ԵՒ
ՊԱՏԱՍԽԱՆԻՔ
1
Հարցումն.
Ո՞վ
է
հայր
մահու։
2
Պատասխանի.
Նախանձ։
3
Հարցումն.
Ուստի՞
յայտ
4
Պատասխանի.
Յայսմանէ
նախանձու
բարսարկուին
մահ
եմուտ
5
Հարցումն.
Եւ
ո՞վ
է
մայր
6
Պատասխանի.
Ագահութիւն
որպէս
ասեն
Արմատ
ամենայն
չարեաց
արծաթասիրութիւն
7
Հարցումն.
Ո՞վ
է
որ
տանի
ի
կեանսն
8
Պատասխանի.
Հեզութիւն
վասն
որոյ
ասէ
Հոգին
Սուրբ
թէ
Յո՞վ
բնակեցայց
եթէ
ոչ
ի
հեզս
եւ
ի
խոնարհս
եւ
որք
դողան
ի
բանից
9
Հարցումն.
Եւ
ո՞վ
առիթ
10
Պատասխանի.
Լրբութիւն
վասն
որոյ
Ոչ
այսպէս
ատեաց
զանաւրէնն
որչափ
11
Հարցումն.
Եթէ
կարիցե՞ն
կախարդք
զբնութիւն
արարածոց
12
Պատասխանի.
Եթէ
հաստատել
կարեն
ապա
եւ
փոխել
13
Հարցումն.
Ահա
բազում
լուաք
եթէ
զմարդիկ
փոխեն
ի
կերպարանս
14
Պատասխանի.
Ոչ
ամենայն
ինչ
որ
առ
աչաւք
է
ճշմարտութիւն
ասի
որպէս
եւ
ոչ
ստուեր
մարդոյ
մարդ
ասի։
15
Զնմանութիւն
եւ
զկերպարանս
կարեն
ցուցանել
բայց
ճշմարտութեամբ
ոչ
կարեն
ցուցանել
եւ
ոչ
փոխել
զարարածս
Արարչին
զի
որ
արարն
Նա
միայն
կարէ
16
Հարցումն.
Նա
աւանիկ
գիրք
ցուցանեն
թէ
առնէին
կախարդքն
զոր
ինչ
Մովսէս
17
Պատասխանի.
Ընդ
բարբառ
բանի՞ցն
նայիցիս
թէ՞
ընդ
ճշմարտութիւն
իրացն
թէ
արդարեւ
որպէս
Մովսէսն
առնէր
ճշմարտութեամբ
ոչ
էր
պարտ
զՄովսիսի
արարեալս
առնել։
18
Նա
աւանիկ
ճշմարտութիւնն
զոչ
ճշմարտութիւնն
յայտ
առնեն
զի
կանգնէր
մի
վիշապն
եւ
զբազում
վիշապս
կլանէր
եւ
ստուեր
եւ
նմանութիւն
եւ
տեղի
անգամ
ոչ
երեւէր։
19
Ապա
մինչ
ի
կախարդքն
դարձան
հարուածքն
կեղք
ու
խաղաւարտք
յայտնի
եղեւ
ստութիւն
նոցա
եւ
ի
հարկէ
խոստովան
եղեն
թէ
ձեռն
Աստուծոյ
է։
20
Բայց
թէ
կարող
լեալ
էին
զյարուածսն
ի
Մովսէս
եւ
յԱհարովն
21
Հարցումն.
Մովսիսի
ոչ
կարէին
առնել
ինչ
զի
Աստուած
ընդ
նմա
էր
բայց
մեղաւորաց
կարեն
առնել
չար
եւ
բարի։
22
Պատասխանի.
