Օգուտ Բժշկութեան

Որ կնկան հայզն բացվի որ տաճիկն թարաֆի տամս ասէ

Պատճառն

Բագարատն ասէ, թէ լինայ ի յաւելի յարենէ, որ անձն ժողվի, եւ նօսրութենէ եւ սրութենէ լինայ արեան, եւ կամ ով դժար ծնանի, եւ կամ պեղծ ծնի ի յարգանդն լինի։

Նշան։ Բագարատն ասէ, թէ այն է որ յաւելի արենէ լինայ՝ անձն վատուժի եւ երեսաց գունն ի տեղն լինայ. եւ այն որ նօսր յարենէ լինայ՝ երեւնայ. եւ այն որ սունկ լինայ՝ յատեն չգայ։

Ստածումն։ Բագարատն ասէ, թէ յաւելի արենէ լինայ՝ այն է, որ ապիկիս արկանես մինչեւ անձն վատուժի եւ երեսն դեղնի, եւ զծծերն կապես, եւ ի գագթէն ապիկիս արկանես. եւ շինես զայն շաֆերն որ զհայզն արգիլէ, եւ զդեղերն՝ որ օգտէ այս ցաւուս - ի պաղ ջուր նստիլն, որպէս ազոխն եւ աղտորն. եւ արա զայն դեղերն, որ արգիլէ եւ պաղեցնէ։ Եւ թէ ծննդենէն յետեւ լինայ՝ տո՛ւր զայն իրվին, որ զարիւնն թանծր առնէ, եւ ղուրսի քահրուպարն։ Եւ այն որ անգանդին խոցէն լինայ՝ արա՛ զիր ստածումն։ Եւ թէ ի յարգանդն սունկ լինայ՝ ի բասիլիկէն երակ առ եւ ղուրսի քահրուպար տուր եւ արա՛ զայն հոկնանին, որ օգտէ արգանդին սնկանն, որ յիշած է յիր տեղն։ Եւ այս դեղս զարիւնն արգիլէ. - Ա՛ռ գղթոր եւ պալուտ, եւ զերկուքն այլ ի քացախն դրջէ, եւ ղարանֆուլ եւ ճուլինար Ե Ե դրամ, եւ խարմիան Բ եւ կէս դրամ, եւ վատայ այրած եւ քահրուպար եւ պուստ. զերկուքն այլ այրէ՛. զամէնն աղա՛ եւ մաղէ՛ եւ տո՛ւր ժմուն Բ դրամ պաղ ջրով։ Եւ թէ այսով չի յաջի՝ սաֆիանէն երակ առ, եւ տո՛ւր ղուրսի մուրտն կարօսի ջրով։ Եւ այս շաֆս լաւ է. - Ա՛ռ սալիխայ եւ մուռ եւ ուպհուլ, մուշքտրա մշէհ եւ կարօսի հունդ եւ շաֆ արա. օգտէ։

Պատճառն

Սահակն ասէ. թէ յաւելի յարենէ եւ երկնուն ի վատուժութենէն՝ չէ պատեհ բռնելն, եւ կամ նօսր արենէ կամ արգանդին խոցին եւ կամ զարկուց լինայ։

Նշանքն։ Սահակն ասէ, թէ այն որ երկին վատուժութենէն լինայ՝ միճասն վատուժ. եւ այն որ խոցէ լինի՝ թարախն խառն լինայ եւ նօսր եւ շատ չգայ. եւ այն որ զարկուց է՝ հիւանդին հարցիր։

Ստածումն։ Սահակն ասէ, թէ կամենաս գիտել, թէ այս ցաւս խլտէ է՝ յառաջն կտոր մն կտաւ առ նօսր եւ տո՛ւր որ վերցնէ. եւ թէ կարմիր լինայ՝ ի սաֆայէ, եւ ամէն մէկ՝ իր պատեհութենովն ստածումն արա. եւ արեան դեղն այն է, որ տաս զհով եւ զկապող իրվին, որպէս կաւ եւ ոսպ կտուած եւ իսպիտակ զաճ եւ որ նման է սոցա. եւ զայսոք կամ ուտէ կամ աւազան առնէ՝ լաւ է, կամ սպեղանի առնէ, եւ թէ զգառնալեզվին ջուրն մէն հոկնայ առնես՝ օգտէ։ Եւ այս շաֆս լաւ է. - Ա՛ռ աֆիոն եւ քթան այրած եւ իսպիտակ զաճ, քացխով տրորէ եւ շաֆ արա. օգտէ աստուծով։ Եւ այս այլ օգտէ. - Ա՛ռ ղալիայ եւ քաֆուր եւ լատան եւ մատնէհար կաւ եւ աֆիոն Ա Ա բաժին. զամէնն ծեծէ՛ եւ մրտի ջրով շաղվէ՛ եւ տո՛ւր որ վերցնէ։ Ա՛ռ ծարուր եւ պալուտ եւ ճուլինար եւ թանուքար. զամէնն աղա՛ եւ մաղէ՛ եւ մրտի ջրով շաֆ արա եւ տո՛ւր որ վերցնէ. օգտէ. եւ թաթխէ՛ զկապուտ բուրդն եւ տո՛ւր որ վերցնէ։ Եւ թէ ցաւն ի չաքէ անցնի՝ ի բասիլիկէն երակ առ եւ ղուրսի քահրուպար տուր եւ Ա շաբաթ թթու իրվի եւ բռնող իրվի տուր. օգտէ։ Ա՛ռ խունկ եւ ճուլինար եւ մազու եւ ծարուր եւ աղաղիայ եւ իսպիտակ զաճ. զամէնն թաթխէ՛ ի բուրդն եւ տո՛ւր որ վերցնէ, եւ արա՛ կակուղ հոկնանի, եւ յետոյ տո՛ւր օրն Բ դանկ պանճ, թէ տաքութիւն տեսնուս։