ՈՂԲ
Ի
ՋՈՒՂԱ
............................................
............................................
Զերեսս
ի
յետս
դարձուցին,
Ի
նոցանէ
փախուստ
առին:
Մէջ
իւրեանցն
հնարք
իմացան,
Աւերել
զաշխարհս
լման,
Ասաց
տանել
զամենեսեան
Մինչ
ի
երկիրն
Պարսկաստան:
Հայոց
որ
հանել
սկսան,
Անդ
հայրքն
որդիքն
ուրացան,
Ծերքն
եւ
տկարքն
ոչ
նայեցան,
Փութով
տարան
զամենեսեան:
Գնացեալ
հասին
գետն
Երասխան,
Հանդէպ
ի
գաւառին
Գողթան
Եւ
գուժ
թագաւորին
եկան,
Թէ
Օմար
ազգն
եկեալ
հասան:
Յայնժամ
սոքա
ահէ
նոցին,
Փութացուցին
զամենեսին,
Շտապով
ամէնն
ջուրն
լցին,
Բազումս
ջրասուզ
արարին:
Երբ
Օմար
ազգն
չհասան,
Ամօթալից
յետս
դարձան,
Շահն
գնաց
ի
Ասպահան,
Տարեալ
ընդ
իւր
հայքս
ամենայն:
Ողբամք
երկիրս
Արարատեան,
Գեւղք
եւ
գաւառք
աւեր
դարձան,
Եկեղեցիք
խաւարեցան,
Ժամատեղաց
ձայնն
հատան:
Ջուղայ
քաղաքն
ազնիւ
շինած,
Քօշք
եւ
սարայքն
բարձրացուցած
Եւ
գունզգուն
ծաղկեցուցած,
Նա
հիացումն
էր
տեսողաց:
Եւթն
ժամատեղ
էր
հաստատած,
Եկեղեցիքն
զարդարած,
Բուրվառանին
ոսկեջրած,
Ծածկոցներն
ոսկեթեզած:
Աւետարանքն
եւ
սուրբ
խաչերն
Անգին
ակամբք
էր
զարդարած,
Սեղաներն
եւ
սրբութիւնն`
Ուրախութիւն
էր
նայողաց:
Ժամատեղին
խափանեցաւ,
Պաշտօնէից
ձայնն
հատաւ,
Լուսն
եւ
կանթեղքն
խաւարեցաւ,
Պայծառութիւն
աւեր
դարձաւ:
Ջուղա
քաղաքն
եւ
Էրեւան,
Շօշ
քաղաքին
բնակեցան,
Ի
այն
տեղին
հաստատեցան,
Յետ
դառնալոյ
չկայր
հրաման:
Բոլոր
երկիրս
ամենայն
Մինչ
Կաղզվան
եւ
Շիրակվան
Ձօրն
Եղեգաց
եւ
Նախէջվան
Զամենեսեան
սուրկուն
տարան:
Եկն
հարաւ
ի
միւս
ամին,
Դառնալ
եղեւ
Շահապասին,
Եկեալ
իջան
Թաւրէզ
քաղքին`
Պահպանութեան
իւրոյ
երկրին:
Դարձեալ
եկն
Ջղալի
որդին
Ի
սահմանս
Թաւրէզ
քաղաքին,
Հանդէպ
միմեանց
իջեալ
էին,
Դիպող
ժամու
կռուել
կամէին:
Այնչափ
շատ
էր
զօրս
նորին,
Հպարտացեալք
պարծենային,
Թէ
ըմբռնեմք
Շիխի
որդին,
Կապեալ
բերեմ
յառաջ
քոյին:
Ասեն.