Ոչ
միայն
մեղաւորաց
չեն
ձեռնհաս
կախարդք
բարւոյ
եւ
չարի
այլ
եւ
ոչ
անասնոց
անմտից
բայց
զոր
Աստուած
մատնէ
այլ
առանց
Աստուծոյ
ոչ
կարեն
սպանանել
զի
ի
Տեառնէ
են
ելք
մահու։
23
Սպասէ
մեղաւորն
արդարոյն
այլ
Տէր
ծիծաղեսցի
զնոքաւք
եւ
ոչ
մատնէ
զնա
ի
ձեռս
նորա։
24
Նա
եւ
ոչ
ճնճղուկ
անկանի
յորոգայթ
առանց
հրամանի
Հաւր
ձերոյ
որ
յերկինս
է
զի
ամենայն
ինչ
Նովաւ
եղեւ
եւ
25
Հարցումն.
Կայէն
առանց
Աստուծոյ
սպան
զԱբէլ
եւ
սպանողն
Կայինի
առանց
Աստուծոյ
սպան
զԿայէն
եւ
Հերովդէս
զՅովհաննէս
եւ
ամենայն
արդարքն
առանց
Աստուծոյ
մեռան
26
Պատասխանի.
Զի
թէ
լինի
մարդ
առանց
Աստուծոյ
եւ
մեռանի։
27
Ոչ
պոռնկորդին
Աստուծոյ
հրամանաւն
լինի
եւ
ոչ
մեղաւորն
Աստուծոյ
հրամանաւն
մեռուցանէ
զարդարն
այլ
սատանայ
է
պատճառ
չարեացն։
28
Աստուած
հրեշտակաց
անքննելի
է
եւ
անհասանելի
ամենից
զի
որ
քննէ
զծով
մեռանի։
29
Լինելութեան
պատճառ
Աստուած
է
զի
աւրհնեաց
ի
սկզբանէ
զարդարն
աճել
եւ
բազմանալ
ի
մերձենալ
արուին
յէգն
Աստուծոյ
հրաման
կատարի
լինի
աճումն
ըստ
նախակարգ
հրամանի
Աստուծոյ։
30
Աստուած
է
պատճառ
լինելութեան
եւ
ոչ
սատանայ
որպէս
ասէ
Առանց
Աստուծոյ
եղեւ
եւ
ոչինչ։
31
Սատանայ
հրապուրանաց
է
պատճառ։
32
Նոյնպէս
եւ
մահու
հրաման
յԱստուծոյ
է
Յորում
աւուր
ուտիցես
մեռցիս
եկեր
եւ
33
Եկն
Քրիստոս
եւ
եսպան
զմահ
եւ
կենագործեաց
զմարդիկ։
34
Ինքն
Քրիստոս
Իւրով
կամաւքն
մեռաւ
յանաւրինացն
եւ
արդարոցն
թոյլ
ետ
մեռանիլ
յամբարշտացն
զի
ուրախասցին
յարքայութեանն
որպէս
եւ
գրեալ
է
Ընդ
Քրիստոսի
մեռանին
ընդ
Նմին
եւ
35
Արդ
այնք
որք
զԱստուծոյ
փառս
եւ
զպատիւ
արարչութեանն
սատանայի
տան
ի
հուր
գեհենի
է
ժառանգութիւն
36
Հարցումն.
Եթէ
կարիցե՞ն
կախարդք
որդիս
տալ
ամլոց
եւ
ստնտուկս
իմա՛
զմէջ
սկնդուկս
բարի
37
Պատասխանի.
Ամլութեան
բազում
պատճառք
են
այն
զոր
Աստուած
արգելեալ
է
չէ
ոք
որ
նմա
ձեռնհաս
կարէ
լինել
ոչ
կախարդ
եւ
ոչ
բժիշկ։
38
Բայց
եթէ
պատճառք
ցաւոց
ինչ
զայն
կարող
են
եւ
բժիշկք
ուղղել
Աստուծոյ
ազդեցութեամբն
դեղովք։
39
Այլ
առանց
Աստուծոյ
թէ
եւ
ամենայն
բժիշկք
եւ
կախարդք
ժողովէին
ոչ
կարէին
Սառայի
որդիս
տալ։
40
Զոր
ձեռն
վերնոյն
փակեալ
է
չէ
ոք
որ
41
Հարցումն
Դիւահարութեան
պատճառ
ի՞նչ
է
42
Պատասխանի.
Վասն
հպարտութեան
մարդկան
լինի
զի
որդի
որ
մտավարժ
է
եւ
իմաստուն
գան
ոչ
ըմպէ
իսկ
որ
անմիտ
է
հանապազ
գանալից
43
Հարցումն.
Մեղաւորք
վասն
մեղաց
տանջին
իսկ
տղայոց
անմեղաց
զի՞
տիրիցեն
44
Պատասխանի.
Զամենայն
մարդ
յորդեգրութիւն
կոչէ
Աստուած
որպէս
զԻսրաէլն
Նա
է
որդի
իմ
անդրանիկ
Իսրաէլ
եւ
Որդիս
ծնայ
եւ
բարձրացուցի։
45
Արդ
եթէ
փակեալքն
ընդ
աւրինաւք
որդիք
կոչին
որչափ
եւս
առաւել
ազատեալքս
զոր(ոց
ասէ
իսկ
Ետ
նոցա
իշխանութիւն
որդիս
Աստուծոյ
46
Արդ
զի
իբրեւ
յորդիս
մատուցեալ
է
ի
մեզ
Աստուած
առ
երբեմն
խրատել
հարկանէ
զանասունս
մեր
երբեմն
զանդաստան
եւ
զայգիս
մեր
զի
հայելով
ընդ
այն
ի
միտ
առցուք
մտանել
ընդ
լծով
երկեղի
ծառայել
Տեառն։
47
Ապա
մինչ
այսու
եւս
ոչ
խրատիմք
ի
մեզ
առաքէ
տանջանս
պէս
պէս
ցաւոց
եւ
խեղութեամբ
մատնէ
եւ
դիւաց
զտղայս
մեր
զի
ի
միտ
առցուք
թէ
Արդարն
հազիւ
կեցցէ
իսկ
ամբարիշտն
ո՞ւր
48
Եւ
տղայոցն
յայն
սակս
պատահի
զի
մի՛
արդարն
ի
բարիս
գործելոյ
դադարեսցէ
եւ
մի՛
մեղաւորն
ի
մեղս
յամել
կարասցէ։
49
Եւ
չէ
այսմ
պարտական
այլ
չար
գործք
մարդկան
բարկացուցանեն
զԱստուած
եւ
այնպիսի
ցասմամբ
մատնէ
զտղայս
մեր
դիւաց։
50
Զի
որպէս
այլոց
հաւատովք
բժշկեաց
զանդամալոյծն
եւ
շնորհեաց
նմա
թողութիւն
մեղաց
նոյնպէս
եւ
այլովք
տանջանաւք
ածէ
յերկիւղ
զբազումս
է
զի
անմեղ
տղայովք
եւ
է
զի
մեղուցելովք
որպէս
եւ
Ինքն
միայն
գիտէ
Բարերարն։
51
Եւ
ոչ
եթէ
ի
դատապարտութիւն
ինչ
մարդոյն
ոգոյն
լինի
տանջումն
դիւաց
այլ
առաւել
յարգահատութիւն
մանաւանդ
թէ
անմեղ
ոք
իցէ
եւ
վասն
այլոյ
երկեղի
ի
միտսն
արկանել
մատնի
յայնպիսի
տանջանսն
զոր
իբրեւ
զմտրակ
կախեալ
ի
իշխանին
զարհուրեցուցեալ
զտեսաւղսն
նոյնպէս
եւ
տղայոցն
լլկանսն
ի
զղջումն
ածէ
52
Այլ
ասեն
կախարդք
յղեն
զդեւսն
եւ
հանեն։
53
Կախարդք
զդեւս
ոչ
կարեն
հանել
Տէրն
ասաց
Սատանայ
զսատանայ
ոչ
հանէ։
54
Մարդ
որ
զԱստուած
թողու
զսրբութիւն
զպահս
զաղաւթս
եւ
ի
դիւթս
եւ
ի
կախարդս
ապաւինի
եւ
քակէ
զյոյսն
յԱստուծոյ
թոյլ
տայ
Քրիստոս
դիւաց
բնակիլ
ի
նմա
եւ
տանջել
զնա
եւ
պահանջել
զոգի
նորա
եւ
տանել
ի
դժոխս
որպէս
զոգիս
անաւրինացն։
55
Կախարդք
դիւաց
բագինք
են
եւ
չեն
համարեալ
ի
քրիստոնեայս։
56
Ոչ
զոք
ի
կախարդաց
կարես
տեսանել
անցաւս
եւ
անդեւս։
57
Նա
եւ
տեսանեմք
զկախարդսն
միշտ
ի
դիւացն
եւ
մանաւանդ
մոլիքն
զի
նախ
ինքեանք
մոլին
եւ
դիւահարին
ի
դիւացն
կատաղութենէ
եւ
խոստանան
տալ
բժշկութիւն
յուսացելոցն
ի
նոսա
բայց
ոչ
են
ձեռնհաս
զի
ի
ձեռս
Աստուծոյ
է
ամենայն
որպէս
ասաց
մարգարէիւն
Ես
սպանանեմ
եւ
Ես
58
Ոչ
իշխէ
սատանայ
ի
մարդ
մտանել
բայց
հրամանաւն
Աստուծոյ
եւ
ոչ
լոկ
ի
մարդ
այլ
եւ
ոչ
ի
զեռունս։
59
Բայց
փորձիչ
ետ
Աստուած
զսատանայ
եւ
փորձէ
նովաւ
որպէս
ասաց
մարգարէիւն
Ա՛րկ
ի
բովս
եթէ
փորձ
իցէ։
60
Որպէս
վասն
նոցա
փորձեցաւ
Քրիստոս
ի
սատանայէ
եւ
ձեզ
պատուիրեաց
Քրիստոս
յաղաւթս
կալ
չմտանել
ի
փորձութիւն
այլ
եւ
զմեղսն
համբերողս
այլ
զի
պատերազմասէր
է
չարն
եւ
խնդրէ
կորուսանել
զամենայն
Քրիստոս
ասաց
Խնդրեաց
սատանայ
մաղել
զձեզ
ըստ
խնդրելոյն
սատանայի
ետ
զնոսա
ի
փորձութիւն։
61
Եւ
իշխանութեամբն
զոր
առեալ
էին
ի
Քրիստոսէ
գնացին
ի
վերայ
իժի
եւ
քարբի
եւ
կոխեցին
եւ
հարին
62
Եւ
ընդդէմ
Յովբայ
պարգեւաբաշխ
եղեւ
սատանայ
յասելն
Աստուծոյ
ցսատանայ
Նայեցար
ընդ
Յովբ
եւ
ետ
զնա
եւ
զորդիս
նորա
եւ
զստացուածս
նորա։
63
Ետ
յաղթութիւն
Յովբայ
վասն
արդարութեանն
հար
զչարն
եւ
յաղթեաց
նմա
եւ
64
Այլ
Աստուած
տայ
ի
փորձութիւն
զամենայն
ոք
վկայէ
Մկրտիչն
ասէ
Գայ
այլ
զկնի
իմ
Որոյ
հեծանոցն
ի
ձեռին
Իւր
սրբել
զկալ
Իւր
եւ
ժողովել
զցորեանն
յշտեմարանս
եւ
զյարդն
այրեսցէ
անշէջ
հրով։
65
Յայտ
արար
համառաւտ
թէ
որպէս
շեղջ
կալոյ
առանց
հողմածին
աւդոյ
չսրբի
նոյնպէս
եւ
մարդ
առանց
յաղթելոյ
սատանայի
ոչ
կարէ
մտանել
66
Եւ
զէնք
սատանայական
պատերազմի
այս
են
կախարդութիւնք
թովչութիւն
դիւթութիւն
ատեղագիտութիւն
եւ
նմանք
նոցին։
67
Զոր
ասէ
Մեղս
մահու
չափ
այս
են
հայհոյութիւնք։
68
Ամենայն
մեղաց
թողութիւն
կայ
ապաշխարութեամբ
բայց
վասն
սորա
համառաւտ
վճիռ
ետ
Տէրն
մեր
Քրիստոս
Որ
զՀոգին
Սուրբ
հայհոյէ
մի՛
թողցի
նմա։
69
Վասն
այսորիկ
ասէ
Մի՛
թողցի
զի
ոչ
լինի
արժանի
ապաշխարութեան
որպէս
հովիւ
զի
թափէ
զոչխար
ի
գազանէ
եւ
տեսանէ
պատառեալ
զորովայնն
թողու
զգէշն
ի
գազանն
եւ
ի
բաց
գնայ
նոյնպէս
անտես
առնէ
հովիւն
Քրիստոս
եւ
թողու
զհայհոյիչ
Հոգւոյն
Սրբոյ։
70
Վասն
որոյ
ասէ
առաքեալ
Կամակար
մտաւք
եթէ
յանցանիցեմք
յետ
ընդունելութեան
գիտութեան
այնուհետեւ
անաւգուտ
է
վասն
մեղաց
պատարագ։
71
Եւ
ամենայն
ոք
որ
քրիստոնեայ
է
եւ
լուսաւորեալ
է
յաւազանէն
Հոգւովն
Սրբով
եւ
ապստամբ
է
յԱստուծոյ
ի
ձեռս
է
սատանայի
եւ
հալածական
առնէ
զՍուրբ
Հոգին
յինքենէ
եւ
դիւաւք
վարի
եւ
պէս
պէս
հմայիւք
եւ
կախարդութեամբ
այնպիսին
չլինի
ապաշխարութեան
արժանի
եւ
չտայ
նմա
սատանայ
թոյլ
ապաշխարել։
72
Վասն
այնորիկ
գրեցան
թէ
Են
մեղք
որ
մեղք
են
եւ
է
որ
մահու
չափ
73
Ըստ
որում
եւ
Վասն
Յուդայի
ասաց
Քրիստոս
թէ
ի
ձէնջ
սատանայ
է
եւ
թէպէտ
եւ
գողութեամբն
ջանացաւ
սատանայ
առնել
զնա
բագին
սակայն
առանց
Քրիստոսի
ոչ
կարաց
մտանել
այլ
յորժամ
ետ
զպատառն
եւ
ասէ
Արա՛
զինչ
առնելոց
ես։
74
Յետ
տալոյն
զպատառն
ապա
եմուտ
ի
նա
սատանայ։
75
Եւ
դիւահարք
իսկ
որ
տանջէին
ի
դիւաց
թէ
ոչ
պահպանող
զաւրութեանցն
պահէր
չարաչար
ախտիւն
խեղդէին
զնոսա։
76
Այլ
ոչ
լոկ
զդիւահարսն
այլ
եւ
զիւրեանց
իսկ
պաշտաւնեայսն
թէ
ոչ
Աստուծոյ
ահն
պահէր
ազգի
ազգի
խեղդութեամբք
խեղդէին
բայց
չեն
ձեռնհաս
եւ
մտաբերել
77
Հարցումն.
Ծնունդք
են
դիւաց
եւ
մահ
աճեն
եւ
78
Պատասխանի.
Նախ
զայն
տեսցուք
թէ
գո՞ն
այլ
արարածք
բանաւորք
քան
զհրեշտակս
եւ
զմարդիկ
եւ
զդեւս
եւ
ապա
եկեսցուք
յայն
թէ
իցէ՞ն
դիւաց
կէս
մարմնաւորք
եւ
կէս
անմարմինք։
79
Զի
չեն
այլ
արարածք
բանաւորք
քան
զերեք
ջոկ
յԱստուածային
Գրոց
եւ
ի
բնութենէ
արարածոց
յայտ
է։
80
Թէպէտ
եւ
ասեն
յուշկապարիկք
եւ
համբարուք
եւ
պարիկք
եւ
պայք
ըստ
կարծեալ
մտաց
մարդկան
ասին
եւ
ոչ
ըստ
բնութեան
զի
դիւաց
է
կերպարանս
ցուցանել
եւ
մարդիկ
զկերպարանս
անուանադրեն
որպէս
յորժամ
քաղաքք
եւ
գեւղք
աւերեսցին
եւ
անդ
դեւք
բնակեսցեն
եւ
կերպս
կերպս
զանձինս
ցուցանիցեն
եւ
մարդկան
ըստ
կերպի
երեւման
անուանս
եդեալ
կոչեն
զոմն
յուշկապարիկ
զոմն
համբարու։
81
Նոյնպէս
եւ
գրոց
զանուանս
նոցա
առ
ի
նշանակելոյ
զսաստկութիւն
աւերածի
աշխարհի
յուշկապարկաց
ասեն
բնակել
յաւերակս
զի
ի
յոյն
լեզուն
յուշկապարիկն
իշացուլ
82
Արդ
ցուցանե՞ն
եթէ
գտանի
իշացուլք
ի
Բաբելովն
ուրեմն
յայտ
է
թէ
լոկ
անուանք
են
եւ
ոչ
տեսակք
եւ
գիրք
ըստ
սովորութեան
մարդկան
խաւսից
անուանեցին
զդեւս
որ
յաւերակսն
Բաբելովնի
բնակեալ
են։
83
Եւ
նոյն
ազդեցութեամբ
դիւացն
բարբանջեն
մարդիկ
զծովացուլն
ի
կուսէ
իմա՛
ի
կովէ
ասեն
ելեալ
եւ
զպայն
ի
գետոյ
եւ
զառալէզն
ի
շանէ
եւ
ի
յիշոյ
եւ
ի
ձիոյ։
84
Եւ
ոչ
եթէ
տեսակք
ինչ
այլ
անուանք
եւ
եթ
են
հեթանոսական
կռապաշտիցն։
85
Զի
որք
զդեւսն
պաշտէին
ի
դիւացն
հաջէին
իբրեւ
զշուն
եւ
նոյն
մոլորութեան
սովորութիւն
կալաւ
զերկիր։
86
Եւ
ոչ
ի
քրիստոնէից
դարձան
ի
բաց
ի
դիւապաշտ
մոլեգնութենէ
եւ
ոչ
ոք
էր
յառաջնորդաց
որ
հովուէր
ըստ
քարոզութեան
Աւետարանին։
87
Զայս
զիարդ
ոչ
իմանայ
թէ
ի
մարմնաւորէ
աներեւոյթ
ոչ
ինչ
ելանէ
եւ
յաներեւութէն
մարմնաւոր
ինչ։
88
Ոչ
երբէք
ի
մարդկանէ
ելեալ
պայն
զորմէ
ասեն
թէ
երես
ածէ
եւ
ոչ
ի
կովուց
ծովացուլ
եւ
ի
ծովակի
բնակեալ։
89
Զի
ցամաքային
մարմնաւորի
ոչ
ինչ
է
հնար
ի
ջուրս
բնակիլ
եւ
ոչ
ջրայնոյ
ի
ցամաքի
եւ
ոչ
