Օգուտ Բժշկութեան

Դեղ մահացու որ տաք եւ կամ հով լինի որ մարդ ուտէ

Պատճառ տաք դեղերուն

Սահակն ասէ, թէ որ տաք եւ մահացու դեղ ուտէ եւ չի գիտենայ թէ ինչ է կերել՝ եւ զնշանն տեսնու եւ բաժանէ եւ ճանաչէ. կամ լինի որ չարկամութեամբ տան։

Նշան տաք դեղերուն այն է, որ սպանող է, զստամոքն այրէ խիստ, եւ զանձն տաքցնէ, եւ խիստ ծարաւ բերէ, եւ բերանն հանապազ չոր լինայ մարդուն։

Ստածումն տաք դեղերուն։

Սահակն ասէ, թէ լաւ դեղն այս է, որ տաք ջրով եւ շիրիկ ձիթով տաս մատն արկանել եւ սրբես զանձն եւ զստամոքն. եւ տաս գէր սփետպայ, որ ուտէ հաւձագով, եւ շուրվայ խմէ, եւ յետ այն մալէզ ուտէ նշի փաստայով եւ շաքրով, ձէթ նշով եւ գէր հաւու մսով. օգտէ. եւ տո՛ւր հանապազ քաղցր եւ թթու նռան ջուր որ խմէ. օգտէ աստուծով. եւ տո՛ւր սերկեւիլի եւ խնծորի ջուր որ խմէ. եւ խառնէ՛ սանդալ եւ քաֆուր եւ վարդէջուր, եւ դրջէ՛ ի քթանն եւ տո՛ւր որ դնէ ի վերայ կրծոցն եւ լերդին. օգտէ աստուծով։

Մասրճուէն ասէ, թէ լաւ դեղն այն է, որ յառաջն տաս մատն արկանել եւ սրբել զստամոքն. եւ յետեւ այնոր տաս զհով իրվին եւ զմրգանքն եւ զշաֆթալու եւ ղարտալու եւ խիար եւ սալոր եւ շանկիար. եւ օծէ՛ ի կուրծքն սանդալ եւ քաֆուր եւ վարդէջուր։ Զայս հոկնաս ի բան տար, օգտէ. - Ա՛ռ գարէջուր եւ մանուշակ եւ սպստան եւ յունապ եւ վարդի ձէթ, յիրար խառնէ եւ եղկ հոկնայ արա. եւ տո՛ւր հանապազ հով եւ գէճ իրվի. եւ յամէն տաք կերակրէ պատրաստ կացիր. ամէն։

Պատճառ հով դեղերուն

Դէվճանիսն ասէ, թէ հով եւ մահացու դեղն Բ ցեղ լինայ կամ ինքն անգիտութեամբ ուտէ, կամ վասն չարակամութեան համար տան մարդուն։

Նշան հով դեղերուն այն է, որ մահացու է՝ զանձն ծանրացնէ, եւ ձեռքն եւ ոտքն թուլանայ, եւ անդամքն հովնայ, եւ լեզուն ծանրանայ, եւ գոզն իսպիտակ լինի։

Ստածումն հով դեղերուն։

Դեղն այն է, որ տաք ջուր եւ հոռոմ ձէթ խմէ եւ մատն արկանէ. եւ յետոյ տաս թրիաքի յառապայ եւ մասրտիտօս եւ մշքադեղ մուսալասով։ Եւ լաւ քան զամէնն այն է, որ տաս զանգուժատին դեղն այս նշանօքս. - Ա՛ռ մուռ եւ ղուստ եւ սազապի տերեւ եւ վայրի դաղձ եւ պղպեղ եւ ակրկարհայ եւ ղրտմանայ Ա Ա բաժին, եւ անգուժատ ամէն դեղերուն չաք. զամէնն աղա՛ եւ մաղէ՛ եւ մեղրով շաղվէ՛ եւ տո՛ւր ի ժմուն կէս դրամ. եւ սազապ եւ դաղձ եւ սիսանպար եւ պապունաճ ջրով եռցո՛ւ եւ տո՛ւր որ լնու ի վերայ փորուն եւ ստամոքին։

Բագարատն ասէ, թէ տո՛ւր թրիաք եւ սխտոր եւ սազապ եւ կղբու ձու. եւ ամէն տաք օգտէ. եւ աճռէ՛ զանձն ի բաղանիսն, եւ տո՛ւր սպէտպայ ապուր, որ լինի գէր աղաւնոյ ձագով եւ տաք դեղերով. եւ արա՛ զայս հոկնան. - Ա՛ռ մեղր եւ պորայ եւ յեսմէկի ձէթ Ա Ա բաժին. զամէնն խառնէ՛ ի տաք ջուրն եւ հոկնայ արա. եւ խառնէ՛ յապուրն խոլնճան եւ տարչինի եւ զանճապիլ եւ պղպեղ եւ քամոն. օգտէ աստուծով։