Օգուտ Բժշկութեան

Կին որ դժար ծնանի եւ կամ ի փորուն չելնէ տղան, մեռնի

Պատճառ դժար բերելուն

Ֆօլօսն ասէ, թէ լինայ ի մաշիմային թանծրութենէն, որ է այն ամանն, որ տղան ի մէջն ընծայի, եւ կամ պատեղվորն վատուժ լինայ, կամ տաք կամ հով օդ լինայ հասել ի յինքն, եւ տղան մեծ լինայ։

Նշան դժար բերելուն այն է, որ մաշիմային թանծրութենէ այն է, որ շուտ ճղքի. եւ այն որ կինն վատուժ լինայ՝ այն է որ երեւելի է, եւ այն որ տաք եւ հով դիպի՝ հիւանդ լինայ։

Ստածումն դժար բերելուն։

Դեղն այն է, որ մօտիկ լինի ծննդեանն՝ շուտ-շուտ բաղնիս մտէ եւ աւազան նստի, եւ օծէ զփորն եւ զկռնակն մոմ ըրովանով եւ օծէ զկուշտն եւ զոտներուն ներքեւն խիրու ձիթով տաք. եւ ժամ ժամ ի վերայ աթոռի նստի եւ կամկեկ ի ջուր գայ. եւ յորժամ ծնունդն մօտենայ՝ զշունչն բռնէ՛ եւ մատովդ զփորն աճռէ՛։ Եւ թէ մաշիմային թանծրութենէ լինայ՝ տո՛ւր կերակուրք որ ուժ բերէ, եւ անուշ գինի խմէ. եւ անուշահոտեր ծխէ ի ներքեւն։ Եւ թէ ի տաք օդէ լինայ՝ տո՛ւր նստել ի հով տեղ կամ ի տուն. եւ նռան ջուր խմէ։ Եւ թէ ի հով օդէ լինայ՝ տա՛ր ի բաղնիս եւ նստո՛ւ ի տաք տուն. եւ զաճուկն եւ զպորտն օծէ՛ յեսմէկի ձիթով. եւ յեղկ ջուր ի վերայ գլխուն եւ պորտուն լից։ Եւ թէ պատճառն ի յահէ եւ ի վախ ունելուն լինայ՝ զինքն անուշ խօսօք խաղեցո՛ւր։ Եւ թէ գիճութենէ լինայ՝ դեղն այն է, որ ի վերան ընկնիս եւ զծունկն ի փորուն դնես, որ հեշտ ծնի. եւ օծէ՛ մուհալիլնով. եւ աւազան նստու, եւ զթուղթն ծալէ՛ եւ ի քիթն դիր. եւ ձարխոտ եւ սուք եւ նշի ձէթ ծխէ ի քիթն. օգտէ աստուծով։

Թէ զօձուն խորխն ծխեն ի կնկան ի ներքեւն՝ յայն պահն զընկերն ձգէ. փորձած է։ Զպախրու թրիքն ի պատեղվորին ներքեւ ծխես՝ հեշտ բերէ զտղան. զմեռածն այլ զողջն այլ ձգէ։

Պատճառ ձգելուն զտղան

Էհանան ասէ, թէ լինի մաշիմային թանծրութենէն եւ նեղութենէն, եւ կամ զախմէ լինայ, կամ ի բարձր տեղաց ընկնի, եւ կամ տաք իրվի շատ ուտէ։

Նշան ձգելուն այն է որ տղան ի փորն մեռնի այն է, որ փորն կակուղ լինայ, եւ ծիծն թոռմի. եւ այն որ մաշիմայէն է՝ փոքր է եւ երեւելի լինայ։

Ստածումն ձգելուն զտղան։

Եւ թէ դեղերով չելանէ՝ դու կտրատէ՛ եւ հա՛ն եւ յառաջն զայս դեղս տուր. շատ օգտէ. - Ա՛ռ թրմուս եւ ասարոն եւ պուզիտան, ջրով եռցո՛ւ եւ տո՛ւր որ խմէ։ Եւ զայս շաֆս տուր որ վերցնէ, որ զմեռած տղան ի փորուն հանէ. - Ա՛ռ մուռ եւ խարպախ եւ ճավշիր եւ պախրու լեղի Ա Ա բաժին, շաֆ արա քանի կաղնու չաք եւ տուր որ վերցնէ. եւ մուռն ի ներքեւն ծխէ, եւ ցմախտակով տուր որ փռնքտայ, եւ հուլպայի ալուր եւ ամբրաւ եւ քիչ մն սազապ յիրար խառնէ եւ ի բան տար։ Եւ թէ արգանդն նեղցել լինի՝ տաք եղեր եւ ձիթեր կաթեցու. եւ յաւազան նստի. եւ ի դուրս հանելուն լաւն այն է՝ Ա դանկ ղալիայ տաս, մայի փուխտաճով խմէ, եւ տո՛ւր զայն իրվին, որ զկանացիկն յորդորէ. եւ տո՛ւր զայս շաֆս. - Ա՛ռ զրեւանդ երկան կամ բոլոր եւ ուպհուլ եւ մանեխ. ծեծէ՛ եւ շաղվէ՛ պախրու եղով եւ շաֆ արա որ վերցնէ։ Եւ թէ այսով չի յաջի՝ օծէ՛ զձեռդ շիրիկ ձիթով եւ խօթէ՛ յարգանդն եւ քաշէ՛ եւ հա՛ն. եւ թէ չերեւնայ մաշիման՝ աճռէ՛ մաշիման եւ զարգանդն մանուշկի ձիթով. օգտէ, եւ եղկ ջուրն աւազան արա. շատ օգտէ, եւ թէ զղաթրանն տաս որ վերցնէ՝ լաւ է։

Դիոսկորիտոս ասէ, թէ Բ բաժին թուրինճի կուտ, Բ բաժին իսպիտակ պղպեղ լոսէ՛ մանր, եւ կին մարդ զինքն խմէ՝ զտղան ձգէ յայն պահն։