իշխան
իմա՛
ի
շանէ
ինչ
եղեալ
թէ
ընդ
աներեւոյթ
զաւրութիւնս
եւ
զոր
շլեզն
կոչեն
թէ
զվիրաւորս
պատերազմի
լիզեն
եւ
ողջանան
այն
բարբաջանք
հեթանոսաց
են
եւ
պառաւանց
առասպելք
մանաւանդ
թէ
դիւաց
իմն
90
Այլ
վիճեալ
պնդին
թէ
եւ
մերումն
զծովացլու
ձայն
հանապազ
լսեմք
եւ
ոմն
թէ
զպայն
իմ
իսկ
աչաւք
տեսեալ
է
եւ
ոմն
զի
զառալէզն
իմ
իսկ
տեսեալ
է
լիզելով։
91
Եւ
այսպէս
յամառին
որպէս
հեթանոսս
եւ
զայն
ոչ
իմանան
թէ
դեւք
լինին
ի
կերպարանս
եւ
հանեն
ձայն
ահագին։
92
Եւ
առաքեալ(ն
ասէ
Սատանայ
կերպարանի
ի
հրեշտակ
լուսոյ
որչափ
առաւել
եւս
յանասնոց
կերպարանս
ի
զարհուրեցուցանել
զմարդիկ։
93
Ոչ
այդպէս
ասէն
այլ
յառաջին
ժամանակսն
զխոցս
պատերազմին
ողջացուցին
լեզուովն։
94
Անմի՛տ
արդ
զի՞
չբժշկեն
ո՞չ
նոյն
պատերազմունք
եւ
արդ
են։
95
Ասեն
յայնժամ
դիցազունք
էին։
96
Արժա՞ն
է
քրիստոնէից
այնպէս
խաւսել։
97
Զի՞նչ
իցեն
դիցազունքն
անմարմի՞նք
են
թէ՞
մարմնաւորք։
98
Յայտ
է
թէ
մարմնաւոր
մարդիկ
զմարդկան
ուրուականս
ի
պաշտաւն
առեալ
դիս
անուանեցին։
99
Ապա
եթէ
անմարմինք
էին
յայտ
է
թէ
անմարմնոյն
չէ
մարթ
թէ
ընդ
կանայս
ամուսնանալ։
100
Զի
թէ
այնմ
հնար
էր
ծնուցանել
բայց
ոչ
էր
հնար
զի
որ
անմարմինն
է
նոյն
եւ
անսերմն
է
զի
սերմ
մարմնաւորաց
է
եւ
ոչ
անմարմնոց։
101
Զի
որպէս
ոչ
գոյ
դիւաց
նոյնպէս
ոչ
գոյ
մահ
թէպէտ
եւ
անմահ
Աստուածութիւնն
է
սակայն
անմահութիւն
շնորհեաց
հրեշտակաց
եւ
որդւոց
իմա՛
հոգւոց
մարդկան։
102
Եւ
դիւաց
ոչ
աճումն
ունի
եւ
ոչ
ծախումն
բայց
մարդկան
է
աճումն
եւ
մեռանիլ
վասն
պատուիրանազանցութեան
մարմնով
եւ
ոչ
հոգւով։
103
Եւ
այլ
արարած
ոչ
գոյ
որով
կերպարանել
կարէ
ոչ
վիշապ
եւ
ոչ
այլ
ոք
բայց
հրեշտակք
եւ
104
Հարցումն.
Քաջք
աներեւոյթ
արարածք
են
Աստուծոյ
զպատերազմունս
նոքա
հարկանեն
զորս
նոքա
հարկանեն
եւ
զարմտիս
կալոց
նոքա
կրեն
եւ
զգինիս
ի
հնձանաց
որպէս
վիշապք
զտոհմականս
անդէոց
105
Պատասխանի.
