Պատճառ երիկամաց աւազի

Գեղիանոս ասէ, թէ պատճառն ի թանծր պալղամէ լինի, որ բնութիւնն զինքն ի յերիկամն ժողվէ եւ յաւելնայ, եւ թէ շատ լինի՝ քար առնէ, եւ ալեւոր մարդկաց ի յերիկամն լինի։

Նշան երիկամացն աւազին այն է, որ գոզելուն ատենն ի գոզին ճամփէն իրք մն զէտ աւազ ելանէ կարմիր գունն, եւ կսկծեցնէ զգոզին ճամփան, եւ լինի որ աճուկն այլ ուռի։

Ստածումն երիկամացն աւազին։

Գեղիանոս ասէ, թէ պատեհ է բժշկին, որ զայս ցաւս ճանաչէ, եւ բաժնէ զայս ցաւս եւ ղուլինճն. եւ այս Բ-ին այլ նշանն մէկ է, բայց այս ցաւուս կսկիծն խիստ է եւ ի կռնակին դիհն. եւ այլ նշան այն է, որ գոզն բարակ լինայ. բայց այս իմացվի եւ պիտի որ զհիւանդն քանի մի օր ի բաղնիս տանին եւ զկռնակն աճռեն։ Եւ նռճէսի ձէթ եւ սամթի եւ տատաշի եւ պապունաճի օծէ՛ Ա՛ռ պապունաճ եւ աքլիլմէլիք եւ մարզանկօշ եւ կարօս եւ քուկուրդ եւ տղտի տերեւ, ձարխոտ. զամէնն եփէ՛ ջրով եւ աւազան արա, եւ թէ խիարշամպի մէջ եւ նշի ձէթ եւ մանուշակի շարապ յիրար խառնես եւ տաս՝ օգտէ։

Դէվճանիսն ասէ, թէ զկռնակն օծէ՛ հաւու եղով եւ զայս տուր օգտէ. - Ա՛ռ սեխի հունդ եւ խիարի եւ շանկիարի Բ Բ դրամ. եւ քամոն եւ բողկի հունդ եւ ստեպղինի եւ սօդ կէս կէս դրամ. զամէնն աղա՛ եւ տո՛ւր ի ժմուն Ա մթխալ սրքնճուպինով, եւ տո՛ւր կերակուր ոսպ եւ զերպայ եւ հաւձագով շուրվայ. եւ տո՛ւր զայս դեղս. օգտէ. - Ա՛ռ սեխի հունդ եւ Բ խիարի հունդ Ե Ե դրամ, եւ կարօսի հունդ Բ դրամ, եւ ըռզիան եւ այրած ապիկի Գ Գ դրամ. զամէնն աղա՛ եւ մաղէ՛ եւ տո՛ւր Գ դրամ սրքնճուպինով, եւ պախրու միսն եւ անուխն եւ անխմոր հացն եւ կաթն եւ մածունն զէն է, մի՛ ուտել։

Այլ եւ հալաբուշտն որ շինեաց աման ջրի, զոր ինչ ջուր կայ որ ստամոքացն ելանէ եւ ի լերդէն թափի՝ ամէնն ի հալաբուշտն ժողովի. եւ ինքն Բ աստառ է. դրուցի աստառն սերմն է, իջանէ աջ դիհն ի վար, պարկուճն ժողովի եւ ելանէ ընդ միզուկն. եւ քարն ի սերմանէն ընծայի ի հալաբուշտն, եւ կայ որ պալղամ է եւ հովութիւն կապի, զինչ կաթն որ պանիր լինի, եւ սաֆրային տաքութենէն այրի, զինչ կաւ որ թրծի եւ քար լինի, ընդ ջրհեղն հիտրուց ելանեն արտաքս։