Պատմութիւն Հայոց

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

Ը. Եւ մինչդեռ * կայր նա կախեալ այնպէս ՝ խաւսեցաւ զայս ամենայն. եւ գրեցին ատենակալ դպիրքն նշանագրացն . զի առ ոչինչ համարեալ զկախաղանն, եւ ոչ զբրածեծ գանին գրեաց ինչ զվիշտս . զի ջարդեալ էր զամենայն մարմինսն յոզորածեծն առնելոյ ։ 2  Եւ այլ եւս * բազում քան զայս խաւսեցաւ՝ * մինչդեռ կայր կախեալ գլխիվայր, եւ գրեցին եւ * մատուցին * զայն առաջի թագաւորին. քանզի * էր * կախեալ զեաւթն աւր զմիոյ ոտանէն ։ 3  Եւ յետ այսորիկ ետ հրաման, եւ իջուցին զնա անտի։
       4  Սկսաւ * խաւսել ընդ նմա թագաւորն Հայոց Տրդատ եւ ասէ. «Զի՞նչ ունիս, եւ կամ զի՞նչ եդեր ի մտի, լինե՞լ կցորդ կենաց իմոց, որպէս աշխատեցարն ընդ իս * ի մանկութենէ վաստակովք, եթէ մեռանել տարապարտուց, ի տարապարտ խորհուրդս ընդունայնութեան մտացդ՝ ուր կասդ իսկ»։ 5  Նա պատասխանի ետ եւ ասէ. «Փութամ ես ելանել ի մարմնոյս, եւ առնուլ զկեանսն յաւիտենից . այլ տո՛ւր հրաման վասն իմ որպէս եւ կամիս, զի՛նչ * մահ եւ * հրամայես ի վերայ իմ»։
       6  Ետ պատասխանի * արքայ եւ ասէ. «Ոչ տամ զայդ պարգեւ ՝ եթէ լիցի քեզ վախճան մահու երագ երագ եւ հանգչել ի տանջանաց, զոր կոչես դու կեանս յաւիտենից. այլ կտտել զքեզ յերկար, զի * ոչ լիցի հնար քեզ * երագ մեռանել, այլ * տանջել զքեզ յերկար եւ պահանջել ի քէն զանարգանս դիցն եւ զյամառութիւնդ քո, որ ոչ կամեցար պաշտել զնոսա»։
       7  Եւ ետ հրաման բերել կոճեղս փայտից, եւ առնել ըստ ոլոքի խոտցաց * ոտից նորա. եւ դնել եւ պնդել ուժգին առատկաւք, մինչեւ իջանէր արիւնն ընդ ծայրս ոտից մատանց նորա. եւ ասէ. « Գիտիցե՞ս կամ զգայցե՞ս ինչ արդեաւք զցաւսդ »։ 8  Նա պատասխանի ետ եւ ասէ. «Տուաւ ինձ զաւրութիւն, քանզի խնդրեցի ես յԱրարչէն արարածոց, որ է ճարտարապետ եւ Արարիչ ամենայնի՝ որ երեւի * եւ որ ոչն երեւի»։ 9  Եւ հրամայեաց, եւ լուծին զնա յայնմանէ ։
       10  Եւ ետ հրաման բերել բեւեռս երկաթիս եւ վարել ընդ ներբանս ոտից նորա. եւ առեալ զձեռանէ նորա աստի եւ անտի ՝ ընթացուցանէին զնա յայս կոյս եւ յայն կոյս. եւ արիւնն հոսէր իջանէր յոտից անտի, եւ ոռոգանէր զերկիրն սաստիկ յոյժ ։ 11  Եւ դարձեալ * ասէ ցնա. «Ա՞յդ են աներեւոյթ արարածք Աստուածոյն քո, զոր դուն տեսանես»։
       12  Նա ասէ. «Բարիոք ասացեր, եթէ այս իցեն աներեւոյթ արարածք Աստուծոյն իմոյ. վասն զի Սերմանի տկարութեամբ՝ եւ յառնէ զաւրութեամբ . սերմանի անարգութեամբ՝ եւ յառնէ փառաւք ։ 13  Զի Լալով լան՝ որք տանիցին զսերմանիս իւրեանց, այսինքն են վիշտք * եւ չարչարանք, որ * հասանեն * մեզ որ վասն աստուածպաշտութեանն են. այլ յորժամ * որայն ի հունձս եկեալ մատուսցէ զատոքութեանն բերրի զպտուղ սերմանողացն ՝ * ընդ նմին եւ զցնծութիւն բերկրութեան ուրախութեանց ամենայնի բերէ »։
       14  Ասէ թագաւորն. «Բախեցէ՛ք զաման լալոյ արտասուացն . թող եկեսցէ դմա ուրախութիւն»։ 15  Եւ հանին նմա կռուփս ի գլուխն, հարկանելով * զնա անհնարին։ 16  Սկսաւ հարցանել զնա եւ ասէ. «Ա՞յդ է ուրախութիւնն »։ 17  Եւ նա ասէ. «Այո՛ այս է. զի թէ ոչ քրտնեսցի մշակն * ի տապ խորշակի ջերմոյն արեգակնակէզ լինելով ՝ * ոչ ըմբռնէ զարդիւնս շայեկանս ուրախութեան պտղոցն ձմերայնւոյն հանգստեան »։ 18  Ետ պատասխանի արքայ * եւ * ասէ. «Դու * աստէն իսկ աշխատեա՛ց ի մշակութիւն տանջանացդ, յորում կասդ »։
       19  Եւ ետ հրաման բերել * աղ * եւ բորակ եւ բարկ քացախ, եւ ընկենուլ զնա յորսայս, եւ դնել զգլուխ նորա ի հիւսանց մամուլս եւ դնել փող եղեգան ի քիթս նորա, եւ արկանել զայն ընդ քիթս նորա ։
       20  Եւ յետ այսորիկ * ետ հրաման, եւ բերին պարկս աւդենիս մեծամեծս եւ լցին զայն մոխրով հնոցի. եւ արարին թուլագոյն, զի մի՛ կարի լի իցէ, վասն տուրեւառ շնչոյն, զի հարկանելով ընդ խելսն վտանգեսցէ զնա։ 21  Եւ ագուցին զայն ի գլուխ նորա, եւ * կապեցին զբերան պարկին ի փողս նորա. եւ կաց նովաւ աւուրս վեց։ 22  Եւ յետ այսորիկ ետ հրաման, եւ * ածին առաջի թագաւորին, եւ ի բաց հանին զպարկն ի գլխոյն ։
       23  Սկսաւ * խաւսել * թագաւորն եւ ասէ. «Ուստի՞ գաս. թերեւս յարքայութենէ անտի գայցես զոր ասէին»։ 24  Ետ պատասխանի Գրիգորիոս եւ ասէ. « Այո՛, ի՛սկ յարքայութենէ զոր ասէի՝ անտի գամ. վասն զի արժանի արար զիս Աստուած զայս ամենայն կրել * յանձին վասն անուան իւրոյ ։ 25  Արդարեւ իսկ կայ մնայ * ինձ արքայութիւնն որ ոչ անցանէ . փոխանակ * մոխրոյն՝ անթառամ ծաղիկքն, եւ փոխանակ քացախոյն՝ անսպառ ուրախութիւնքն »։