Պատմութիւն Հայոց

ԻԵ. Յետ * այսորիկ առեալ Աստուծոյ՝ * յԱդին դրախտին փափկութեան * դնէր զմարդն որում յայտ * արարեալ ծառս երկուս * զմինն կենաց եւ զմինն գիտութեան բարւոյ եւ չարի որում եդեալ պատուիրան՝ * չճաշակել նմա ի ծառոյ անտի՝ մահու սպառնալեաւք զի Աստուծոյ պատուիրանապահութեամբն՝ * զնախանձելի զաստուածատուր իմաստութիւն պահեալ զաստուածական իշխանութիւնն պահպանութեամբ պատուիրանին յանտուչական փառս էականին ինքնակալ եդեալ վայելիցէ։ 2  Եւ որպէս վերագոյնն ասացաք եթէ զհրեշտակս եւ զմարդիկ յանձնիշխանութեան թողեալ եւ զիւրաքանչիւր * պատուէրս եդեալ ի վերայ * զի իւրաքանչիւր յաւժարութեամբ կամացն՝ * լիցին Արարչին հրամանացն հնազանդեալ վասն որոյ եւ առաւել * փառաց արժանի լիցին հասանել։ 3  Արդ՝ մարդոյն եդաւ փոքր պատուէր ի ծառոյն չճաշակել զի այնու ի մեծ պատիւ ձգեալ հասցէ * որպէս վերագոյնն ասացաք։ 4  Իսկ զաւրացն բազմութեան հրեշտակաց * եդաւ պատուէր՝ կալ յանդադար փառաւորութեան * իւրեանց Արարչին ի մեծ պատիւ փառաց զնոսա բնակեցուցեալ յաներեւոյթ մեծութեանն վերին երկնաւոր մշտնջենաւոր լուսոյն։
       5  Արդ՝ ոմն ի վերին զաւրացն իշխանութեանցն հրեշտակաց իբրեւ տեսանէր զխոստումն * բարեացն բարերարութեան Արարչին որ * առ մարդն եւ * մարդոյն կալ ի բանի Արարչին իւրոյ եւ զգուշացեալ * պահել զպատուիրանն՝ իւրովք կամաւք * չարացեալ չարն՝ չար անուանեցաւ ուստի եւ զՅետս երթալոյ * զհակառակասէրն զսատանայ անուն ժառանգեաց։ 6  Արդ՝ նախանձեալ չարին՝ արկանէ զմարդն ի մահ պատրանաւք ի փառաց անտի քանզի եւ ասէ իսկ իմաստունն թէ Նախանձու բանսարկուին եմուտ մահ յաշխարհ ա խաբէութեամբն ապականեալ։
       7  Արդ՝ եկեալ մատուցանէ զխաբէութիւն պատրանաց մարդոյն թշնամին։ 8  Եւ արդ՝ եկեալ մատուցանէ զխաբէութիւն պատրանաց մարդոյն թշնամին։ 9  Եւ արդ՝ դու տե՛ս զոր ասէն Ընդէ՞ր ասէ պատուիրեաց ձեզ Աստուած * չճաշակել ի ծառոյնբ որով յայտ իսկ * է թէ ունէր * ազատութիւն Ադամ եւ անձնիշխան կամս եւ * իմաստութիւն յԱստուծոյ գիտելով զԱստուած՝ պատուիրանադիր եւ զԱդամ՝ պատուիրեալ * թերեւս * յառաջ իսկ սա քան զպատուիրանն նենգութեամբ էր երեւեալ եւ ամենագիտին չէր ի ծածուկ քանզի քննիչ է սրտի եւ երիկամանցգ։