Այսպիսի
յիմարութեամբ
լցեալ
է
երկիր։
106
Մի՞թէ
մարթ
իցէ
զայսպիսիսն
քրիստոնեայ
ասել։
107
Ոչ
քաջ
լեալ
է
երբէք
եւ
ոչ
վիշապ։
108
Վիշապ
բառ
է
որ
ինչ
մեծ
է
յերկրի
վիշապ
ասի
ըստ
Գրոց
թէ
Դու
փշրեցեր
զգլուխ
վիշապին
ի
վերայ
ջուրց
որպէս
մարդ
մեծանձն
եւ
յաղթանդամ
սկայ
109
Հարցումն.
Ասեն
քաջաց
եւ
վիշապաց
տեարք
իմա
տաճարք
են
ի
լերինս
բարձունս
եւ
բնակութիւնք
եւ
զԱղեքսանդր
կապեալ
ունին
ի
Հռոմ
եւ
զԱրտաւանդ
ի
Մասիս
եւ
զԱրուանդ
ի
գետս
եւ
ի
110
Պատասխանի.
Յորդւոց
մարդկան
կենդանի
են
Ենովք
եւ
Եղիայ
այլ
ամենեցուն
զմահ
ճաշակեալ
է։
111
Բայց
մոլորութիւն
դիւաց
խաբեաց
զդիցապաշտս
Հայոց
թէ
զԱրտաւազդ
զոմն
արգելեալ
է
վիշապաց
ի
Մասիս
եւ
է
կենդանի
եւ
նա
ելանելոց
է
եւ
զաշխարհ
ունելոց։
112
Եւ
ուրումն
յանմիտ
իշխանաց
Հայոց
հարցեալ
զղձապատումն
հմաւորականս
թէ
ե՞րբ
լինիցի
Արտաւազդայ
գալ
ելանել
ի
կապանաց
եւ
նոցա
ասացեալ
եթէ
ոչ
կամիս
զելանելն
նորա
հրաման
տուր
ընդ
ամենայն
աշխարհս
Հայոց
դարբնաց
որ
աւր
նաւասարդի
է
ամենայն
դարբին
կռանաւ
կոփէ
ի
վերայ
սալի
իւրոյ
եւ
երկաթք
Արտաւազդայ
անդրէն
հաստատին։
113
Զնոյն
հրաման
կատարեն
այժմ
ամենայն
դարբին
կոփէ
կռանաւ
իւրոյ
ի
վերայ
114
Սոյնպէս
մեծացուցանէ
սատանայ
առ
աչաւք
զվիշապն
զի
յորժամ
ահագինք
երեւեցին
առցեն
զնա
ի
պաշտաւն
թէ
նահանգ
ինչ
իցէ
գետոց
կամ
շահապէտ
է։
115
Յետ
կարծեցուցանելոյն
ինքն
կերպարանի
ստուերաձեւ
երեւմամբ
ահեղաձեւ
տեսիլ
եւ
զարհուրեցուցանել
կերպարանի
կամ
վիշապ
կամ
նահանգ
կամ
շահապետ
զի
զմարդիկ
յԱրարչէն
ապստամբեցուսցէ։
116
Զի
թէ
էր
նահանգ
մարմնաւոր
ոչ
երբեմն
կնոջ
պէս
ցուլ
անուն
ոչ
մերթ
մարդ
երեւէր
եւ
մերթ
աւձ
որով
զաւձապաշտութիւն
հնարեցաւ
մուծանել
յաշխարհս։
117
Նոյնպէս
եւ
վիշապն
ոչ
միանգամ
վիշապ
երեւէր
մերթ
աւձ
միանգամ
մարդ
որպէս
ցուցաքն։
118
Իսկ
թէ
մարմնաւոր
ինչ
է
ապա
փոխի
ոչ
այլ
թէ
ի
կալս
ջորի
ոք
երեւին
եւ
աներեւութանան
եւ
ի
դաշտս
ձգին
եւ
ընթանան
զհետ
երէոց
դեւք
կերպարանին
առ
ի
մոլորեցուցանելոյ