Ուղեգրութիւն

[ԺԱ]  ՍԱՆ ՃՈՒԱՆ

Եւ յետ աւուրց ինչ գնացաք ի Սան Ճուան, որ է Սուրբ Յոհան աւետարանիչն։ Եւ այն յոյժ մեծ եւ փառաւոր էր, ունէր երկու սբիդալ. եւ հազար հիւանդ կայր ի նմա. եւ կայր առջեւն բարձր, դեղին մէրմէռէ արձան, եւ ի գլուխն ոսկի խաչ։ Եւ այնպէս սահմանք է այն երկիրն, զի ամէն եկեղեցոյ առջեւ սիւն կայ, ըստ սրբոյն Եփրեմին տեսլեան, որ զաղօթս սրբոյն Բարսղի իբրեւ զսիւն լուսոյ ետես, եւ լուաւ թէ սիւնս աղօթքն է սուրբ Բարսղի. զի [յ]ամենայն եկեղեցիս աղօթք արդարոց սիւնք են։ Եւ կայր այն սեանն ներքեւն աղբիւր մի քաղցրահամ եւ արծիւ մի ի վերայ. որ էր սուրբն Յոհան. եւ բխէր կտուցէն ջուր յորդ եւ առատ [1]. եւ էին երկու վիշապք յաջմէ եւ ահեկէ, որ եւ նոցա բերանոյն ջուր ելանէր, նաեւ ի պորտոյ։ Եւ մտեալ ի ներս տեսաք գեղեցիկ շէնս եւ նկարս զուտր ոսկ[ւ]ով եւ արծաթով. եւ կայր զարմանալի մեծ երգէհոն մի, որ ասին թէ երեսուն հազար ղուռուշ կու նայի. եւ այնպէս պայծառ եւ վայելուչ էր, որ աչք հազար պիտէր որ վայելէր զշէնքն։

Եւ յարեւելից կողմն կայր եկեղեցի մի այլ մեծ եւ հին, ի Կոստանդիանոսէ [2] շինեալ. եւ ասին թէ անդ է սուրբ Կարապետին գլուխն. զոր այլքն ի Մալթայ ասեն. եւ Հայքն ասեն թէ ի Գանձասար. եւ մարմին Զաքարիայ մարգարէին, հօրն Յովանու. եւ այլ բազում մասն եւ ոսկերք սրբոց. զոր երկրպագեցաք։ Եւ այլ յառաջ գնացաք ուր խորանն էր աւագ, որ էր նոր զուգած հրաշալի. եւ կայր ի վերայ սեղանին խորհրդանոց մի զարնիշանով փորած եւ ոսկ[ւ]ով լցած եւ զանազան ակամբ եւ մարգարտով ընդելուզած։ Հազար երանի յիշատակ դնողաց տվաք. եւ ասին թէ ԽՌ ֆլորի կու հայի։ Այլ կայր առջեւ խորանին չորս սիւն ազնիւ սփետրէ, զոր ոմանք ասին ոսկէջրած է։ Եւ կայր խորանին վերայ զուտր արծթէ թափած երկոտասան առաքեալս մեծամեծ եւ այլ սուրբք։ Եւ ո՞ր բերան կարէ պատմել կամ գին դնել։

Եւ ի մէջ մատուռի մի տեսաք ձիաւոր մի, որ ասին թէ Կոստանդիանոսն է, թագ ի գլուխն եւ ի ձեռն պօղտօղան։ Եւ էին ժամն այն վաթսուն մեծամեծ սիւնք մարմարիոնէ. թող զփոքրկունս, եւ զայլ շինուածս հիանալիս. զի կարծես թէ մատամբն Աստուծոյ է շինած։ Եւ ի մէջ տաճարին յաջ կողմն տեսաք եօթն ոսկի խնծոր յառաստաղն ծիրանէգոյն. եւ ասին թէ զսա կոչէ տաճիկն՝ խզըլալմայ։