       10  Եւ արդ՝ դու տե՛ս զի՛նչ ասէր Թէ ճաշակիցէք՝ ասէ աստուածք լինիքա։ 11  Զպատճառսն * եդ ի նոսա եւ ի ներքոյ յինքն զիշխանութիւնն կորզել ջանայր զի զնա վրիպեցուցեալ հանեալ * ի խոստմանցն՝ թերեւս հնար լիցի նմա զնորա տեղին ժառանգել։ 12  Որպէս եւ առաքեալն Աստուծոյ որ հմուտ եւ տեղեակն էր աստուածաբեր խորհրդոյն * քանզի եւ ասէ իսկ թէ Անաւրէն իշխանն իբրեւ աստուածանալն կամեցաւ՝ ձեռն արկանէր եւ իբրեւ զնոսա զամենայն մարդիկ մեղաւք կապէրբ * զի իբրեւ զնոսա հանեալ * յայնմ բարեաց՝ * ապա նմա հնար լիցի * զխոստացեալսն ըմբռնել։ 13  Իսկ նոքա վասն նորին պատճառանաց խաբեալք՝ ճաշակեցին եւ անցեալ զպատուիրանաւն՝ յաստուածակերպ փառացն մերկացան։
       14  Սակայն եւ անդ իբրեւ ի վերայ որդւոց հատուցելոց * հայրաբար * գթացեալ բարեգործէ * զոր եւ ասէ իսկ Գիրն թէ Լուան զձայն տեառն Աստուծոյ զի իջեալ զգնայր * ի դրախտին ընդ երեկս աւուրնգ։ 15  Եւ նոցա փախուցեալ թաքուցեալ ծառախիթ տերեւապատ լինէին զորոյ անցանել * զամենագէտն երեսաւք անհնար է * վասն որոյ եւ ասէ իսկ թէ Տէր Աստուած մերձաւոր եմ ես * ասէ Տէր եւ ոչ Աստուած հեռաւոր * միթէ մա՞րթ ինչ իցէ մարդոյ * փախչել թաքչել յինէն ի ծածկոյթ իւր՝ զի ես ոչ տեսից զնա ո՞չ ինեւ լի են երկինք եւ երկիրդ։ 16  Եւ միւս ոմն հմուտ մեծութեան նորա ի մարգարէիցն սրբոց ասէ * թէ Յո՞ երթայց ես յոգւոյ քումմէ կամ յերեսաց քոց ես * յո՞ * փախեայց թէ ելանեմ յերկինս՝ դու անդ ես թէ իջանեմ ի դժոխս՝ եւ անդր մաւտ եսա * նայեցեալ զնոքաւք թէպէտ եւ թաքչել կարծեցին ։
       17  Սակայն բարերարին * ձայն արկեալ թէ Ո՞ւր ես Ադամ եւ նա ասէ Լուայ զձայն քո եւ երկեայ զի գնայիր ի * դրախտի աստ քանզի մերկ էի եւ թաքեայ բ։ 18  Տեսանե՞ս ո՛րչափ մերձաւոր եւ * ծանաւթ էին Աստուծոյ մինչեւ ոտնաձայնին * անգամ չլինել անտեղեակ։ 19  Քանզի բարերարն * յանգէտս պատճառեալ՝ նախ ոտնաձայն առնէ զի յոտսն քաւութիւնաբերս հասեալ մարդոյն ինքնապատում լինելով զյանցանացն՝ փրկութիւն * գտանիցէ։
       20  Իսկ իբրեւ * այն չլինէր՝ սակայն * չկամի * ամբաստան լինել եւ ահագինս ի դիմի հարկանել * այլ հաշտականաւն զիջանէ * թէ Ո՞ ասաց զքեզ թէ մերկ ես դուգ քանզի * կամի իմն * ներելով այսրէն յինքն արկանել զի քաղցրութիւնն Աստուծոյ զնոսա յապաշխարութիւն ածիցէ ։ 21  Իսկ իբրեւ * այսու եւս ոչ զգաստացան այլ զմիմեամբք պատճառեալ թշուառացան՝ * ապա զդատաւորութիւնն ի մէջ անցուցեալ՝ * վճիռ հատանէր զոր հատուցեալ եւ ի հող դառնայցեն զի Աստուծոյ դատաստանն ճշմարիտ է ի վերայ այնոցիկ որ զչարն գործիցեն ։
       22  Յետ այսորիկ ապա զապստամբութիւնն ի մէջ բերեալ ասելովն թէ Ահա Ադամ եղեւ իբրեւ զմի ի մէնջ՝ * ճանաչել զբարի եւ զչար հանցուք առ ի ծառոյն կենաց զի մի՛ կերեալ կեցցէ յաւիտեանդ։ 23  Բայց իբրեւ զմի ի մէնջ»՝ * ոչ թէ Աստուած * եղեալ քանզի չէ էականն լինելով այլ զկարծեալն * լինելոյ ասէ զոր աւրինակ սուտ աստուածք կարծեալք ի մարդկանէ՝ * որ գործեցան * առ անմտութեան յիմարութեան եւ պղծութեան մարդկան որպէս եւ առ ձեզդ իսկ տեսանէի * զքարապաշտ զփայտապաշտ * մոլորութիւնսդ որ առ տգիտութեան ի ձէնջ նկարեցան որ ոչ լսեն եւ ոչ խաւսին ոչ իմանան եւ ոչ շարժին եւ ոչ գոյ շունչ ի բերանս նոցա եւ թողեալ ձեր զԱստուած կենդանի զԱրարիչն երկնի եւ երկրի՝ անշունչ անմռունչ քարանց պաշտաւն մատուցանէիք որ ոչ ինչ իսկ են։
       24  Վասն որոյ եւ աստուածատես սրբոց մարգարէիցն հոգացեալ իբրեւ իմաստուն բժշկաց * զդեղ դարմանոյն ըստ ցաւոց հիւանդին պատրաստել բառնալ ջնջել զգայթակղութիւնն * ի միջոյ * ի բաց կորուսանել ։ 25  Որպէս եւ մի ոմն ի նոցանէ * աստուածային Հոգւոյն զաւրութեամբ լցեալ՝ գոչեաց ասելով թէ Աստուածք որ զերկինս եւ զերկիր ոչ արարին՝ կորիցեն յերկրէ ի ներքոյ երկնից այլ Տէր որ արար զերկիր զաւրութեամբ իւրով եւ ձգեաց զերկինս սքանչելի խորհրդով իւրով եւ պատրաստեաց զտիեզերս ամենայն իմաստութեամբ իւրով եւ որոտայ ձայնիւ եւ լնու ջուրբ բազմութեամբ զերկինս եւ հանէ զամպս ի ծագաց յերկրէ եւ զփայլատակունս իւր * յանձրեւս արար եւ հանէ զհողմս ի շտեմարանաց իւրոցա։
       26  Յիմարեցաւ ամենայն մարդ * ի գիտութենէ՝ ի վերայ * անձանց թշուառութիւն յարուցանել. անդէն * անձանց անձամբք իւրեանց ամաւթալից առնեն զերեսս իւրեանց, եւ մեծի բարկութեանն Աստուծոյ * պատրաստեն զանձինս. այլ * այժմիկ կացցէ այս՝ յանդիմանել * զմոլորութիւն ձեր, զի ի կարգի իւրում պատշաճէ։ 27  Բայց այժմ որ ի կարգին սկիզբն արարաք պատմել ձեզ՝ * ըստ իւրաքանչիւր կարգի զայն պատմեսցուք։
       28  Հանեալ այնուհետեւ զմարդն ի փափկական * դրախտէ անտի հանգստեան՝ արտաքոյ դրախտին բնակեցուցանէր եւ փակեալ նմա զճանապարհ ծառոյն կենաց զի մի՛ ականատես անգամ լիցի վայելչութեան դրախտին։ 29  Անդ եւ երկիր անիծեալ փուշ եւ տատասկ եւ հաց ցաւոց եւ Ադամայ մահկանացուի մահ եւ այս՝ մարդասիրութեան նշանակ է որպէս եւ ասէն իսկ ի բերանոյ մարգարէին Աստուած թէ Խրատեսցէ զքեզ ապստամբութիւն քո եւ չարիքն քո կշտամբեսցեն զքեզ ապա գիտասցես դու թէ չար եւ * դառն եղեւ քեզ թողուլն զիս ասէ տէր Աստուած քոա։ 30  Եւ միւս ոմն ասէ յԱստուծոյ թէ Յորժամ դարձցիս եւ հեծեծեսցես՝ * յայնժամ կեցցես եւ գիտասցես թէ ո՛ւր իցեսբ։ 31  Քանզի յորժամ դառն ճաշակացն եւ կասկածանաց մահուն պաշարեալ իցէ անսթափ * ի մտացն ուշի յիշեսցէ զյիշատակս ծառոյն կենաց եւ հեծեծելով խնդրեսցէ զմուտս դրախտին վայելչութեան * զի եւ * յանդիման դրախտին * բնակեցուցանելն ասացելոցս վկայէ։