Պատմութիւն Հայոց

Հեղինակ
Ghevond  

Բաժին

Թեմա

Իսկ թշնամեացն սփռեալ զասպատակ իւրեանց ի գաւառն Բագրեւանդ եւ ի սահմանակիցս նորա՝ եւ տագնապ մեծ յարուցանէին ի վերայ բնակչաց երկրին, ուս եդեալ ընդ ամենայն քաւարանս աղօթից՝ խոկային կործանել եւ շփոթել զսրբութիւն եկեղեցեաց Քրիստոսի. խորտակէին եւ զնմանութիւն պայծառացեալ խաչին Քրիստոսի, զոր ապաւէն եւ հովանի յելս եւ ի մուտս կանգնեալ ի պատճառս երկրպագութեան համագոյ Երրորդութեանն. եւ հրկիզութեամբ բառնային ի միջոյ: Վարէին ուժգին հեռութեամբ ընդ քահանայս եւ ընդ մոնոզոնս ընդ պաշտօնակիցս նոցին, իբրեւ առաջնորդք նոցին՝ որք վախճանեցան ի պատերազմին: Յափշտակէին եւ ի տեղիս տեղիս զսպաս եկեղեցւոյ. եւ զնշխարս սրբոց Աստուծոյ վարեալ տանէին յաւարի: Եւ իբրեւ լցան զօրքն անօրէն յաւարէ աշխարհիս Հայոց՝ դարձեալ ելանէին ի վերայ ամրոցաց եւ նուաճէին զապաստանեալսն յամուրսն՝ կոչել ի խաղաղութիւն, եւ տային գիր երդման եւ իջուցանէին յամրոցացն:

Եւ ինքն չու արարեալ իբրեւ պանծալի եւ քաջ յաղթութեամբ՝ դէմ եդեալ գնայր յաշխարհէս Հայոց. անցանէր. ընդ աշխարհն Պարսից, յանդիման կամէր լինել իշխանին Իսմայելի, իբրեւ զի զփոխարէն միամտութեան վաստակոցն առցէ ի նմանէն: Եւ նոյնժամայն հասեալ ի վերայ նորա դատաստան յիրաւադատէն Աստուծոյ՝ սատակէր ի կենաց յերկրին Պարսից: Քանզի չարաչար ցաւօք տանջեալ սատակէր եւ ըստ արժանւոյն ընդունէր զհատուցումն վրէժխնդրութեան. զի փոխանակ անպարտ արեանն հեղլոյ ի ձեռն նորա՝ հեղաւ արիւնն իրաւացի, թէպէտեւ ոչ սրով մարդկան՝ այլ աներեւոյթ սրով հրամանաւ բարձրելոյն, որ ազգողական թափանցական զօրութեամբ քան զամենայն սուր երկսայրի յորոշումն ոգւոյ եւ շնչոյ եւ յօդից եւ ուղղոց անցանէ: Այնու սրովն խնդրեաց զվրեժ արեան որդւոց իւրոց, եւ զհատուցումն ատելեաց իւրոց հատոյց. եւ զերկիր ժողովրդեան իւրոյ սրբեաց եւ խնայեաց ի ժողովուրդ իւր. զի զգաւազան ժողովրդեանն մերժեաց յերեսաց նոցա: Միւսանգամ ապահով եղեն ի բնակութիւնս իւրեանց: