Պատմութիւն Հայոց

ՃԻԴ. * Արդ՝ եկին հասին նոքա յաշխարհն Կապուտկացւոց եւ գտին զՎրթանէս ի Կեսարացւոց քաղաքին եւ զսուրբն Արիստակէս բնակեալ յանապատի յիւրում մենաւորաստանին ապա ոչ հաւանէր նա իջանել * յանապատէ անտի մինչեւ եղեւ ժողով բազմութեան քրիստոնէից որք հաւանեցուցին * զնա գնալ անտի զի * Լաւ է ասեն քեզ գործ մշակութեանն Աստուծոյ՝ քան զայդ մենաւորութիւն բնակութեան * յանապատի այդր»։ 2  Զորս այնուհետեւ եւ յուղարկեցին զնոսա անտի։ 3  Իսկ նոքա եկին հասին յերկիրն Հայոց եւ * յանդիման ունէին զածեալսն * զերկոսին որդիսն Գրիգորի առաջի թագաւորին * զորս առեալ թագաւորին՝ ինքնին նոքաւք հանդերձ ի խնդիր ելանէր սրբոյն Գրիգորի՝ * ուր եւ գտցէ։ 4  Եւ եկեալ * գտանէին ի Դարանաղեաց գաւառին ի լերինն որ կոչի * Մանեայ Այրք յանապատին։
       5  Ապա աղաչեաց երանելի թագաւորն Տրդատ զսուրբն Գրիգորիոս զի * փոխանակ այնր զի * ոչ հաւանեցաւ նա կալ եւ շրջել ընդ նմա եւ սիրեաց զմենաւորութեան կեանս՝ ձեռնադրեսցէ * եւ տացէ նմա եպիսկոպոս * զսուրբ * որդին իւր * զոր ետ ածել ինքն՝ զԱրիստակէս ։ 6  Զոր ձեռնադրեաց յեպիսկոպոսութիւն փոխանակ իւր * որպէս ըստ գրեցելոյն ի դէպ թէ Փոխանակ հարց եղիցին որդիք՝ կալ իշխան ի վերայ երկրիա։ 7  Որ առաւել եւս քան զհայրն վերագոյն * երեւեցուցանէր զիւր վարդապետութիւնն առ հարբն եւ յետ նորա * կալաւ զտեղի հայրենեացն * եւ անդէն նստաւ յաթոռ կաթողիկոսութեան Հայոց Մեծաց ։ 8  Ապա եւ ինքն իսկ մեծն Գրիգորիոս * ելանէր զտեղեաւքն կարգելովք եւ զգաւառաւքն աշակերտելովք յաշխարհին Հայոց՝ զուարթացուցանել զաւրացուցանել նորոգել եւ հաստատել զամենեսեան » ։
       * Եւ աստուածասէր թագաւորն Տրդատիոս բարեպաշտութեամբ սպասաւորեալ ըստ աշակերտական հաւատոց ի Քրիստոս՝ երկիւղած գտանէր որ եւ տեղեկացեալ եւ վարժեալ * աստուածակեաց հրամանաւքն եւ ցանկալի եղեալ * աւրինապահ ընկալելովքն եւ բարեաց աւրինակ ամենայն աշխարհի։ 10  « Եւ * անդէն ի նմին * ուշ եդեալ փութով ընթերցուածոց աստուածեղէն գրոց» ։ 11  Զի յունական աշխարհական դպրութեանն երկնաւոր իմաստութեանն * յառաջագոյն էր տեղեակ առաւել * փիլիսոփայական մտաց * հանճարագիտութեան * հմուտ էր զի * ուսեալ էր զայն ։
       * Արդ՝ ընկալեալ եւ զշնորհս երկնաւոր պարգեւացն, «որով առժամայն լուսաւորեալ եւ թեւակոխ թեւամուխ եղեալ աստուածատուր հրամանացն ի հանգամանս եւ ամենայն պատրաստութեամբ * զանձն * յարդարեալ» , «եւ ըստ աւետարանական չափոցն ի ծառայութիւն Աստուծոյ մարդասիրին դարձեալ ։ 13  Մերկացեալ այնուհետեւ զհեթանոսակիր ցանկութիւնսն * եւ առեալ զնշան պարծանաց * խաչին * յանձն իւր եւ * երթեալ զկնի ամենակեցոյց խաչելոյն՝ * հաճել * զհրամանացն պայման զկնի խաչակիր գնդին Քրիստոսի * աշակերտելոցն հետեւեալ » ։ 14  Եւ անձին իւրում եդեալ սահման պահաւք * եւ տքնութեամբ * աղաւթս մշտնջենամռունչս եւ բազկատարած պաղատանս առ Աստուած եւ արտասուս հանապազաբուղխս » վասն աշխարհին իւրոյ։ 15  Նոյնպէս եւ վասն իւր խնդրէր զի մի՛ յիշեսցին * մեղքն որ յառաջին տգիտութեանն * յայնժամ * զոր ի հեթանոսութեանն անդ * գործէր։
       * Եւ բազում եւ ամենայն ուժով նպաստաւորութիւն ընծայեցուցեալ աւետարանագործ վարդապետութեանն * եւ հնազանդութեամբ հպատակութիւն ցուցեալ * եւ ծառայեալ * ըստ Աւետարանին վայելչութեամբ» եւ այսպէս խրատեալ * եւ զգաստացեալ կրաւնաւորական * վարուք ամենայն ուղղութեամբ * յամենայն * գործս բարութեանց առաւել եւս * պայծառացուցանէր * զվարդապետութեանն սատարութիւն։
       * մեծ արքեպիսկոպոսն երանելին Գրիգորիոս սուրբ որդւովն իւրով Արիստակիսաւ եւ ամենայն երեւելի աւգնականաւքն զամենայն աշակերտելովքն շրջէր եւ հաստատէր զնոսա՝ կալ ի պատուիրանին * ճշմարտութեան։