Յորժամ
Շահն
առեմք
Եւ
իւր
հեծեալքն
կոտորեմք,
Արտաւիլ
քաղաքն
իջանեմք,
Մեծ
շխերոյն
շիրիմքն
այրեմք:
Սրտապնդեալ
Շահապասին,
Անունն
աստուծոյ
յիշեցին,
Հետ
ի
նոցա
կռիւ
մտին,
Յաղթեալ
անհուն
զօրաց
նոցին:
Հզօր
ազգն
տկարացան,
Թաջալ
ազգին
կոխան
եղան,
Բազումք
ձեռօք
սոցա
մեռան
Եւ
այլք
գիշերի
փախուստ
առան:
Վրանքն
ամէն
դրած
թողին,
Մալըս
եւ
ըռզակս
ո'չ
նայեցին,
Որպէս
առիւծ
գոչմամբ
եկին,
Իբրեւ
զաղւէս
յետս
դարձին:
Յորժամ
յաղթեաց
մեծ
վազիրին,
Եկեալ
ի
վերայ
Գանճու
քաղքին,
Նստան
բոլոր
շուրջ
զբերդին
Չորս
ամիսս,
ապա
առին:
Սուր
ի
վերայ
նոցա
եդին,
Օմար
ազգն
կոտորեցին,
Քսան
հազար
այլ
աւելին,
Որք
բնակեալ
էին
ի
մէջ
բերդին:
Անտի
գնաց
յերկիրն
Շարվան
Եւ
Շամախու
բերդն
այլ
առան,
Եւ
կոտորեաց
զամենեսեան,
Այլ
աւելի,
քան
զԳանջայն:
Վրացտան
բերդերքն
որ
կային`
Թումանիս,
Տփխիս
եւ
Գօրին,
Ելին
յառաջ
Շահապասին,
Բերդորայքն
դատարկ
թողին:
Օմար
ազգն
յերկրէս
հատաւ
Եւ
Ղզլպաշն
հաստատեցաւ,
Իւր
հայրենի
երկիրն
առաւ,
Ուրախութեամբ
յետս
դարձաւ:
Ամէն
երկրի
խաներ
նստան
Եւ
շինութեան
սկիզբն
արարան,
Շատ
եկեղեցիք
շինեցան,
Բազմաց
խորհուրդն
կատարեցան:
Մէկն
Աղբաբէս
է
բազմաց,
Իւր
խաչին
մօտ
վիմ
են
փորած,
Ժամատեղով
խորան
շինած
Ներքեւ
վիմին
զուգ
ջրաղաց:
Երբ
Օմարաց
ազգն
հատան,
Սոքա
Չաթախ
գեղն
թողան,
Մեծ
Ղարամուրատն
դարձան,
Ներքին
շէնն
մնաց
ունայն:
Դարձեալ
պատմեմք
եւ
այլ
չարիս,
Որ
եղեւ
այսմ
ժամանակիս,
Հազար
յիսուն
եւ
հինգ
թուիս,
Սաստկացաւ
սով
վերայ
երկրիս:
Բազումք
սովու
մեռանէին,
Շատ
ոք
զորդիսն
ծախէին,
Ոմանք
մարդոյ
միս
ուտէին
Եւ
այլք
դռնէ
դուռ
շրջէին:
Մարդակեր
գազանքն
շատացան,
Բազում
տեղիս
մարդիկք
կերան,
Այսչափ
չարիքս
առ
մեզ
հասան,
Ոչ
եղեւ
դարձ
ազգի
մարդկան:
Երկու
ամ
բոլոր
սով
տեսաք,
Օտար
երկիր
վտարեցաք,
Ո'չ
մեր
մեղացն
զղջացաք
Եւ
ո'չ
չարեաց
դադարեցաք:
Վա'յ
քեզ,
Դաւիթ
Գեղամեցի,
Վասն
քո
մեղացն
ամենայնի,
Միթէ
Քրիստոս
քեզ
ողորմի,
Մարդասէր
կամօքն
քեզ
ազատի:
Ով
ոք
զգիրս
ընթեռնէ
Եւ
պատմութիւնս
տեսանէ,
Մեղացս
իմ
թողութիւն
ասէ,
Աստուած
իւրեան
մեղքն
ջնջէ: