Գիրք վաստակոց

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
Յաղագս Հոգացողաց գաւառաց խրատ:

Արժան է հոգացողացն գաւառաց այսպիսի օրինակաւ եւ սահմանաւ վարել: Պարտ է հոգացողին զգաւառ՝ սահմանաւ տանել եւ չընտելանալ ընդ բնակիչս տեղւոյն. վասն զի ամենայն ընտելութիւն՝ պակասութիւն բերէ հարկեացն. եւս առաւել գինարբութեանցն լրբութենէն լինի. եւ յայսմանէ ընծային բազմադիմի սխալմունք. զոր յերկար համարեցաք զամենայն ընդ գրով արկանել: Այլ պատեհ է նմա բարւոք ճանապարհաւ ընթանալ, եւ բարեբարոյ եւ քաղցրախօս ընդ ժողովուրդն լինել. եւ անմոռանալի պահել մտին զիր ինչ, եւ զսղալանացն տուգանս՝ ըստ իւրաքանչիւր յանցանացն չափով դնել. որ ոչ վասն ատելութեան պակասեցուսցէ եւ ոչ խարբութեան աղագաւ առաւելուցու տուգանաց յափշտակութիւն. այլ քաղցրութեամբ եւ խնամօք առնու զոր ինչ առնու. եւ արիութեամբ լնու զսնկութիւն եւ զկարիք սնկողացն. եւ յառաւօտուն կանուխ քնոյն ելանէ յառաջ քան զբնակիչսն:

Եւ պարտ է նմա պատրաստ կալ ստախօսութենէ, եւ հաւատարիմ լինել սահմանս օրինաց, եւ յամենայնի անխոնջ եւ անյոյլ լինել սահմանին ընթեռնուլն, եւ անյոյլաբար կատարել զաստուածային կողմանսն եւ զմարդկայինսն. եւ ինքն իսկ հոգացողն պարտ է որ պատճառ եւ առիթ լինի այլ ժողովրդեան՝ գործս բարութեան. վասն զի նմանէ երկնչին առաւել քան յայլոց: Եւ ժամ վաստակելոյն վաստակել տայ, եւ հանգչելոյն՝ հանգչել. եւ հանապազ զպատեհութենէ բարւոք գնացիցն առնէ նոցա յիշումն: Եւ յօր կիրակէիցն եւ մեծամեծ տօնիցն հանգուցանէ զնոսա եւ չբեռնաւորէ աւելի բանիւք եւ անսահման վաստակօք, այլ հանգստեամբ եւ քաղցրութեամբ տայ առնել զոր կարէ առնել: Եւ պարտ է նմա զգուշանալ վերայ բարեկամաց եւ եկամուտ ոմանց, որ մուտ եւ ել առնեն շինուածսն. եւս առաւել վերայ արուեստաւորացն՝ որք գնալն գողութեամբ եւ զրկանօք չվնասեն զբնակիչսն: Նոյնպէս եւ բաժանումն հողերոյն եւ փոփոխումն վաստակոցն առ միմեանս. որ ոչ տայ նոցա զպարոնութիւն, եւ ոչ զնոցայն ձեռն կաշառաց առնու, այլ ճշմարտութեամբ տանի. եւ զմեծամեծ դատաստանսն եւ զքննութիւնսն եւ զնորընծայ համբաւանսն՝ ընդ Պարոնն ասէ, որ նա գիտենայ եւ նովաւ կատարի. եւ պարոնին հնազանդ եւ հրամանակատար լինի յամենայնի. եւ եթէ ուրուք բարւոք խոկումն անկանի՝ որ գիտենայ թէ օգտութիւն գոյ նմա, ծանուցանէ առժամայն պարոնին: Եւ չէ պարտ նմա փութալ գործն առանց հարցման, եւ ոչ յապաղումն առնել՝ առանց պարոնին հրամանի: